Hadith: ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានកត់ត្រាទង្វើល្អនិងទង្វើអាក្រក់។ ក្រោយមក ទ្រង់បញ្ជាក់ថា៖ បុគ្គលណាប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើល្អមួយ តែគេមិនបានធ្វើវាទេនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាទុកនៅនឹងទ្រង់ឲ្យជននោះនូវទង្វើល្អមួយយ៉ាងពេញលេញ។ ប្រសិនបើគេប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើល្អ រួចគេបានធ្វើវាមែន អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាទុកនៅនឹងទ្រង់ឲ្យជននោះនូវទង្វើល្អដប់ រហូតដល់ប្រាំពីររយ ឬលើសពីនេះទៀត។ ហើយជនណាដែលប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើអាក្រក់មួយ តែគេមិនបានធ្វើវាទេនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាទុកនៅនឹងទ្រង់ឲ្យជននោះនូវទង្វើល្អមួយយ៉ាងពេញលេញ។ តែប្រសិនបើគេប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើអាក្រក់មួយ រួចគេបានធ្វើវាមែន អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាឲ្យជននោះនូវទង្វើអាក្រក់តែមួយប៉ុណ្ណោះ”។

عن ابن عباس رضي الله عنهما
عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيمَا يَرْوِي عَنْ رَبِّهِ عَزَّ وَجَلَّ قَالَ: قَالَ: «إِنَّ اللهَ كَتَبَ الْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ، ثُمَّ بَيَّنَ ذَلِكَ، فَمَنْ هَمَّ بِحَسَنَةٍ فَلَمْ يَعْمَلْهَا كَتَبَهَا اللهُ لَهُ عِنْدَهُ حَسَنَةً كَامِلَةً، فَإِنْ هُوَ هَمَّ بِهَا فَعَمِلَهَا كَتَبَهَا اللهُ لَهُ عِنْدَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ إِلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ، إِلَى أَضْعَافٍ كَثِيرَةٍ، وَمَنْ هَمَّ بِسَيِّئَةٍ فَلَمْ يَعْمَلْهَا كَتَبَهَا اللهُ لَهُ عِنْدَهُ حَسَنَةً كَامِلَةً، فَإِنْ هُوَ هَمَّ بِهَا فَعَمِلَهَا كَتَبَهَا اللهُ لَهُ سَيِّئَةً وَاحِدَةً».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6491]

អំពី អ៊ិពនូអាប់ហ្ពាស رضي الله عنهما
អំពីណាពី ﷺ លោកបានរាយការណ៍ពីម្ចាស់របស់លោកថា៖ “ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានកត់ត្រាទង្វើល្អនិងទង្វើអាក្រក់។ ក្រោយមក ទ្រង់បញ្ជាក់ថា៖ បុគ្គលណាប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើល្អមួយ តែគេមិនបានធ្វើវាទេនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាទុកនៅនឹងទ្រង់ឲ្យជននោះនូវទង្វើល្អមួយយ៉ាងពេញលេញ។ ប្រសិនបើគេប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើល្អ រួចគេបានធ្វើវាមែន អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាទុកនៅនឹងទ្រង់ឲ្យជននោះនូវទង្វើល្អដប់ រហូតដល់ប្រាំពីររយ ឬលើសពីនេះទៀត។ ហើយជនណាដែលប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើអាក្រក់មួយ តែគេមិនបានធ្វើវាទេនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាទុកនៅនឹងទ្រង់ឲ្យជននោះនូវទង្វើល្អមួយយ៉ាងពេញលេញ។ តែប្រសិនបើគេប៉ងប្រាថ្នាធ្វើទង្វើអាក្រក់មួយ រួចគេបានធ្វើវាមែន អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាឲ្យជននោះនូវទង្វើអាក្រក់តែមួយប៉ុណ្ណោះ”។
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 6491]

Explanation

រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានបញ្ជាក់ថា ជាការពិតណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានកំណត់នូវទង្វើល្អ និងទង្វើអាក្រក់។ ក្រោយមក ទ្រង់បញ្ជាក់ដល់ម៉ាឡាអ៊ីកាត់ទាំងពីរដែលកត់ត្រាទង្វើរបស់មនុស្សពីរបៀបនៃការកត់ត្រាទង្វើរបស់មនុស្សយ៉ាងដូច្នេះថា៖
ជនណាដែលមានបំណងនិងការតាំងចិត្តចង់ប្រព្រឹត្តនូវទង្វើល្អមួយ គេនឹងកត់ត្រាឲ្យជននោះនូវប្រការល្អមួយយ៉ាងពេញលេញទោះបីជារូបគេមិនបានធ្វើវាក៏ដោយ។ ហើយប្រសិនបើរូបគេពិតជាបានធ្វើទង្វើល្អនោះពិតមែន រូបគេនឹងត្រូវគេបង្កើនផលបុណ្យទ្វេជាដប់ រហូតដល់ប្រាំពីររយ ឬលើសនេះ ច្រើនដងទៀត។ ហើយការបង្កើនទ្វេដងនេះ គឺអាស្រ័យលើកម្រិតនៃភាពជ្រះថ្លាដែលមានក្នុងដួងចិត្ត វិសាលភាពនៃអត្ថប្រយោជន៍របស់វា។ល។
ហើយជនណាដែលមានបំណងនិងការតាំងចិត្តចង់ប្រព្រឹត្តនូវទង្វើអាក្រក់មួយ ក្រោយមក រូបគេបានបោះបង់ទង្វើអាក្រក់នោះវិញក្នុងនាមអល់ឡោះ គេនឹងកត់ត្រាឲ្យជននោះនូវអំពើល្អមួយ។ តែប្រសិនបើរូបគេបោះបង់វិញដោយសារតែរវល់ ហើយមិនបានធ្វើហេតុនោះ គឺគេមិនកត់ត្រាអ្វីសម្រាប់គេឡើយ។ ប្រសិនបើរូបគេបោះបង់ដោយសារតែការអសមត្ថភាពក្នុងការធ្វើទង្វើអាក្រក់នោះ គេនឹងកត់ត្រាឲ្យជននោះអាស្រ័យទៅតាមការនៀតរបស់គេ។ ហើយប្រសិនបើជននោះពិតជាបានធ្វើវាមែន គេនឹងកត់ត្រាឲ្យជននោះនូវទង្វើអាក្រក់ចំនួនមួយ។

Benefits from the Hadith

1. បញ្ជាក់ពីក្តីសប្បុរសដ៏ធំធេងរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ចំពោះប្រជាជាតិនេះដោយការបង្កើនអំពើល្អទ្វេដង និងកត់ត្រាអំពើល្អនោះនៅនឹងទ្រង់ ខណៈដែលអំពើអាក្រក់វិញ គឺមិនត្រូវបានបង្កើននោះឡើយ។
2. សារៈសំខាន់នៃការនៀតចំពោះទង្វើទាំងឡាយ និងឥទ្ធិពលរបស់វា។
3. បង្ហាញពីក្តីសប្បុរស ភាពទន់ភ្លន់ និងក្តីករុណារបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដោយជនណាដែលប្រាថ្នាចង់ប្រព្រឹត្តនូវទង្វើល្អមួយ បើទោះជាគេមិនបានធ្វើវាក៏ដោយ ក៏ទ្រង់នៅតែកត់ត្រាទង្វើល្អមួយសម្រាប់គេដែរ។