হাদীছ: অতীতৰ নবীসকলৰ পৰা মানুহে এই কথা জানিব পাৰিছে যে, যদি তোমাৰ লাজ নাথাকে তেনেহ’লে যি ইচ্ছা সেইটোৱে কৰা।
عَنْ أَبي مَسْعُودٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلاَمِ النُّبُوَّةِ الأُولَى: إِذَا لَمْ تَسْتَحْيِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ».
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 6120]
المزيــد ...
আবু মাছউদ ৰাদ্বিয়াল্লাহু আনহুৰ পৰা বৰ্ণিত, নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে কৈছেঃ
"অতীতৰ নবীসকলৰ পৰা মানুহে এই কথা জানিব পাৰিছে যে, যদি তোমাৰ লাজ নাথাকে তেনেহ’লে যি ইচ্ছা সেইটোৱে কৰা।"
[ছহীহ] - [(বুখাৰী)] - [ছহীহ বুখাৰী - 6120]
নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে হাদীছটোত পূৰ্বৱৰ্তী নবীসকলৰ উপদেশ উল্লেখ কৰিছে। যিটো উপদেশ মানুহে যুগে যুগে পৰস্পৰে পৰস্পৰক আদান প্ৰদান কৰিছিল। অৱশেষত সেই উপদেশ এই উম্মতৰ প্ৰথম সময়ছোৱাত আহি পাইছে। সেয়া হৈছে এই যে, তুমি কৰিব বিচৰা কামটোৰ পিনে চোৱা, যদি সেইটো কোনো লাজ পাবলগীয়া বিষয় নহয় তেন্তে সেইটো কৰা। আনহাতে যদি সেই কামটো এনেকুৱা হয় যে, সেইটো কৰিলে লাজ পাবলগীয়া হ'ব পাৰে তেন্তে সেইটো নকৰিবা। কাৰণ লাজেই মানুহক বেয়া কামৰ পৰা বিৰত ৰাখে। এতেকে যদি লাজ নাইকিয়া হৈ যায় তেন্তে মানুহে সকলো প্ৰকাৰৰ অশ্লীল কৰ্ম কৰাত কোনো কুণ্ঠাবোধ নকৰে।
হাদীছৰ পৰা সংগৃহীত উপকাৰিতাসমূহ
- উৎকৃষ্ট চৰিত্ৰৰ মূল হৈছে হায়া বা লাজ।
- লাজ হৈছে নবীসকলৰ অন্যতম এটা বৈশিষ্ট্য। তেওঁলোকৰ বিখ্যাত উক্তিবোৰৰ ভিতৰত এইটো হৈছে অন্যতম।
- হায়াই এজন মুছলিম ব্যক্তিক ভাল আৰু শোভা বঢ়োৱা কাম কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে, আৰু অশ্লীল তথা লজ্জাজনক কামৰ পৰা বিৰত ৰাখে।
- ইমাম নাৱাৱীয়ে কৈছেঃ ইয়াত অনুমতি প্ৰদান কৰা হৈছে, অৰ্থাৎ যদি আপুনি এনেকুৱা কোনো কাম কৰিব বিচাৰে যিটো কৰিলে আপুনি আল্লাহৰ সন্মুখত আৰু মানুহৰ সন্মুখত লাজ পাবলগীয়া নহয় তেনেকুৱা কাম কৰক, অন্যথা নকৰিব। ইয়াৰ ওপৰতে ইছলাম প্ৰতিষ্ঠিত। ইয়াৰ অৰ্থ এই যে, যিটো কাম কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে সেইটো হৈছে বাধ্যতামূলক। আনহাতে মান্দুব তথা পছন্দনীয় কাম হৈছে সেইটো যিটো পৰিত্যাগ কৰাটো হৈছে লাজৰ বিষয়। এইদৰে নিষেধকৃত কামবোৰ হৈছে হাৰাম, আৰু