بروز رسانی: لَتَتَّبِعُنَّ سَنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ، شِبْرًا بِشِبْرٍ، وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ، حَتَّى لَوْ دَخَلُوا فِي جُحْرِ ضَبٍّ لَاتَّبَعْتُمُوهُمْ»: «حتما وجب به وجب و گز به گز از راه و روش کسانی که پیش از شما بودند پیروی خواهید کرد

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَتَتَّبِعُنَّ سَنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ، شِبْرًا بِشِبْرٍ، وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ، حَتَّى لَوْ دَخَلُوا فِي جُحْرِ ضَبٍّ لَاتَّبَعْتُمُوهُمْ» قُلْنَا: يَا رَسُولَ اللهِ آلْيَهُودَ وَالنَّصَارَى؟ قَالَ: «فَمَنْ؟».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2669]

از ابوسعید خُدری ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«لَتَتَّبِعُنَّ سَنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ، شِبْرًا بِشِبْرٍ، وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ، حَتَّى لَوْ دَخَلُوا فِي جُحْرِ ضَبٍّ لَاتَّبَعْتُمُوهُمْ»: «حتما وجب به وجب و گز به گز از راه و روش کسانی که پیش از شما بودند پیروی خواهید کرد، تا جایی که اگر وارد لانهٔ سوسمار شوند، حتما در پی آنها خواهید رفت». گفتیم: یا رسول الله، آیا منظور شما یهودیان و نصرانیان هستند؟ فرمود: «فَمَنْ؟»: «پس چه کسی است؟».
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح مسلم - 2669]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ از حال و وضع گروهی از امتش خبر می‌دهد که بعد از او در عقاید و کارها و عادات و سنت‌های یهودیان و نصرانیان - وجب به وجب و گز به گز – مو به مو از آنان پیروی خواهند کرد، تا جایی که اگر وارد سوراخ سوسماری شوند، پشت سرشان به آن وارد خواهند شد.

از نکات این حدیث

1. این خبر یکی از نشانه‌های پیامبری پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ است، زیرا آنچه ایشان از آن خبر داده‌اند به همان صورت رخ داده است.
2. نهی از اینکه مسلمانان خود را شبیه کافران کنند؛ چه در باب عقاید یا عبادات یا در زمینهٔ اعیاد و لباس‌های مخصوص آنان.
3. توضیح مسائل معنوی با مثال‌های حسی، از روش‌های آموزش در اسلام است.
4. ضب: سوسماری است که لانه‌اش به شدت تاریک و بدبو است و خزنده‌ای است که در صحرا زیاد است. اینکه به طور مشخص از سوراخ سوسمار نام برده شده، به دلیل تنگی و بدی لانهٔ اوست؛ با این حال - به دلیل پیروی از آثار و پی‌گیری روش‌های آنان - حتی اگر وارد چنین جای تنگ بدبویی هم شوند، به دنبال آنها وارد آن خواهند شد! والله المستعان.