فەرموودە: ھەرکەسێک کردەوەیەک بکات کە فەرمانی ئێمەی لەسەر نەبێت (لە دینی ئێمە نەبێت)؛ ئەوا ئەو کردەوەیە وەرناگیرێت وڕەتدەکرێتەوە
عن عائشة رضي الله عنها قالت: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : "من أحدث في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد " وفي رواية " مَن عَمِلَ عملًا ليس عليه أمرُنا فهو رَدٌّ".
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...
لە عائیشەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «ئەوەی کردەوەیەک (پەرستنێک) دابهێنێت لەم فەرمانەی ئێمە (واتە: لەم ئاینەی ئێمە) کە تێیدا نەبێت؛ ئەوا ئەو کردەوە داهێنراوە -ئەو بیدعەیە- ڕەت دەکرێتەوە». ولە ریوایەتێک تردا -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «ھەرکەسێک کردەوەیەک بکات کە فەرمانی ئێمەی لەسەر نەبێت (لە دینی ئێمە نەبێت)؛ ئەوا ئەو کردەوەیە وەرناگیرێت وڕەتدەکرێتەوە».
صەحیحە - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری
هەر قسە وکردەوەیەک لە هەموو ڕووەکانیەوە بە گوێرەی شەریعەت نەبێت بە شێوەیەک کە بەڵگە وبنچینە نەبێت لە سەر ئەو قسە یان ئەو کردەوەیە ئەوا ڕەتدەکرێتەوە وقبوڵ ناکرێت وتەنها دەگەڕێتەوە بۆ خاوەنەکەی، واته هیچ پاداشتێک لە سەر ئەنجامدانی وەرناگرێت.
لە سوودەکانی فەرموودەکە
- بڕیاری فەرمانڕەوا (حاکم) یان هەر زانایەک ناوەڕۆکی ئەو فەرمان وبڕیارە ناگۆڕێت کە لە شەریعەتدا هاتووە، چونکە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (فەرمان وبڕیاری ئێمەی لە سەر نەبێت) ومەبەست لە فەرمان وبڕیار: ئاینی ئیسلامە، واتە: کردەوەیەک کە بڕیار وفەرمانی ئاینی ئیسلامی لە سەر نەبێت ئەوا ڕەت دەکرێتەوە.
- ئاینی ئیسلام بنیات نراوە لە سەر شەریعەتەکەی.
- هەموو بیدعە بیرباوەڕی (عەقیدەیی) وکردەوەییەکان پوچەڵ وبەتاڵن، وەکو بیدعەی تعطیل (پەکخستن) وئیرجاء (بیدعەی مورجیئەکان) وئینکار کردنی قەدەر وتەکفیرکردن بە تاوانەکان وپەرستنە بیدعییەکان.
- ئاین بە ڕا وبۆچوون وبەباش زانینی فڵان کەس نییە.
- ئاماژەکردنە بۆ تەواوی وکامڵ بوونی ئاینی ئیسلام.
- ڕەتدانەوەی هەموو بیدعە وداهێنراوێک لە شەریعەتدا، ولە ریوایەتی دووەمدا: فەرمانکراوە بە وازهێنان لە هەموو بیدعە وداهێنراوێک جا چ کەسەکە خۆی دایهێنا بێت یان ئەنجامی بدات کە پێش ئەو کەسێکی تر دایهێناوە.
- پوچەڵ بوونەوەی هەموو ئەو گرێبەستانەی کە نەهییان لێکراوە، وپوچ بوونەوە وحەرام بوونی هەموو ئەو بەرهەمانەی کە بەهۆی ئەم گرێبەستە نەهیلێکراوانەوە بەدەست دەهێنرێت.
- نەهی کردن هۆکارە وبڕیارە لە سەر پوچەڵبوونەوەی ئەو کردەوەیە، چونکە ئەو شتەی نەهی لێکرا بێت لە فەرمانی نەهی کردنی ئاین نەبێت پێویستە ئەو نەهی کردنە ڕەت بکرێتەوە، ولەوانەش نەهی کردنی خوو ونەریت هەندێک کۆمەڵگا کە پێچەوانەی شەریعەتە بۆیە نابێت گوێڕایەڵی بکرێت وپێویستە ڕەت بکرێتەوە.
پۆلێنکردنەکان
زیاتر
- فەرموودە: کاتێک دانیشتبووین لای پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- پیاوێک دەرکەوت وهاتە لامان، جلەکەی زۆر سپی وقژی زۆر ڕەش بوو وبەوە ناکات کەسێکی موسافیر بێت وکەسیش لە ئێمە نایناسێت
- فەرموودە: ئەی بەندەکانم، من ستەمم لە سەر نەفسی خۆم حەرامکردووە بۆیە ستەم لە یەکتری مەکەن، ئەی بەندەکانم، هەمووتان گومڕان جگە لە ئەوانە نەبێت کە من هیدایەتم داون بۆیە داوای هیدایەت لە من بکەن هیدایەتتان دەدەم
- فەرموودە: خوای گەورە مۆڵەت دەدات بە کەسی زاڵم وستەمکار؛ بەڵام کە گرتی ئەوا بەری نادات وتۆڵەی لێدەسێنێتەوە
- فەرموودە: هەرکەسێک بچێت بۆ لای جادووگەرێک وپرسیاری شتێکی لێبکات وباوەڕی پێبکات لەو شتەدا؛ ئەوا ئەو کەسە چل ڕۆژ نوێژی قبوڵ ناکرێت
- فەرموودە: جێبەجێکردنی تەنها فەریزەکان
- فەرموودە: ئەوەی بانگەشە بکات بۆ هیدایەت وچاکەکاریەک، ئەوا پاداشتی وەکو پاداشتی ئەوانە وایە کە کردەوەی پێ دەکەن، وئەمەش هیچ لە پاداشتی ئەوان کەم ناکاتەوە، وئەوەی بانگەشە بکات بۆ گومڕاییەک، ئەوا تاوانی لە سەرە بە قەد تاوانی ئەوانەی کە شوێنی دەکەون، وئەمەش هیچ لە تاوانی ئەوان کەم ناکاتەوە
- فەرموودە: هەرکەسێک ڕێگایەکی چاکەکاری لە ئیسلامدا دابهێنێت؛ ئەوا پاداشتی ئەو چاکەکارییە وئەوانەى وەکو ئەو کردەوە بەهەمان چاکەکاری دەکەن بۆ ئەو دەبێت، بە بێ ئەوەى هیچ پاداشتێک لە پاداشتەکانى ئەوان کەم بکات، وئەوەى ڕێگایەکی خراپەکاری دابهێنێت؛ ئەوا گوناهی ئەو خراپەکارییە وئەوانەى وەکو ئەو کردەوە بەهەمان خراپەکاری دەکەن بۆ ئەو دەبێت، بە بێ ئەوەى هیچ گوناهێک لە گوناهەکانى ئەوان کەم بکات