නබි වදන: ජුමුආ දිනයේ ඉමාම් දේශනාව කරමින් සිටියදී ‘ඔබ නිහඬවනු’ යැයි ඔබ ඔබේ මිතුරාට පැවසූ විට සැබැවින්ම ඔබ එය නිෂ්ඵල කර ගත්තේය.
عن أبي هُريرة رضي الله عنه مرفوعًا: «إذا قلتَ لصاحبك: أَنْصِتْ يوم الجمعة والإمام يَخْطُبُ، فقد لَغَوْتَ».
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...
අබූ හුරෙයිරා (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී. - මෙය මර්ෆූඃ ගණයේ හදීසයකි. "c2">“ජුමුආ දිනයේ ඉමාම් දේශනාව කරමින් සිටියදී ‘ඔබ නිහඬවනු’ යැයි ඔබ ඔබේ මිතුරාට පැවසූ විට සැබැවින්ම ඔබ එය නිෂ්ඵල කර ගත්තේය.”
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත.
ජුමුආවෙහි සංඛේත අතරින් වඩාත් වැදගත්ම සංඛේතය වනුයේ එදින දේශනා දෙකය. මිනිසුන්ට උපදෙස් දීම හා ඔවුනට මඟ පෙන්වීම මෙමගින් අපේක්ෂා කරනු ලැබේ. දේශකයා වෙනුවෙන් ඔහුගේ උපදෙස පරිශීලනය කිරීමට හැකි පරිදි ඒ දෙකෙහිම නිහඬතාව රැකීම ශ්රාවකයා සතු අනිවාර්යය විනයකි. නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා ‘නිහඬවනු’ වැනි ඉතා කුඩා ප්රකාශයක් වුව ද කතා කිරීමෙන් වළක්වාලීයේ එබැවිණි. ඉමාම් දේශනා කරමින් සිටියදී කවරෙකු කතා කරන්නේ ද සැබැවින්ම ඔහු එය නිෂ්ඵල කර ගත්තේය. ජුමුආහි මහිමය අහිමි කර ගත්තේය. ඊට හේතුව ජුමුආ දේශනාවට සවන් දීමෙන් ඔහුවත් සෙසු අයවත් එමගින් වෙනතකට යොමු කර ඇති බැවිණි.
හදීසයේ හරය
- ජුමුආ දිනයේ දේශකයා වෙනුවෙන් නිහඬතාව රැකීම අනිවාර්යය වේ. එය අනිවාර්යය බවට ආගමික විද්වතුන් ඒකමතිකව තීන්දු කර ඇත.
- දේශනාවට සවන් දෙන අවස්ථාවේ කතා කිරීම තහනම් වේ. සැබැවින්ම එය එහි ගෞරවය පහ කරන්නේකි. පිළිකුල් සහගත දෙයක් වැළැක්වීම, සලාමයට ප්රචතිචාර දැක්වීම, කිඹුහුම් යවා අල්ලාහ්ව ප්ර ශංසා කළ තැනැත්තාට පිළිතුරු සැපයීම වැනි දෑ වුවද නොකළ යුත්තකි. වෙනත් අය සමග කතාබහත් ඇති වන සියල්ල ද තහනම් වේ.
- මෙයින් ඉමාම් සමග කතා කරන්නා හා ඉමාම් කවරෙකු සමග කතා කරන්නේ ද ඔහු ද ව්යතිරේකයක් වන්නේය.
- දුරින් සිටින හේතුවෙන් දේශකයා වෙත සවන් දීමට නොහැකි උදවියත් ව්යතිරේක වන බව විද්වතුන් දන්වා ඇත. එහෙයින් ඔහු නිහඬව සිටිය යුතු නැත. ඔහු කුර්ආන් සද්ගායනා කිරීම දික්ර් කිරීම වැනි දෑහි නිරත වෙයි. බිහිරිබව හේතුවෙන් සවන් දිය නොහැකි පුද්ගලයා වනාහි, ඔහු අවට සිටින්නන් වෙනතකට යොමු වනු වස් අල් කුර්ආනය හඬින් සද්ගායනා කිරීම යුතු නොවන්නේය. එය පිහිටිය යුත්තේ තමන්ට පමණක් ඇසෙන අයුරිනි.
- කතා කරන්නා සතු විපාකය වනුයේ ජුමුආහි මහිමය අහිමි වී යාමය.
- දේශනා දෙක අතර කතා කිරීමට අනුමැතිය ඇත.
- ඉමාම් දේශනය කරමින් සිටියදී නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ නාමය ප්රකාශ වූයේ නම් රහසිගතව ඔබ සලවාත් හා සලාම් පැවසිය යුතුයි. හදීසයන් අනුව ක්රියා කිරීමේ මහිමය ඔබට අත් වන්නේය. ප්රාර්ථනාවට ආමීන් පැවසීමද එලෙසමය.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: කවරෙකු භූමියෙන් වියතක තරම් ප්රමාණයක් ඩැහැගෙන අපරාධ කළේ ද මහපොළෝ හතකින් ඔහුට තලනු ලැබේ.
- නබි වදන: කවරෙකු ජනාබත් හෙවත් (අඹුසැමි ඇසුරෙන්) අනිවාර්යය වන ස්නානය ජුම්ආ දිනයේ ස්නානය කොට පසුව ආරම්භක වේලාවේ උදෑසනම පිය නැගුවේ ද ඔහු ඔටුවකු පිළිගැන්වූ අයකු මෙන් වන්නේය. කවරෙකු දෙවැනි වේලාවේ පිය නගන්නේ ද ඔහු ගවයෙකු පිළිගැන්වූ අයකු මෙන් වන්නේය.
- නබි වදන: ඔබ අතරින් කවරෙකු ජුමුආ සඳහා පැමිණෙන්නේ ද ඔහු ස්නානය කළ යුතු වේ.
- නබි වදන: කවරෙකු ජුමුආ දිනයේ වුළූ ධෝවනය කළේ ද එමගින් එය යහපත් විය. කවරෙකු ස්නානය කළේ ද එය වඩාත් උතුම්ය.
- නබි වදන: මම නබි -සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්- තුමා සමග සලාත් ඉටු කරන්නෙකු වීමි. එතුමාගේ සලාතය මධ්යස්ථ විය. එමෙන්ම එතුමාගේ දේශනාව ද මධ්යස්ථ විය.
- නබි වදන: ජුමුආ දිනයේ ඉමාම් දේශනාව කරමින් සිටිය දී දණිස් සිටුවා පාද උදරයට තුරුල් කර ගනිමින් පසුපස පැත්තෙන් වාඩිවීමෙන් නබි-සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්- තුමා වැළැක්වූහ.