Ҳадис: Оё шуморо аз бузургтарин (гуноҳони) кабира огоҳ насозам?

عن أبي بكرة رضي الله عنه قال: قال النبي صلى الله عليه وسلم:
«‌أَلَا ‌أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟» ثَلَاثًا، قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: «الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ» وَجَلَسَ وَكَانَ مُتَّكِئًا، فَقَالَ: «أَلَا وَقَوْلُ الزُّورِ»، قَالَ: فَمَا زَالَ يُكَرِّرُهَا حَتَّى قُلْنَا: لَيْتَهُ سَكَتَ.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2654]

Аз Абубакра (Худованд аз ӯ розӣ бод) ривоят аст, ки Паёмбар (Салому дуруди Аллоҳ бар ӯ бод) фармуданд:
"Оё шуморо аз бузургтарин (гуноҳони) кабира огоҳ насозам?". Се маротиба такрор карданд. Гуфтанд: Бале, эй Расули Аллоҳ. Фармуданд: "Шарик овардан ба Аллоҳ ва нофармонӣ кардан ба падару модар". Дар ҳоле ки такя карда буд, нишаст ва фармуд: "Огоҳ бошед (яке аз бузургтарин гуноҳи кабира ин) сухан ва гувоҳии дурӯғ аст". Ровӣ мегӯяд: Ҳамчунон инро такрор мекард, то ин ки гуфтем, кош сукут мекарданд.
[صحيح] - [متفق عليه] - [Саҳеҳ Бухорӣ - 2654]

Шарҳ

Паёмбар (Салому дуруди Аллоҳ бар ӯ бод) саҳобагонашро аз бузургтарин гуноҳони кабира хабар додааст, аз он ҷумла сетояшро зикр кардааст:
1. Ширк овардан ба Аллоҳ, ки иборат аст аз: Анҷом додани ҳар навъ аз ибодат барои ғайри Аллоҳ ва баробар кардани ғайри дигар чиз ба Аллоҳ дар улуҳият, рубубият ва номҳову сифатҳои Ӯ.
2. Нофармонӣ аз падару модар: Озор додани падару модар бо гуфтор, рафтор ва беэътиноӣ ва тарки некӣ кардан ба онҳо.
3. Сухани бардурӯғ ва аз ҷумлаи сухани дурӯғ, ин шаҳодати бардурӯғ аст. Ва он иборат аст аз ҳар сухани дурӯғе, ки бо ҳадафи таҳқиру кам шумурдани шахсе дар баробари ба даст овардани мол ё дастдарозӣ ба номусу обурӯйи он шахс ва монанди ин корҳо сурат мегирад.
Паёмбар (Салому дуруди Аллоҳ бар ӯ бод) нисбат ба сухани дурӯғ ва барои зишт будан ва осори баде, ки бар ҷомеа мегузорад, такрор ба такрор ҳушдор доданд. То ҷое, ки саҳоба аз рӯйи дилсӯзӣ барои он ҳазрат ва бад донистани он чи сабаби озори Ӯ мешавад, гуфтанд, ки кош ин гуфтаро зиёд идома намедоданд.

Аз фоидаҳои ҳадис

1. Бузургтарин гуноҳ шарик овардан ба Аллоҳ аст. Зеро Паёмбар (Салому дуруди Аллоҳ бар ӯ бод) ин гуноҳро дар садри гуноҳони кабира ва бузургтарини он муаррифӣ кардааст. Ва ин ояти Қуръон низ сухани Паёмбарро таъйид мекунад, ки Аллоҳ Таъоло фармудааст:
2. "Бе гумон, Аллоҳ Таъоло ин гуноҳро, ки ба Ӯ шарик оварда шавад, намебахшад ва ғайр аз онро – барои ҳар ки бихоҳад – мебахшад; ва ҳар ки ба Аллоҳ Таъоло ширк варзад, яқинан, гуноҳи бузург ба гардан гирифтааст".
3. Бузургии ҳуқуқи падару модар, чунон ки ҳаққи онҳоро бо ҳаққи Аллоҳ Таъоло зикр кардааст.
4. Гуноҳон ба ду навъ тақсим мешаванд: кабира ва сағира (бузург ва хурд).
5. Гуноҳи кабира: ҳар гуноҳе аст, ки барои он ҷазои дунявӣ омада бошад, аз қабили ҷазо додан, нафрин ва лаънат хондан, ва ё таҳдиди ухравӣ дошта бошад, монанди таҳдиди дӯзахӣ шудан. Гуноҳони кабира дараҷаҳо доранд, ки дар ҳаром будан баъзе шадидтар аз дигараш аст. Ҳар гуноҳе, ки аз ҷумлаи гуноҳони кабира набошад, гуноҳи сағира аст.