Ҳадис: Ким тоатдан чиқиб, жамоатни тарк қилган ҳолда ўлса, жоҳилият ўлими билан ўлибди

عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال:
«مَنْ ‌خَرَجَ ‌مِنَ ‌الطَّاعَةِ، وَفَارَقَ الْجَمَاعَةَ فَمَاتَ، مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً، وَمَنْ قَاتَلَ تَحْتَ رَايَةٍ عِمِّيَّةٍ، يَغْضَبُ لِعَصَبَةٍ، أَوْ يَدْعُو إِلَى عَصَبَةٍ، أَوْ يَنْصُرُ عَصَبَةً، فَقُتِلَ، فَقِتْلَةٌ جَاهِلِيَّةٌ، وَمَنْ خَرَجَ عَلَى أُمَّتِي، يَضْرِبُ بَرَّهَا وَفَاجِرَهَا، وَلَا يَتَحَاشَى مِنْ مُؤْمِنِهَا، وَلَا يَفِي لِذِي عَهْدٍ عَهْدَهُ، فَلَيْسَ مِنِّي وَلَسْتُ مِنْهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 1848]

Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
«Ким тоатдан чиқиб, жамоатни тарк қилган ҳолда ўлса, жоҳилият ўлими билан ўлибди. Кимда-ким миллати учун ғазабланиб, мақсади ноаниқ байроқ остида жанг қилса, ёки миллатчиликга даъват қилса, ёки миллатчиликга ёрдам берса ва шу ҳолда ўлим топса, жоҳилият ўлими билан ўлибди! Кимда-ким менинг умматимга қарши чиқиб, улардан яхши ва ёмонларини ўлдирса, мўминларини ўлдириш оқибатидан ҳам қўрқмаса ва ҳеч кимнинг аҳдига вафо қилмаса, бас у мендан эмас, мен ҳам ундан эмасдирман!» –дедилар».
[Тўғри матн] - [Муслим ривояти] - [Саҳиҳи Муслим - 1848]

Изоҳ

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам бу ҳадиси шарифда ким валий амрнинг (шаръий ҳоким) тоатидан чиқиб, байъат беришга иттифоқ қилинган имомга байъат бермай ислом жамоатидан ажралиб ўлса, амирга бўйсинмайдиган, бир жамоа бўлмайдиган, балки фирқа ва гуруҳларга бўлиниб бир-бирлари билан урушадиган бўлса, жоҳилият аҳли ўлгандай ўлишини хабар бердилар.
. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ким ҳақлиги ботиллигидан ажрамаган байроқ остида урушса, дин ва ҳақ учун эмас, балки илм ва ақлсиз мутаассибларча ўз қавми ва қабиласи учунгина ғазаб қилса, урушса ва шу ҳолда ўлса, жоҳилият қатли каби қатл бўлишини таълим бердилар.
Ким Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг умматларига қарши чиқса, солиҳи-ю фожирига қилич кўтарса, нима қилаётганига эътибор бермаса, мўминини ўлдириш оқибатидан қўрқмаса, валий амр ва кофирларга берган аҳдига вафо қилмасдан бузса, катта гуноҳга қўл урган бўлади. Ким ушбу ишни қилса, бу қаттиқ тахдидга лойиқ бўлади.

Ҳадиснинг фойдалари

1. Аллох таолога қарши маъсият бўлмаган ишда валий амрга итоат қилиш вожиб.
2. Имом тоатидан чиққан ва мусулмонлар жамоатидан ажраган инсонга қаттиқ огоҳлантириш бор. Ким шундай ҳолда ўлса, аҳли жохилият йўлида ўлади.
3. Ҳадисда ўз қавми учун урушишдан қайтариқ бор.
4. Аҳдга вафо қилиш вожибдир.
5. Итоаткорликда ва жамоатга қўшилишда кўп яхшилик, ҳотиржамлик ва ҳолат яхшиланиши бор.
6. Жоҳилият аҳли ахволига ўхшашдан қайтариқ бор.
7. Мусулмонлар жамоатини маҳкам тутишга бўлган буйруқ.