فەرموودە: پیاوێک دەستنوێژی گرت وبە هێندەی شوێنی نینۆکێک لە پێیەکانى نەشۆردبوو، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەم پیاوەی بینی، وپێی فەرموو: «بگەڕێوە بە ڕێکی وجوانی دەستنوێژ بگرە
عَنْ جَابِرٍ رضي الله عنه قال: أَخْبَرَنِي عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ:
أَنَّ رَجُلًا تَوَضَّأَ فَتَرَكَ مَوْضِعَ ظُفُرٍ عَلَى قَدَمِهِ فَأَبْصَرَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: «ارْجِعْ فَأَحْسِنْ وُضُوءَكَ» فَرَجَعَ، ثُمَّ صَلَّى.
[صحيح بشواهده] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 243]
المزيــد ...
لە جابرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: عومەری کوڕی خەتاب پێمی فەرموو:
پیاوێک دەستنوێژی گرت وبە هێندەی شوێنی نینۆکێک لە پێیەکانى نەشۆردبوو، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەم پیاوەی بینی، وپێی فەرموو: «بگەڕێوە بە ڕێکی وجوانی دەستنوێژ بگرە»، بۆیە گەڕایەوە (دەستنوێژی گرت)، پاشان نوێژی کرد.
[صەحیحە بە شەواھیدەکانیەوە] - [موسلیم گێڕاویەتیەوە] - [صحيح مسلم - 243]
عومەر -ڕەزای خوای لێبێت- باسی ئەوەمان بۆ دەكات كە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- پیاوێکی بینی كە دەستنوێژگرتنی تەواو كردبوو، وبە هێندەی شوێنی نینۆکێک لە پێیەکانى ئاوی دەستنوێژ پێی نەگەیشبوو، لەگەڵ ئاماژەكردن بۆ ئەو شوێنە كە نەیشۆردبوو، فەرمووی: بگەڕێوە بە ڕێکی وتەواوی دەستنوێژ بگرە، وئەندامەکانی دەست نوێژ بە جوانی بشۆرە پیاوەكەیش گەڕایەوە ودەستنوێژی بەكامڵی گرت، پاشان نوێژی كرد.
لە سوودەکانی فەرموودەکە
- واجبێتی پەلەکردن لە فەرمان بە چاکە، وڕێنموێنی کردنی کەسی نەزان وبێ ئاگا؛ بەتایبەت ئەگەر هەڵە ونەزانین وخراپەكەی ببێتە هۆی پوچەڵبوونەوەی پەرستنەكەی.
- واجبێتی شۆردنی هەموو ئەندامەکانى دەستنوێژگرتن بە ئاو؛ وهەرکەسێک بەشێک لە ئەندامەکان نەشوات ئەگەرچیش کەم بێت ئەوا دەستنوێژەکەى دروست نییە، ودەبێت دەستنوێژەکەى دووبارە بکاتەوە لە سەرەتاوە ئەگەر كاتی بینینی ئەو شوێنە نەشۆردراوە دوور بێت لەكاتی تەواوبوونی دەستنوێژەکە.
- ڕێنموێنیكردن بۆ دەستنوێژگرتن بە ڕێكی وجوانی، ئەمیش بەوە دەبێت بە کامڵی وجوانی هەموو ئەندامەکانى بشوات بەو شێوەیەی لە شەریعەتدا فەرمانى پێکراوە.
- پێیەكان لە ئەندامەكانی دەستنوێژگرتنن، وتەنها مەسحكردنیان بەس نییە، بەڵكو دەبێت بشۆردرێن.
- واجبێتی شۆردنی ئەندامەکانى دەستنوێژ لە پاش یەکتر بە بێ بوونی ماوە لە نێوانیان ؛ بەشێوەیەک دەبێت هەموو ئەندامێك بشوات پێش ئەوەی ئەندامە شۆراوەكەی پێشی وشك بێتەوە.
- نەزانین ولەبیرچوون نابنە هۆی لاچوونی واجبێتی، بەڵکو دەبنە هۆی گوناهبار نەبوون؛ ئەم پیاوە بە جوانى دەستنوێژی نەگرت لە کاتێکدا زانستی نەبو بەو بابەتە، لەگەڵ ئەمەیشدا پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- واجبێتی دەستنوێژگرتنەوەى لەسەری لانەبرد، وفەرمانى پێیکرد بە جوانی وڕێكی دەستنوێژ بگرێتەوە.
پۆلێنکردنەکان
زیاتر
- فەرموودە: خواى گەورە نوێژی یەکێک لە ئێوە قبوڵ ناکات ئەگەر تووشی ناپاک بوون (دەستنوێژ شکان - الحدث) بوو؛ هەتاوەکو دەستنوێژ دەگرێتەوە
- فەرموودە: ئەگەر یەکێک لە ئێوە دەستنوێژی گرت ئەوا با ئاو بکاتە نێو لوتیەوە وپاشان دەری بکات، وئەگەر بەردی بەکارهێنا بۆ خۆ پاککردنەوە؛ ئەوا با تاک بەکاربهێنێت، وئەگەر یەکێک لە ئێوە هەستا لە خەو؛ ئەوا با سێ جار دەستی بشوات پێش ئەوەی بیخاتە نێو تەشتەکەوە، چونکە یەکێک لە ئێوە نازانێت شەو دەستی لە کوێی بووە
- فەرموودە: هەرکەسێک بە ستەم بستێک زەوی داگیر بکات؛ ملی تەوق دەکرێت بە حەوت چینی ناخی زەویدا
- فەرموودە: ئەی عائیشە چاوەکانم دەخەون، بەڵام دڵم ناخەوێت
- فەرموودە: ئەگەر بەندەى مسوڵمان یان ئیماندار دەستنوێژ بگرێت ودەموچاوی بشوات؛ ئەوا هەموو گوناهەکان کە بە چاوی سەیری کردووە لەگەڵ ئاوەکەدا لە دەموچاویەوە دەردەچن، یان (تەنانەت دەردەچن) لەگەڵ کۆتا دڵۆپەی ئاویشدا
- فەرموودە: کات سوڕانەوەى تەواو کرد وگەڕایەوە وەکو ئەو ڕۆژەی خواى گەورە ئاسمانەکان وزەوی دروستکرد: ساڵێک دوازدە مانگە، چوار مانگیان حەرامکراون (پیرۆزن): سیانیان لەدوای یەکن: (زو ئەلقەعدە:ذُو القَعْدَةِ)، و (زو ئەلحیجە:ذُو الحَجَّةِ)، و (موحەرەم:المحرمُ)، و(ڕەجەبی موزەر:رَجَبُ مُضَرَ)