हदीस: एकल उपासकहरूले अग्रता लिइसके

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ:
كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَسِيرُ فِي طَرِيقِ مَكَّةَ، فَمَرَّ عَلَى جَبَلٍ يُقَالُ لَهُ جُمْدَانُ، فَقَالَ: «سِيرُوا هَذَا جُمْدَانُ، سَبَقَ الْمُفَرِّدُونَ» قَالُوا: وَمَا الْمُفَرِّدُونَ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: «الذَّاكِرُونَ اللهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2676]

अबू-हुरैरह (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन् :
“अल्लाहका रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) मक्का जाने बाटोमा हिँडिरहनुभएको थियो। बाटोमा 'जुम्दान' नामक एउटा पहाड देखा पर्यो। तब उहाँले भन्नुभयो, ‘तिमीहरू अघि बढ, यो जुम्दान हो। एकल उपासकहरूले अग्रता लिइसके।’ मानिसहरूले सोधे, ‘हे अल्लाहका रसूल! एकल उपासकहरू भनेको को हुन्?’ उहाँले जवाफ दिनुभयो, ‘अल्लाहलाई धेरै सम्झने पुरुष र महिलाहरू
[सही] - [मुस्लिमले वर्णन गरेका छन्] - [सही मुस्लिम - 2676]

व्याख्या

नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले अल्लाहको अत्यधिक स्मरण गर्ने व्यक्तिहरूको उच्च स्थानलाई स्पष्ट रूपमा व्याख्या गर्नुभयो कि उनीहरूले अरू सबैभन्दा अघि बढेर स्वर्गका उच्चतम स्थानहरू प्राप्त गरेका छन्। उहाँले उनीहरूको यो विशिष्ट स्थानलाई ‘जम्दान’ पर्वतसँग उदाहरणस्वरूप प्रस्तुत गर्नुभयो, जो अन्य पर्वतहरूभन्दा एक्लै अलग र सर्वोच्च छ।

हदीसका केही फाइदाहरू

1. अल्लाहको जिक्र (स्मरण) अत्यधिक गर्नु र त्यसमा निरन्तर संलग्न रहनु अत्यन्त पुण्यकारी कार्य हो। किनकि आखिरतमा अग्रता प्राप्त गर्नु र श्रेष्ठ स्थानमा पुग्नु धेरै आज्ञापालन तथा उपासनामा पूर्ण निष्ठा कायम राखेर नै सम्भव हुन्छ।
2. अल्लाहको जिक्र केवल वचनद्वारा, वा केवल हृदयद्वारा, अथवा वचन र हृदय दुवैबाट एकैसाथ पनि गर्न सकिन्छ। र वचन र हृदय दुवैले एकसाथ गर्ने जिक्र नै सबैभन्दा उच्च दर्जाको जिक्र हो।
3. जिक्रका प्रकारहरूमा निर्धारित नियमित स्मरणहरू पर्दछन्, जस्तै: बिहान र साँझका स्मरणहरू, फर्ज नमाजपछिका स्मरणहरू र यस्तै अन्य जिक्रहरू ।
4. इमाम नववी (रहिमहुल्लाहु) ले भनेका छन्: जान्नुहोस् कि धिक्रको फजीलत (श्रेष्ठता) "सुब्हानल्लाह", "ला इलाह इल्लल्लाह", "अल्हम्दुलिल्लाह" र "अल्लाहु अकबर" जस्ता शब्दहरू बोलिराख्नुमा मात्र सीमित छैन; बरु अल्लाहको आज्ञापालनमा निरन्तर संलग्न रहने प्रत्येक व्यक्ति नै वास्तवमा अल्लाहको जिक्र गर्ने व्यक्तिमध्ये पर्दछ।
5. अल्लाहको जिक्र (स्मरण) धर्मपरायणतामा स्थिरता र दृढता प्राप्त गर्ने सबैभन्दा महान् कारणहरूमध्ये एक हो। अल्लाहले भन्नुभएको छ: "हे आस्थावानहरू हो! जब (काफिरहरूको) कुनै समूहसँग तिमीहरूको मुठभेड हुन्छ तब अडिग रहने गर र अल्लाहलाई अत्यधिक स्मरण गर्ने गर ताकि तिमीहरूलाई सफलता प्राप्त होस्।" [अल-अन्फाल: ४५]
6. अल्लाहको स्मरण गर्नेहरू र जुम्दान पहाडबीचको समानताको कारण यस प्रकार छ कि जुम्दान पहाड अन्य पहाडहरूभन्दा अलग, एकान्त र पृथक अवस्थामा अवस्थित छ। त्यसैगरी, अल्लाहको स्मरण गर्ने व्यक्ति पनि यस्तै हुन्छ—ऊ मानिसहरूको भीडमा भए पनि आफ्नो हृदय र जिब्रोलाई केवल अल्लाहको स्मरणमा एकाग्र राख्छ, एकान्तमा उसलाई सन्तुष्टि प्राप्त हुन्छ र मानिसहरूसँग अनावश्यक घुलमिल हुनबाट टाढा रहन्छ।
7. अर्को सम्भावित कारण यो पनि हुन सक्छ कि जसरी पहाडहरूले पृथ्वीलाई स्थिर राख्छन्, त्यसैगरी अल्लाहको जिक्रले धर्मको पालनामा स्थिरता प्रदान गर्छ।
8. अथवा, मक्का र मदीनाको यात्रा गर्नेहरूका लागि जुम्दान पहाड पुग्नु मक्का नजिक पुगेको र यात्रामा अगाडि बढेको संकेत हुन्थ्यो। त्यसैगरी, अल्लाहको स्मरण गर्ने व्यक्ति पनि आफ्नो प्रशस्त जिक्रद्वारा यसलोक र परलोकका सत्कर्महरूमा अरूलाई उछिनेर अग्रस्थानमा रहन्छ।
9. अल्लाह नै सर्वज्ञ हुनुहुन्छ।