যিটো কাম কৰাটো লাজৰ বিষয় সেইটো হৈছে মকৰূহ বা অপছন্দনীয়। পক্ষান্তৰে মুবাহ হৈছে যিটো কৰাও বৈধ আৰু পৰিত্যাগ কৰাও বৈধ। গতিকে হাদীছটোত পাঁচটা বিধান অন্তৰ্ভুক্ত আছে। কিছুমানে কৈছেঃ ইয়াত সকীয়নি প্ৰদান কৰা হৈছে। ইয়াৰ অৰ্থ হৈছেঃ যদি আপোনাৰ পৰা হায়া আঁতৰাই দিয়া হয় তেন্তে আপুনি যি ইচ্ছা সেইটোৱে কৰিব পাৰে। এনেকুৱা হ'লে আল্লাহে আপোনাক শাস্তি বিহিব। কিছুমানে কৈছে, এই আদেশ সংবাদ হিচাপে দিয়া হৈছে যে, যদি কাৰোবাৰ হায়া নাথাকে তেন্তে সি যি ইচ্ছা সেইটোৱে কৰে।
শ্ৰেণীবিন্যাসসমূহ
অধিক
- হাদীছ: যেতিয়া কোনো মানুহে তাৰ ভাতৃক ভাল পায়, তেতিয়া তেওঁ তাক জনাই দিয়া উচিত যে, তেওঁ তাক ভাল পায়।
- হাদীছ: পাঁচ ওৱাক্ত চালাত, এটা জুমু‘আৰ পৰা আনটো জুমু‘আ তথা এটা ৰামাজানৰ পৰা আনটো ৰামাজান, এইবোৰ হৈছে সেইবোৰ গুনাহৰ কাফফাৰা যিবোৰ ইয়াৰ মধ্যৱৰ্তী সময়ত হৈ থাকে, যদিহে কবীৰা গুনাহৰ পৰা বিৰত থকা হয়।
- হাদীছ: আল্লাহে সেই ব্যক্তিৰ প্ৰতি ৰহমত বর্ষণ কৰক, যিয়ে নম্ৰতাৰ সৈতে ক্রয়-বিক্রয় কৰে আৰু ঋণ ঘূৰাই লোৱাৰ ক্ষেত্ৰত অৱকাশ দিয়ে।
- হাদীছ: (প্রাচীনকালত) এজন ব্যক্তিয়ে মানুহক ঋণ প্ৰদান কৰিছিল আৰু তাৰ কৰ্মচাৰীক আদেশ দিছিলি যে, ‘যেতিয়া তুমি ঋণ পৰিশোধ কৰিবলৈ অসমর্থ কোনো ঋণগ্রহীতা ব্যক্তিৰ ওচৰলৈ যাবা, তেতিয়া তাক ক্ষমা কৰি দিবা। হয়তো (ইয়াৰ প্ৰতিদানত) আল্লাহে আমাক ক্ষমা কৰি দিব। এতেকে তেওঁ যেতিয়া মৃত্যুবৰণ কৰি আল্লাহক সাক্ষাৎ কৰিলে, আল্লাহে তেওঁক ক্ষমা কৰি দিলে।
- হাদীছ: মহান আল্লাহে প্রতিটো বস্তুৰ প্ৰতি সদয় আচৰণ (ইহছান) ফৰজ কৰিছে। গতিকে তোমালোকে যেতিয়া হত্যা কৰিবা, তেতিয়া উত্তমৰূপে হত্যা কৰিবা আৰু যেতিয়া (জন্তু) জবেহ কৰিবা, তেতিয়া উত্তম পন্থাত জবেহ কৰিবা। তোমালোকৰ প্ৰত্যেকে যেন (জবেহ কৰাৰ সময়ত) ছুৰী চোকা কৰি লয় আৰু জবেহকৃত জন্তুক যাতে শীতল হ’বলৈ এৰি দিয়ে।
- হাদীছ: এজন ব্যক্তিয়ে নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামক ক’লে, মোক উপদেশ দিয়ক। তেখেতে ক’লে, তুমি খং নকৰিবা। ব্যক্তিজনে কেইবাবাৰো একেই প্রশ্ন কৰিলে। তেখেতেও প্রত্যেকবাৰেই এই কথাকেই ক’লে যে, তুমি খং নকৰিবা।
- হাদীছ: ন্যায়পৰায়ণসকল মহান আল্লাহৰ ওচৰত নূৰৰ মিম্বাৰত অৱস্থান কৰিব, যিসকলে নিজৰ পৰিয়ালবৰ্গ আৰু অধীনস্থসকলৰ মাজত ইনচাফ আৰু সততাৰ সৈতে শাসনকাৰ্য পৰিচালনা কৰে।