Hadith: ចូរទុកខ្ញុំឱ្យនៅស្ងៀមស្ងាត់ក្នុងរឿងដែលខ្ញុំមិនបាននិយាយប្រាប់អ្នករាល់គ្នា។ ពិតណាស់ ក្រុមអ្នកមុនៗអ្នករាល់គ្នាបានវិនាសដោយសារតែការសួរច្រើនពេក និងការជជែកប្រកែកគ្នាជាមួយព្យាការីរបស់ពួកគេ

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
«دَعُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ، إِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِسُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ، فَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَاجْتَنِبُوهُ، وَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 7288]

អំពី អាពូ ហ៊ូរ៉យរ៉ោះ رضي الله عنه ថា៖ ពិតណាស់រ៉សួលអល់ឡោះ ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថា៖
"ចូរទុកខ្ញុំឱ្យនៅស្ងៀមស្ងាត់ក្នុងរឿងដែលខ្ញុំមិនបាននិយាយប្រាប់អ្នករាល់គ្នា។ ពិតណាស់ ក្រុមអ្នកមុនៗអ្នករាល់គ្នាបានវិនាសដោយសារតែការសួរច្រើនពេក និងការជជែកប្រកែកគ្នាជាមួយព្យាការីរបស់ពួកគេ។ ដូច្នេះ នៅពេលខ្ញុំហាមឃាត់អ្នករាល់គ្នាពីអ្វីមួយ ចូរចៀសវាងវាឱ្យឆ្ងាយ ហើយនៅពេលខ្ញុំបង្គាប់អ្នករាល់គ្នាឱ្យធ្វើអ្វីមួយ ចូរប្រតិបត្តិតាមទៅតាមសមត្ថភាពដែលអ្នករាល់គ្នាអាចធ្វើបាន។"
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 7288]

Explanation

ព្យាការី ﷺ បានលើកឡើងថា បញ្ញត្តិច្បាប់សាសនាមានបីប្រភេទ៖ ១. រឿងដែលមិនបាននិយាយ (មិនមានការហាមឃាត់ ឬបង្គាប់បញ្ជា) ២. ការហាមឃាត់ ៣. ការបង្គាប់បញ្ជា
ទី១៖ អ្វីដែលច្បាប់សាសនាមិនបាននិយាយ៖ ដែលគ្មានការកំណត់ និងគោលការណ៍ដើមនៃវត្ថុទាំងឡាយគឺមិនចាំបាច់វ៉ាជឹប។ នៅក្នុងសម័យរបស់ព្យាការី ﷺ យើងត្រូវជៀសវាងការសួរអំពីរឿងដែលមិនទាន់កើតឡើង ដោយខ្លាចថានឹងមានការតម្រូវឬការហាមឃាត់ចុះមក ព្រោះអល់ឡោះបានទុកវាដោយមេត្តាចំពោះខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់។ ក្រោយការទទួលមរណភាពរបស់ព្យាការី ﷺ បើការសួរគឺដើម្បីស្វែងរកច្បាប់ឬការរៀនសូត្រពីអ្វីដែលត្រូវការក្នុងសាសនា វាគឺជាការអនុញ្ញាត និងត្រូវបានបញ្ជាឱ្យធ្វើ។ តែបើការសួរគឺដើម្បីបង្កការលំបាកនិងការដាក់បន្ទុក នោះគឺជាអ្វីដែលត្រូវបានហាមឃាត់ក្នុងហាទីស្ហនេះ។ នេះគឺដោយសារវាអាចនាំទៅរកអ្វីដែលបានកើតឡើងចំពោះកូនចៅអ៊ីស្រាអ៊េល ពេលពួកគេត្រូវបានបញ្ជាឱ្យសំឡេះគោមួយ។ បើពួកគេសំឡេះគោណាមួយក៏បាន ពួកគេនឹងបានអនុវត្តតាមហើយ តែពួកគេបានធ្វើឱ្យរឿងកាន់តែពិបាក ដូច្នេះវាក៏កាន់តែពិបាកសម្រាប់ពួកគេ។
ទី២៖ ការហាមឃាត់៖ គឺអ្វីដែលអ្នកលះបង់វានឹងទទួលបានផលបុណ្យ និងអ្នកធ្វើវានឹងទទួលទោស។ យើងត្រូវតែជៀសវាងវាទាំងអស់។
ទី៣៖ បញ្ជា៖ គឺអ្វីដែលអ្នកធ្វើវានឹងទទួលបានផលបុណ្យ និងអ្នកលះបង់វានឹងទទួលទោស។ យើងត្រូវតែធ្វើវាតាមសមត្ថភាព។

