නබි වදන: “මිනිසා තම කල්‍යාණ මිතුරාගේ දහම මත සිටියි. එබැවින් ඔබ අතරින් කිසිවකු හෝ වේවා තම කල්‍යාණ මිතුරන් වන්නේ කවුරුන්දැයි මැනවින් බලත්වා!”
عن أبي هريرة رضي الله عنه أَن النبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ:
«الرَّجُلُ عَلَى دِينِ خَلِيلِهِ، فَلْيَنْظُر أَحَدُكُم مَنْ يُخَالِل».
[حسن] - [رواه أبو داود والترمذي وأحمد] - [سنن أبي داود: 4833]
المزيــد ...
සැබැවින්ම නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා ප්‍රකාශ කළ බව අබූ හුරෙයිරා (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී:
“මිනිසා තම කල්‍යාණ මිතුරාගේ දහම මත සිටියි. එබැවින් ඔබ අතරින් කිසිවකු හෝ වේවා තම කල්‍යාණ මිතුරන් වන්නේ කවුරුන්දැයි මැනවින් බලත්වා!”
[හසන් ගණයට අයත් හදීසයකි] - - [سنن أبي داود - 4833]
පුද්ගලයෙකු තම හැසිරීම් සහ පුරුදු තුළ ඔහුගේ කළ්‍යාන මිතුරා සහ සහකරුට සමාන බවත්, මිත්‍රත්වය සදාචාරයට, හැසිරීමට සහ ක්‍රියාවන්ට බලපාන බවත් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ පැහැදිලි කළහ. මේ හේතුව නිසා හොඳ මිතුරෙකු තෝරා ගැනීමට එතුමාණෝ මඟ පෙන්වූහ. මක්නිසාද යත් ඔහු තම මිතුරාට විශ්වාසය, යහමඟ සහ යහපත වෙත මඟ පෙන්වන අතර ඔහු තම මිතුරාට උදව් කරුවකු වන බැවිනි.
හදීසයේ හරය
- යහපත් මිනිසුන් ඇසුරු කිරීමේ හා එවැන්නන් තෝරා ගැනීමේ නියෝගය සහ අසත් පුරුෂයින් ඇසුරු කිරීමේ තහනම.
- "කරීබ්" (සමීපතයා) යනුවෙන් සඳහන් නො කර (අස්-සිද්දීක්) මිතුරා යනුවෙන් නම් කර ඇත්තේ මිතුරා යනු ඔබ තෝරා ගන්නා අයකු වන බැවිනි. සහෝදරයා, සමීප ඥාතියා යනු ඔබට එහි දී තේරීමට කිසිදු අවශ්‍යතාවක් නැත.
- ඇසුරුකම ඇති කරගත යුත්තේ කල්පනාකාරීව ය.
- පුද්ගලයකුගේ දහම ශක්තිමත් වනුයේ ඔහු දේවත්වය විශ්වාස කරන්නන් ඇසුරු කිරීම තුළිනි. අසත්පුරුෂයින් ඇසුරු කිරීම තුළින් ඔහු එහි දුර්වල වී යනු ඇත.
අමතර
- නබි වදන: අපි අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ඉදිරියේ වාඩිවී සිටි අතරවාරයේ දිනක් අප වෙත සුදෝ සුදු ඇඳුමකින් හා කළුවන් හිසකෙස් සහිත මිනිසෙකු උදා විය. ගමනක සළකුණක් හෝ ඔහු මත දැක ගන්නට නොවීය. අප අතරින් කිසිවකුත් ඔහුව හඳුනන්නේ ද නැත.
- නබි වදන: අහෝ මාගේ ගැත්තනි! සැබැවින්ම අසාධාරණය මා මතම මම තහනම් කර ගත්තෙමි. නුඹලා අතර ද එය තහනම් කරනු ලැබූවක් බවට පත් කළෙමි. එබැවින් නුඹලා අපරාධ නොකරනු. අහෝ මාගේ ගැත්තනි, මා කවර කෙනෙකුට යහමග පෙන්වූයේ ද ඔහු හැර නුඹලා සියලු දෙනාම මුළා වූවෝය. එබැවින් නුඹලා මගෙන් යහමග පතනු. මම නුඹලාට යහමග පෙන්වමි.
- නබි වදන: කවරෙකු මුස්ලිම්වරයකුට හිංසාවක් කළේ ද අල්ලාහ් ඔහුට හිංසා කරනු ඇත. එමෙන්ම කවරෙකු මුස්ලිම්වරයකුට දුෂ්කරතා ඇති කරන්නේ ද අල්ලාහ් ද ඔහු මත දුෂ්කරතා ඇති කරනු ඇත.
- නබි වදන: නියත වශයෙන්ම අල්ලාහ් අපරාධකරුට කල් දෙන්නේය. නමුත් ඔහුව ග්රහණය කළ විට ඔහුව අතහැර නොදමන්නේමය.
- නබි වදන: මුස්ලිම්වරයෙකු මත මුස්ලිම්වරයකුට පැවරෙන යුතුකම් හයකි. ඔබ ඔහුව මුණ ගැසුණු විට ඔහුට සලාම් පවසන්න. ඔහු ඔබට සංග්රහයක් සඳහා ඇරයුම් කළ විට, ඔහුට පිළිතුරු දෙන්න. ඔබෙන් උපදෙස් පතන විට, ඔහුට උපදෙස් දෙන්න. ඔහු කිවිසුම් හැර ‘අල්හම්දු ලිල්ලාහ්’ යැයි අල්ලාහ්ට ප්රශංසා කළ විට ඔහුට ‘යර්හමුකල්ලා’ යැයි පවසන්න. ඔහු රෝගාතුර වූ විට ඔහු බැහැ දැක සුවදුක් විමසන්න. ඔහු මිය ගිය විට (අවසන් කටයුතුවලදී) ඔහුව හඹා යන්න.