فەرموودە: هەرکەسێک لە گوێڕایەڵی دەربچێت، وخۆی جیابکاتەوە لە کۆمەڵی مسوڵمانان وبمرێت؛ ئەوا مردنەکەی مردنێکی جاهیلیەتە، وهەرکەسێک جەنگ بگات لە ژێر ئاڵای کوێرایەتی کە بۆ دەمارگیری توڕە دەبێت، وبانگەشە بۆ دەمارگیری دەکات، یان دەمارگیری سەردەخات؛ ئەگەر بکوژرێت ئەوا کوشتنەکەی جاهیلیەتە

عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: «من خرج من الطاعة، وفارق الجماعة فمات، مات مِيتَةً جاهلية، ومن قاتل تحت راية عِمِّيَّة يغضب لِعَصَبَة، أو يدعو إلى عَصَبَة، أو ينصر عَصَبَة، فقتل، فَقِتْلَة جاهلية، ومن خرج على أمتي، يضرب برها وفاجرها، ولا يَتَحَاشَى من مؤمنها، ولا يفي لذي عهد عهده، فليس مني ولست منه»،
[صحيح] - [رواه مسلم]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر-صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «هەرکەسێک لە گوێڕایەڵی دەربچێت، وخۆی جیابکاتەوە لە کۆمەڵی مسوڵمانان (پەرتەوازەیی دروست بکات) وبمرێت؛ ئەوا مردنەکەی مردنێکی جاهیلیەتە، وهەرکەسێک جەنگ بگات لە ژێر ئاڵای کوێرایەتی کە بۆ دەمارگیری توڕە دەبێت، وبانگەشە بۆ دەمارگیری دەکات، یان دەمارگیری سەردەخات؛ ئەگەر بکوژرێت ئەوا کوشتنەکەی جاهیلیەتە، وهەرکەسێک لە دژی ئومەتەکەم دەربچێت کە چاک وخراپیان بکوژێت وخۆی نەپارێزێت لە ئیمانداریان (لە ماف وخوێن وماڵیان)، وپەیمانی ئەوانە نەباتە سەر کە پەیمانیان لەگەڵ بەستراوە؛ ئەو کەسەی ئەم کارانە بکات ئەوا لە من نیە ومنیش لە ئەو نیم».
صەحیحە - موسلیم گێڕاویەتیەوە

شیکردنەوە

واتای فەرموودەکە ئەوەیە کە هەرکەسێک خۆی جیابکاتەوە وپەرتەوازەیی دروست بکاتەوە لە نێوان ئەو کۆمەڵەی کە ڕێککەوتوون لە سەر پێشەوایەتیکردنی پیاوێک بۆیان کە بە هۆیەوە یەکڕیز دەبن ویەک وشە دەبن وپارێزراو دەبن لە دوژمنان، هەر کەسێک دژی ئەم کۆمەڵە وپێشەواکەیان دەربچێت وبکوژرێت بە هۆی لادان ودەستدرێژی کردنی ئەوا مردنەکەی جاهیلیەتە کە پێش ئیسلام خەڵکی لە پشێوی دەژیان وپێشەوایان نەبوو، وئەوەی لە ژێر ئاڵایەکی کوێر بجەنگێت کە مەبەستەکەیان دیار نییە وەکو جەنگان بۆ دەمارگیری نەتەوایەتی یان خێڵایەتی، کە توڕە دەبێت بۆ کۆمەڵەکەی وبانگەشەی بۆ دەکات، کە مەبەست ئەوەیە بجەنگێت لە بەر ئارەزووی نەفسی خۆی وبانگەشەی بۆ بکات بە دەمارگیرییەوە بۆ نەتەوەکەی یان هەر بنەمایەکی پوچی تر. وئەوەی دەربچێت دژی ئومەت کە دەستی نەپارێزێت لە چاک وخراپ، ولە (ئیماندار) و (موعاهید) کە پەیمانی وەرگرتووە ولە (زیمی) کە لە خاکەکەدا نیشتەجێیە بە هۆی جزیەوە، وئەو کەسەی دەستدرێژی دەکات گوێ ناداتە کردەوەکانی وناترسێت لە سەرەنجامی وسزادانی، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- بەرائەت ودووری خۆی دووپاتکردووەتەوە لەم جۆرە دەستدرێژکەرە.