عن أم سلمة هند بنت أبي أمية حذيفة رضي الله عنها عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: «إِنَّه يُسْتَعمل عَلَيكُم أُمَرَاء فَتَعْرِفُون وَتُنكِرُون، فَمَن كَرِه فَقَد بَرِئ، ومَن أَنْكَرَ فَقَد سَلِمَ، ولَكِن مَنْ رَضِيَ وَتَابَعَ» قالوا: يا رسول الله، أَلاَ نُقَاتِلُهُم؟ قال: «لا، ما أَقَامُوا فِيكُم الصَّلاَة».
[صحيح] - [رواه مسلم]
المزيــد ...

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئوم سەلەمەوە هیند کچی ئەبی ئومەیە حوزەیفە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «کەسانێک دەکرێن بە کاربەدەست بەسەرتانەوە، ڕازی دەبن لە سەر هەندێک لە کردەوەکانیان وهەندێکی تری ڕەت دەکەنەوە، هەرکەسێک ڕقی لە کارە ناڕەواکان بێتەوە ئەوا بەریئە وبەرپرسیار نییە لە هەڵگرتنی تاوانەکان، وئەوەی ئینکاری لێبکات ئەوا پارێزراوە وڕزگاری بووە، جگە لە ئەوانە نەبێت کە ڕازی بوون بەو کردەوانە وجێبەجێیان کرد»، ووتیان: ئەی پێغەمبەری خودا، ئایا کوشتار لە دژیان نەکەین؟ فەرمووی: «نەخێر، هەتا ئەوەندە نوێژ لە ناو ئێوەدا ئەنجام دەدەن».
صەحیحە - موسلیم گێڕاویەتیەوە

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- باسی ئەوە دەکات کە هەندێک کەس دەکرێنە کاربەدەست بە سەرمانەوە لە لایەن خەلیفەوە (یەکەم کاربەدەستی وڵاتەوە)، هەندێک کردەوەیان دەناسینەوە وپێی ڕازین چونکە بە پێی شەریعەتە، وئینکاری ونەهی دەکەین لە هەندێک کردەوەیان بە هۆی پێچەوانە کردنی شەریعەتەوە، بۆیە ئەوەی بە دڵی ئینکاری بکات لەو کردەوە ناڕەوایە کە پێچەوانەی شەریعەتە ونەیتوانی بە زمان یان کردەوە دەری ببڕێت بەهۆی ترسی لە دەسەڵاتیان ئەوا ئەو کەسە بەریئە ودوورە لە هەڵگرتنی بەپرسیاریەتی ئەو تاوان وگوناهەی ئەو کردەوە ناڕەوایانە، وئەوەی توانی بە دەستی یان زمانی ئینکارییان لێبکات ئەوا ئەم کەسە پارێزراوە وڕزگاری بووە بەڵام ئەو کەسەی ڕازی بوو لە دڵیەوە بە کردەوە ناشەرعیەکانیان وفەرمانەکانیانی جێبەجێکرد لە ئەنجامدانی ئەو کارە ناڕەوایانە ئەوا ئەم کەسە تیاچووە وەکو کاربەدەستەکانی. پاشان پرسیاریان لە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- کرد ئایا کوشتار دژی ئەم جۆرە کاربەدەستانە نەکەین؟ فەرمووی: نەخێر هەتاوەکو نوێژ لە ناو ئێوەدا ئەنجام دەدەن.

وه‌رگێڕانی ماناكان: ئینگلیزی فەڕەنسی ئیسپانی تورکی ئۆردی ئەندەنوسی بۆسنی ڕووسی بەنگالی چینی فارسی تاگالۆگ هیندی ڤێتنامی سینهالی ئیگۆری هوسا پورتوگالی مالایالام تلغۆ سه‌واحیلی تامیلی بۆرمی تایلەندی ئه‌ڵمانی یابانی پەشتۆ ئاسامی ئه‌لبانی سویدی ئەمهەری هۆڵەندی غوجاراتی داری
پیشاندانی وەرگێڕانەکان

لە سوودەکانی فەرموودەکە

  1. لە موعجیزەکانی پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- هەواڵدانییەتی بە ڕوودانی ئەو شتانەی کە نەزانراوە (شتە غەیبییەکان).
  2. ئەم فەرموودەیە بەڵگەیە لە سەر ئینکار کردن لە خراپە بە پێی توانا، ونابێت دەرچوون بکرێت دژی کاربەدەست، مەگەر واز لە نوێژ بهێنن چونکە نوێژ کردن جیاوازیکارە لە نێوان کوفر وئیسلام.
  3. تەرازوو لە لادانی خراپە ولادانی کاربەدەست بە گوێرەی شەرعە نەک بە گوێرەی هەوا وئارەزوو وتاوان وتایفەگەرایەتی بێت.
  4. نابێت هاوبەشی بکرێت لە گەڵ کەسانی ستەمکەر یان یارمەتییان بدرێت یان موژدە بدرێت لە کاتی بینینیان یان لایان دابنیشرێت مەگەر بەهۆی پێویستییەکی گرنگی ڕێگەپێدراو نەبێت.
  5. ئەگەر کاربەدەستان کارێکی ناشەرعیان ئەنجامدا؛ ئەوا نابێت پێشەوایانی ژێرەوەی دەسەڵاتیان وهەروەها زانایان لە ئەنجامدانى ئەو کارە ناشەرعییانەدا گوێڕایەڵیان بن.
  6. ئاگادارکردنەوە لە فووکردن بە فیتنەدا بۆ ئەوەی گەورەتر بێت، وئاگاداری لە ناکۆکی ودووبەرەکی، هەندێک جار زیانی ئەو فیتنە وناکۆکییانە زیاترە زیانی خراپەکاری کاربەدەستە تاوانبارەکان، وپێویستە ئارام بگیرێت لە سەر ئازار وستەمی کاربەدەستان.
  7. نوێژکردن ناونیشانی ئیسلامە وجیاوازیکارە لە نێوان کوفر وئیسلام.
  8. فەرموودەکە بەڵگەیە لە سەر ئەوەی کە وازهێنان لە نوێژکردن کوفرە؛ ونابێت کوشتار بکرێت دژی کاربەدەستان مەگەر کوفرێکی ئاشکرا نەبینین کە لە لایەن خوای گەورە بەڵگەمان لایە کە ئەو کردەوەیە کوفرە، بۆیە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- مۆڵەتی پێمان داوە کە کوشتار دژیان بکەین ئەگەر نوێژیان ئەنجام نەدا، وبەڵگەیە لە سەر ئەوەی کە وازهێنان لە نوێژکردن کوفرێکی ئاشکرایە چونکە بەڵگەمان هەیە لە لایەن خوای گەورەوە کە وازهێنان لە نوێژکردن کوفرە.
زیاتر