Hadith: ពិតណាស់ នៅក្នុងចំណោមប្រសាសន៍របស់ណាពីមុនៗដែលមនុស្សបានដឹងតៗគ្នាគឺ ប្រសិនបើអ្នកមិនចេះខ្មាសអៀនទេនោះ ចូរអ្នកធ្វើអ្វីតាមចិត្ដចុះ

عَنْ أَبي مَسْعُودٍ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلاَمِ النُّبُوَّةِ الأُولَى: إِذَا لَمْ تَسْتَحْيِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ».
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 6120]

អំពី អាពូម៉ាស៊្អូទ رضي الله عنه ថា: ណាពី ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថាៈ
" ពិតណាស់ នៅក្នុងចំណោមប្រសាសន៍របស់ណាពីមុនៗដែលមនុស្សបានដឹងតៗគ្នាគឺ ប្រសិនបើអ្នកមិនចេះខ្មាសអៀនទេនោះ ចូរអ្នកធ្វើអ្វីតាមចិត្ដចុះ"
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري - 6120]

Explanation

ព្យាការី ﷺ បានប្រាប់ថា ក្នុងចំណោមអ្វីដែលមានក្នុងក្រមសីលធម៌ផ្ដែផ្ដាំរបស់ព្យាការីមុនៗ និងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនិងបន្តវេនពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយ រហូតដល់ដើមសាសនានេះគឺ៖ សូមពិចារណាអំពីអ្វីដែលអ្នកចង់ធ្វើ។ ប្រសិនបើវាមិនគួរឲ្យខ្មាស់អៀន សូមធ្វើវាចុះ។ តែប្រសិនបើវាគួរឲ្យខ្មាស់អៀន សូមចៀសវាងអំពីវា។ ព្រោះការខ្មាស់អៀនគឺជាឧបសគ្គដល់ការធ្វើអំពើអាក្រក់។ អ្នកដែលគ្មានការខ្មាស់អៀននឹងលិចលង់ក្នុងអំពើអបាយមុខនិងអំពើអាក្រក់គ្រប់យ៉ាង។

Benefits from the Hadith

1. ការខ្មាស់អៀនគឺជាគ្រឹះនៃចរិយាល្អ។
2. ការខ្មាស់អៀនគឺជាលក្ខណៈមួយរបស់ព្យាការីទាំងឡាយ និងជាគុណសម្បត្តិដែលបានបន្សល់ទុកពីពួកគាត់។
3. ការខ្មាស់អៀនគឺជាអ្វីដែលធ្វើឲ្យមូស្លីមម្នាក់ធ្វើនូវអ្វីដែលស្អាតនិងល្អ ហើយចៀសវាងអ្វីដែលកខ្វក់និងអាក្រក់។
4. អ៊ីម៉ាំនូវ៉ាវី បាននិយាយថា៖ បញ្ជានេះគឺសម្រាប់ការអនុញ្ញាត មានន័យថា ប្រសិនបើអ្នកចង់ធ្វើអ្វីមួយ ហើយវាមិនធ្វើឲ្យអ្នកមានការខ្មាស់អៀនចំពោះអល់ឡោះឬមនុស្ស សូមធ្វើវាចុះ។ បើមិនដូច្នោះទេ កុំធ្វើវា។ នេះគឺជាគោលការណ៍មូលដ្ឋាននៃអ៊ីស្លាម។ ការពន្យល់គឺថា អ្វីដែលត្រូវបានបញ្ជាឲ្យធ្វើ វ៉ាជីប និងម៉ាន់ឌូប គួរឲ្យខ្មាស់អៀនប្រសិនបើមិនធ្វើ។ អ្វីដែលហាមឃាត់ ហារ៉ាម និងមឹករូហ៍ គួរឲ្យខ្មាស់អៀនប្រសិនបើធ្វើ។ ចំពោះអ្វីដែលអនុញ្ញាត ការខ្មាស់អៀនក្នុងការធ្វើឬមិនធ្វើគឺត្រូវបានអនុញ្ញាត។ ដូច្នេះហាទីស្ហនេះរួមបញ្ចូលនូវការវិនិច្ឆ័យច្បាប់ទាំងប្រាំ។ មានការនិយាយថា វាជាការព្រមានមួយ មានន័យថា ប្រសិនបើការខ្មាស់អៀនត្រូវបានដកចេញពីអ្នក ចូរធ្វើអ្វីដែលអ្នកចង់ធ្វើចុះ ព្រោះអល់ឡោះនឹងតបស្នងចំពោះអ្វីដែលអ្នកធ្វើ។ ក៏មានការនិយាយដែរថា វាជាបញ្ជាក្នុងន័យជាការប្រាប់ដំណឹង មានន័យថា អ្នកដែលគ្មានការខ្មាស់អៀននឹងធ្វើអ្វីដែលគេចង់។