Benefits from the Hadith

1. គួរផ្តោតលើអ្វីដែលសំខាន់និងចាំបាច់ និងទុកចោលអ្វីដែលមិនចាំបាច់នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងមិនរវល់នឹងការសួរអំពីអ្វីដែលមិនទាន់កើតឡើង។
2. ការហាមឃាត់ការសួរដែលអាចនាំទៅរកភាពស្មុគស្មាញនៃបញ្ហា និងបើកទ្វារនៃការសង្ស័យដែលនាំទៅរកការខ្វែងគំនិតគ្នាច្រើន។
3. បញ្ជាឱ្យលះបង់រាល់ការហាមឃាត់ទាំងអស់ ដោយសារគ្មានការលំបាកក្នុងការលះបង់វា ហេតុនេះការហាមឃាត់វាគឺជាទូទៅ។
4. បញ្ជាឱ្យធ្វើអ្វីដែលត្រូវបានបញ្ជាតាមសមត្ថភាព ដោយសារវាអាចមានការលំបាកឬមិនអាចធ្វើបាន។
5. ការហាមឃាត់ការសួរច្រើនពេក។ អ្នកប្រាជ្ញអ៊ីស្លាមបានបែងចែកការសួរជាពីរផ្នែក៖ ទីមួយគឺការសួរដើម្បីរៀនសូត្រអំពីអ្វីដែលត្រូវការក្នុងសាសនា នេះត្រូវបានបញ្ជាឱ្យធ្វើ ដូចជាសំណួររបស់សាហាហ្ពះ។ ទីពីរគឺការសួរដើម្បីបង្កការលំបាកនិងការដាក់បន្ទុក នេះគឺត្រូវបានហាមឃាត់។
6. ការព្រមានប្រជាជាតិនេះពីការប្រឆាំងនឹងព្យាការីរបស់ពួកគេ ដូចដែលបានកើតឡើងចំពោះប្រជាជាតិមុនៗ។
7. ការសួរច្រើនពេកអំពីអ្វីដែលមិនចាំបាច់ និងការខ្វែងគំនិតគ្នាជាមួយព្យាការី គឺជាមូលហេតុនៃការវិនាស ជាពិសេសក្នុងរឿងដែលមិនអាចដឹងបាន ដូចជារឿងអាថ៌កំបាំងដែលមានតែអល់ឡោះទេដែលដឹង និងស្ថានភាពនៃថ្ងៃបរលោក។
8. ការហាមឃាត់ការសួរក្នុងបញ្ហាពិបាកៗ។ អល់-អៅហ្សាអី បាននិយាយថា៖ ពេលអល់ឡោះចង់ដកយកពរជ័យនៃចំណេះដឹងពីខ្ញុំបម្រើម្នាក់ ទ្រង់ដាក់ការនិយាយខុសលើអណ្តាតរបស់គេ។ ខ្ញុំបានឃើញពួកគេជាអ្នកដែលមានចំណេះដឹងតិចបំផុត។ អ៊ីបនូ វ៉ាហាប បាននិយាយថា៖ ខ្ញុំបានឮម៉ាលិកនិយាយថា៖ ការជជែកវែកញែកក្នុងចំណេះដឹងនឹងដកយកពន្លឺនៃចំណេះដឹងចេញពីចិត្តរបស់មនុស្ស។