حديث: ?دَعُونِي ما تَرَكتُكُمْ: إِنَّما أَهْلَكَ من كَانَ قبْلكُم كَثْرةُ سُؤَالِهم، وَاخْتِلافُهُمْ عَلَى أَنْبيائِهمْ

«دَعُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ، إِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِسُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ*، فَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَاجْتَنِبُوهُ، وَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه]

از ابوهريره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند:
«دَعُونِي ما تَرَكتُكُمْ: إِنَّما أَهْلَكَ من كَانَ قبْلكُم كَثْرةُ سُؤَالِهم، وَاخْتِلافُهُمْ عَلَى أَنْبيائِهمْ، فَإِذا نَهَيْتُكُمْ عنْ شَيْءٍ فاجْتَنِبُوه، وَإِذا أَمَرْتُكُمْ بأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ ما اسْتَطَعْتُمْ»: «مرا با همان مسايلی که به شما می گويم، رها کنيد (و سؤال بی مورد درباره ی مسايلِ ناگفته نپرسيد)؛ زيرا امت های گذشته را کثرت سؤال و مخالفت با پيامبران شان به هلاکت رساند؛ بنابراین هرگاه شما را از چيزی بازداشتم، از آن دوری نماييد، و چون شما را به انجام کاری دستور دادم، تا آنجا که می توانيد به آن عمل کنيد».
صحیح - متفق علیه

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: احکام شرعی به سه دسته است: مسکوت عنه، نواهی و اوامر.
و اما اولی: چیزی که شریعت درباره آن سکوت کرده است: جایی که حکمی وجود ندارد، و اصل در اشیاء واجب نبودن آنهاست؛ و اما در عصر او صلی الله علیه وسلم از پرسیدن در مورد چیزی که اتفاق نیفتاده است خودداری شود، از ترس اینکه مبادا حکم وجوب یا نهی آن واقع شود، زیرا الله متعال آن را از روی رحمت به بندگانش ترک نموده. و اما بعد از وفات او صلی الله علیه وسلم اگر سؤال به صورت فتوا یا آموزش برای آنچه در امر دین نیاز باشد جایز و حتی به آن امر شده است، و اگر از روی تَّعَنُّت و تكلُّف (عیبجویی و مشقت) باشد، پس مراد حدیث این است که از سؤال در این مورد خودداری شود؛ زیرا ممکن است اتفاقی مانند آنچه برای بنی اسرائیل افتاد رخ دهد، زمانی که دستور ذبح گاوی برای شان داده شد، اگر هر گاوی را ذبح می‌کردند؛ فرمانبرداری صورت می گرفت، لیکن آنان سخت‌گیری کردند پس بر آنان سخت گیری اعمال شد.
دوم: نواهی؛ كه آنها عبارتند از آن عملی که: برای ترک کنندۀ آن پاداش، و عمل کننده بر آن مجازات می شود، پس باید از همۀ آنها دوری کرد.
سوم: اوامر؛ برای عمل کننده پاداش، و ترک کنندۀ آن مجازات می شود، پس باید تا حد امکان آن را انجام دهد.