Hadith: ni mɔgɔ min ye seliji tà ne ka nìn tàli cogo n na, o kɔfɛ ka jɔ ko fila seli, a m'a yɛrɛ kumaɲɔgɔnya, Ala bɛ yàfa a ka jùrùmu tɛmɛnen ma

عَنْ ‌حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ رضي الله عنه:
أَنَّهُ رَأَى عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ دَعَا بِوَضُوءٍ، فَأَفْرَغَ عَلَى يَدَيْهِ مِنْ إِنَائِهِ، فَغَسَلَهُمَا ثَلَاثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ أَدْخَلَ يَمِينَهُ فِي الْوَضُوءِ، ثُمَّ تَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ، ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا، وَيَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثَلَاثًا، ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ، ثُمَّ غَسَلَ كُلَّ رِجْلٍ ثَلَاثًا، ثُمَّ قَالَ: رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَوَضَّأُ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا، وَقَالَ: «مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ لَا يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ غَفَرَ اللهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 164]

A minɛna humurana la usumana ka jɔn kanhɔrɔnyalen, k'a ye usumana ye ka weeleli kɛ ko ka na ni seliji, a ye minɛ jɛngɛ ka ji bɔn a tɛgɛ fila kan, a y'a ko siyɛn sàba, o kɔfɛ a y'a kinintɛgɛ don minɛn kɔnɔ, o kɔfɛ a y'a da muguri ka ji foron ka don a nun kɔnɔ k'a la segin, o kɔfɛ a y'a ɲɛda ko siyɛn sàba, a n'a tɛgɛ ka see a nɔngɔn kuru la siyɛn saba, o kɔfɛ a y'a kùnsigi sòsa, o kɔfɛ a y'a sen fila ko siyɛn sàba, o kɔfɛ a ko: ne ye kira ye nɛɛma ni kisi b'a ye a bɛ seliji tà ne ka nìn talicogo n na, wa kira ko: <>.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 164]

Explanation

Usumana ye ladɔnniyali kɛ kira ka seliji tà cogo la nɛɛma ni kisi b'a ye lawaleyali sira fɛ; yaasa a ka walawala kɔsɛbɛ, a ye minɛn dɔ ɲini ji bɛ min na, a y'a bɔn a tɛgɛkan fila kan siyɛn sàba, o kɔfɛ a y'a kinintɛgɛ don minɛn kɔnɔ, ka ji sòli k'a da muguri n'a ye k'a bɔ, o kɔfɛ a ye ji fɔrɔ n'a nun ye ka taa a nún kɔnɔ, o kɔfɛ k'a fiyɛ, o kɔfɛ a y'a ɲɛda ko siyɛn sàba, o kɔfɛ a y'a tɛgɛ fila ko ka see nɔngɔnkuru ma siyɛn sàba, o kɔfɛ a y'a tɛgɛ ɲigin k'a cɛɛnɛ a kunkolo kan siyɛn kelen, o kɔfɛ ka sen ko ka see alikabakuru ma siyɛn sàba.
Tuma min a tilala a y'u ladɔnniya k'a fɔ a ye kira ye nɛɛma ni kisi b'a ye , a ye seliji ta nìn tàli cogo n na, a y'u lanisɔndiya nɛɛma ni kisi b'a ye k'a fɔ ni mɔgɔ min y'a ka seliji ɲɔgɔn ta, ka jɔ fila seli, k'a sɔrɔ a dusukun sirilen seli la Ala ɲɛkɔrɔ ni a bonya ni a ɲɛsiran ŋɛ ye sé bɛɛ tìgi, Ala b'a sàrà o seliji dafalen n ni o seli kalasiyalen n na n'a jùrùmuw yàfàli ye.

Benefits from the Hadith

1. Tɛgɛfila kòli kanunni ka kɔn u donni ɲɛ minɛn kɔnɔ seliji tà waati, hali n'a ma bɔ sunɔgɔ la, n'a y'a sɔrɔ a wilila ka bɔ sufɛsunɔgɔ de la, u koli bɛ waajibiya a kan.
2. A ka kan karamɔgɔ ye a ka faamuyali sira surun tà ani dɔnni sàbatili sira kalanden ye, o dɔ ye kalankɛli ye ni fɔta waleyali ye.
3. A ka kan selibaa ka fàràtiw ɲɔnti min bɛ tàli kɛ duniya sogolakow la, seli dafali n'a tiimɛli b'a dusukun sàbatili de la seli waati, n'o tɛ miiriw bɛ caya, a kan k'a cɛsiri a ka na ɲinɛ a yɛrɛ kɔ.
4. Seliji daminɛni ni kininfɛla ye o kanunni.
5. Damuguri ni ji fooroli ka don nun kɔnɔ an'a bɔli o kanunni.
6. Ɲɛda ni tɛgɛfila ni senfila koli siyɛn sàbà o kanunni, kelen de ye waajibi ye.
7. Jùrùmu tɛmɛnen yàfali Ala fɛ o bɛ tàli kɛ fɛn fila dafalen na: selijimine, ani jɔ fila, cogoya kofɔlen n na hadisa kɔnɔ.
8. Dancɛ bɛ seliji yɔrɔ n bɛɛ la: ɲɛda hakɛ: o ye kunsigi falenyɔrɔ ye làda la, ka taa see bɔnbɔn ni bɔnbɔnsi dan na, ka bɔ tulo la ka taa tulo la, pɛnpɛrɛn na. Tɛgɛ hakɛ: tɛgɛ dengɔninw daminɛ ka taa see nɔngɔn ma, o ye tɛgɛkala ni tɛgɛ tùguyɔrɔ ye ɲɔgɔn na. Kunkolo hakɛ: kunkolosi bɔyɔrɔ làda la ɲɛda fan fɛ ka taa kan sanfɛ yɔrɔ la, ani tulo fila dòsili ka bɔ kunkolo la. Sen hakɛ ye: sen dafalen ye k'a fàra sen tonton ni sen ni gɛnɛkala tùguyɔrɔ kan.