हदीस: मैले तिमीहरूलाई नभनेको (अनावश्यक) कुराहरूलाई बेवास्ता गर । किनकि तिमीभन्दा अघिका राष्ट्रहरू (अनावश्यक) प्रश्न सोध्ने र आफ्ना नबीहरूसँग मतभेद गरेको कारणले नष्ट भएका थिए
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
«دَعُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ، إِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِسُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ، فَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَاجْتَنِبُوهُ، وَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 7288]
المزيــد ...
अबू-हुरैरह (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयन गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ :
"मैले तिमीहरूलाई नभनेको (अनावश्यक) कुराहरूलाई बेवास्ता गर । किनकि तिमीभन्दा अघिका राष्ट्रहरू (अनावश्यक) प्रश्न सोध्ने र आफ्ना नबीहरूसँग मतभेद गरेको कारणले नष्ट भएका थिए । जब म तिमीहरूलाई कुनै कुराबाट रोक्छु, त्यसबाट टाढै बस र जब कुनै कुरा गर्न आदेश दिन्छु, त्यसमा जति सक्दो गर ।"
[सही] - [मुत्तफकुन अलैहि] - [सही बुखारी - 7288]
नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले इस्लामिक नियमहरूका तीन किसिमहरू उल्लेख गर्नुभएको छ : जसको बारेमा शरिया मौन छ, निषेधहरू र आदेशहरू ।
पहिलो: जसको बारेमा शरिया मौन छ, त्यसको कुनै आदेश हुँदैन र चीजहरूको बारेमा आधारभूत सिद्धान्त भनेको जायज र हलाल हो; नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को समयमा नघटेको कुराबारे सोध्नु हुँदैन, ताकि अल्लाहले त्यसको आदेश वा निषेध अवतरण नगरुन् भन्ने डरले । किनभने अल्लाहले आफ्ना सेवकहरूमाथि दया गर्दै केही आदेश दिनुभएको छैन । उहाँको मृत्युपछि जानैपर्ने कुनै आदेश फतवा वा शिक्षाको रूपमा सोध्नु जायज मात्र होइन बरु सोध्नुपर्ने हुन्छ । तर यदि घमण्ड र अनावश्यक रूपमा हो भने मनाही छ र यो हदीसमा यस्तै खाले प्रश्नलाई मनाही गरिएको छ । किनभने यसले बनु इजरायलसँग घटेको जस्तै हुन सक्छ; जब उनीहरूलाई एउटा गाई जबह गर्ने आदेश दिइएको थियो, तिनीहरूले जुनसुकै गाई जबह गर्न सक्थे, तर तिनीहरूले अनावश्यक प्रश्न सोधेर बेकारको दुख मात्र पाए ।
दोस्रो: निषेध (हराम) हरू; अर्थात ती कुराहरू, जुन परित्याग गर्दा पुण्य पाइन्छ र गर्नेलाई दण्ड दिइन्छ, त्यसैले ती सबैबाट बच्नुपर्छ ।
तेस्रो: आदेश; अर्थात ती कुराहरू हुन्, जुन गर्दा पुण्य पाइन्छ र नगर्दा दण्ड दिइन्छ, त्यसैले यो सकेसम्म गर्नुपर्छ ।
हदीसका केही फाइदाहरू
- हामीले सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण र चाहिने कुरामा ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ अनि नचाहिने कुरालाई तुरुन्तै छोड्नुपर्छ र नघटेको पछि लाग्नु हुँदैन ।
- समस्याहरूलाई जटिल बनाउने, शंकाहरूको ढोका खोल्ने र धेरै मतभेद निम्त्याउने प्रश्नहरू सोध्न निषेध गरिएको छ ।
- सम्पूर्ण निषेध (हराम) कुराहरू त्याग्न आदेश; किनभने यसलाई त्याग्न कुनै कठिनाइ छैन र त्यसैले यो सामान्य रूपमा निषेध गरिएको छ ।
- आदेशलाई सकेसम्म पुरा गर्नुपर्छ; किनभने आदेशको पालना गर्न गाह्रो हुन सक्छ वा कहिले असक्षम पनि; त्यसैले सकेसम्म भनिएको छ ।
- धेरै प्रश्न गर्न निषेध गरिएको छ । विद्वानहरूले प्रश्नलाई दुई भागमा विभाजन गरेका छन्: एउटा धर्म सिक्न र सिकाउने उद्देश्यले प्रश्न गर्नु र यो जायज हो अनि सहाबीले सोध्ने प्रश्न यसै अन्तर्गत पर्दछ । दोस्रो हठ, अहंकार, शंकास्पद र फाइदा नभएको प्रश्न प्रश्न गर्नु, जुन निषेध गरिएको छ ।
- यस राष्ट्रलाई आफ्नो रसूल विरुद्धबाट चेतावनी दिइएको छ, ताकि अघिका राष्ट्रहरू झैं यसको हालत नहोस् ।
- अनावश्यक प्रश्नहरू सोध्नु र नबीहरूसँग मतभेद गर्नु विनाश र बर्बादीको कारण हो, विशेषगरी पुग्न नसकिने मामिलाहरू, जस्तै: गैबका कुराहरू र कयामतको दिनको अवस्थाहरू, जुन अल्लाह बाहेक कसैलाई थाहा छैन ।
- कठिन मामिलामा प्रश्न सोध्न निषेध । औजाईले भनेका छन्: जब ईश्वरले आफ्नो सेवकलाई ज्ञानको आशीर्वादबाट वञ्चित गर्न चाहनुहुन्छ तब उसको जिब्रोमा गलत कुराहरू मिसाई दिनुहुन्छ र मैले उनीहरूलाई सबैभन्दा कम ज्ञानी व्यक्तिको रूपमा देखें । इब्ने वहबले भनेका छन्: मैले इमाम मलिकलाई भन्दै गरेको सुनेको छु: ज्ञानको पाखण्डले मानिसको हृदयबाट ज्ञानको ज्योतिलाई हटाउँछ ।
वर्गीकरण
थप
- हदीस: इस्लाम भनेको अल्लाह बाहेक कोही सत्य पूज्य छैन र मुहम्मद अल्लाहका सन्देष्टा हुनुहुन्छ भन्ने गवाही दिनु, सलाह कायम गर्नु, जकात दिनु, रमजानको रोजा राख्नु र सक्षम व्यक्तिले अल्लाहको घरमा हज गर्नु हो
- हदीस: हे मेरा सेवकहरू! मैले आफूमाथि अन्याय र अत्याचार हराम (निषेध) गरेको छु र यसलाई तिमीहरूका लागि पनि निषेध गरेको छु, त्यसैले तिमीहरू एकार्कामाथि अन्याय नगर
- हदीस: निस्सन्देह अल्लाहले अत्याचारीलाई स्वतन्त्रता दिनुहुन्छ, तर जब समात्नुहुन्छ तब छोड्नु हुन्न
- हदीस: सूर्योदय हुने सबैभन्दा राम्रो दिन जुमाको दिन हो
- हदीस: कसम (अल्लाहको) जसको हातमा मेरो प्राण छ, चाडै नै मरियम पुत्र एक न्यायी शासकको रूपमा तिमीहरूका बीचमा आउनुहुनेछ । उनले क्रुस भाँच्नेछन्, सुँगुरहरूलाई मार्नेछन्, करहरू हटाउनेछन् र धनसम्पत्ति यति प्रशस्त हुनेछ कि कसैले स्वीकार गर्नेछैन ।