Hadith: Ala ka danga bɛ yahudiyaw ni nànsaraw kan, u y'u ka Nabiɲumanw kaburu kɛ bàtoyɔrɔ ye

عن عائشة أم المؤمنين وعبد الله بن عباس رضي الله عنهما قالا:
لَمَّا نَزَلَ بِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ طَفِقَ يَطْرَحُ خَمِيصَةً لَهُ عَلَى وَجْهِهِ، فَإِذَا اغْتَمَّ بِهَا كَشَفَهَا عَنْ وَجْهِهِ، فَقَالَ وَهُوَ كَذَلِكَ: «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى اليَهُودِ وَالنَّصَارَى، اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِيَائِهِمْ مَسَاجِدَ» يُحَذِّرُ مَا صَنَعُوا.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 435]

A minɛna ayisa ni abudala abasi den la Ala diɲɛna u ma u ko:
Tuma min bàna gɛlɛyara kira kan nɛɛma ni kisi b'a ye, a kɛra a bɛ finin biri a ɲɛda la, n'a degunna a b'a wili ka bɔ a ɲɛda la, a b'a fɔ k'a t'o lahalaya la: << Ala ka danga bɛ yahudiyaw ni nànsaraw kan, u y'u ka Nabiɲumanw kaburu kɛ bàtoyɔrɔ ye>> kira tun bɛ ka Làdili kɛ ka bɔ o ma.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 435]

Explanation

Ayisa ni abasi den b'an kunnafoni Ala diɲɛna u bɛɛ ma k'a fɔ tuma min kira bɛ surunya ka fatu nɛɛma ni kisi b'a ye, a tun bɛ finin fan dɔ biri a ɲɛda la, ni ninakili gɛlɛyara sàya sikara y'a sababu ye, a b'a kɔrɔta, a b'a fɔ k'a to o lahalaya gɛlɛn n na: Ala ka danga bɛ yahudiyaw ni nànsaraw kan, wa a y'u gɛn k'u bɔ a ka hinɛ la; k'a d'a kan u ye bàtoyɔrɔ jɔ u ka Nabiɲumanw kaburu kan, ni nin ko n tun tɛ fàrati belebele ye kira tun t'a fɔ nin jɔyɔrɔ n na, o de la kira ye bàlili kɛ ka bɔ nin walen n ladegeli ma; k'a d'a kan yahudiyaw ni nansaraw ka kɛwale don, fɛn wɛrɛ fàrali sira fana don Ala kan, fànga ni bonya tìgi.

Benefits from the Hadith

1. Nabiɲumanw ni mɔgɔɲumanw kaburu kɛli seliyɔrɔ ye seli ka k'a kɔnɔ Ala ye o bàlili; k'a d'a kan o ye filaninkafɔya sɔrɔ sira ye.
2. Kira màgogɛlɛn donni n'a hamini Alakelenya la a n'a ka siran kaburuw bonyali la; k'a d'a kan o bɛ sàmàli kɛ ka taa filaninkafɔya ma.
3. Yahudiyaw ni nansaraw dangali dàgali, ani minnu b'u ka wale ɲɔgɔn kɛ, ka bɔ so jɔlila kaburu kan k'a kɛ misiri ye.
4. So jɔli kaburu kan o ye yahudiyaw ni nansaraw ka kɛwale de ye, o degeli bàlili bɛ hadisa n na.
5. Kaburu kɛli seliyɔrɔ ye o dɔ ye seli kɛli ye ka taa a ma wali a yɔrɔ la, hali ni fɛn ma jɔ a kan.