حديث: خون هیچ مسلمانی حلال نمی‌گردد مگر به یکی از این سه علت

عَنِ ابنِ مَسعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَا يَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِلَّا بِإِحْدَى ثَلَاثٍ: الثَّيِّبُ الزَّانِي، وَالنَّفْسُ بِالنَّفْسِ، وَالتَّارِكُ لِدِينِهِ المُفَارِقُ لِلْجَمَاعَةِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1676]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلّی الله علیه وسلّم فرمودند:
«خون هیچ مسلمانی حلال نمی‌گردد مگر به یکی از این سه علت: زنای مرد یا زن متاهل، کشتن عمدی نفس، و ترک‌کننده دین (مرتد) که از جماعت مسلمانان جدا می‌شود».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 1676]

توضیح

پیامبر اکرم ﷺ در این حدیث شریف تصریح می‌فرمایند که خون مسلمان حرمت دارد مگر آنکه مرتکب یکی از سه جرم بزرگ گردد: اول: فرد مُحْصَن (ازدواج‌کرده‌ای) که مرتکب زنا شود — که در این صورت مجازات او رجم (سنگسار) است. دوم: کسی که عمداً و به ناحق انسانی را به قتل برساند — که با تحقق شرایط قصاص، به کیفر خود خواهد رسید. سوم: کسی که از جماعت مسلمانان جدا گردد — خواه با ترک کامل دین اسلام (ارتداد)، یا با خارج شدن از اطاعت بدون ارتداد، مانند باغیان، راهزنان و محاربانی از خوارج و مانند ایشان.

از فوائد حدیث

1. حرام بودن ارتکاب این سه جرم بزرگ،
2. و هر کس یکی از آنها را مرتکب شود، سزاوار مجازات به قتل می‌گردد: این مجازات یا به سبب کفر است – همانند مرتد از دین اسلام – و یا به عنوان حد شرعی است – که شامل زنای محصنه و قتل عمد می‌شود.
3. لزوم پاسداری از آبرو و پاکدامنی.
4. وجوب احترام به جان مسلمان، و مصونیت خون او.
5. تشویق به پایبندی به جماعت مسلمانان و پرهیز از تفرقه.
6. شیوه آموزش نیکوی پیامبر اکرم ﷺ که گاهی سخن خویش را در قالب تقسیم‌بندی بیان می‌فرمودند؛ چرا که این روش، مسائل را محدود و منظم نموده و فراگیری آن را آسان‌تر می‌سازد.
7. الله متعال حدود [و مقرّرات کیفری] را تشریع نمود تا بزهکاران را بازدارَد، و جامعه را از گزند جرائم مصون دارد و در پناه حمایت خویش نگاه دارد.
8. اجرای این حدود از اختیارات زعیم و حاکم است.
9. اسباب جواز قتل (مجازات مرگ) بیش از سه مورد است، ولی همگی ذیل همان سه دسته اصلی قرار می‌گیرن،. ابن عربی المالکی می‌گوید: هیچ موردی به هیچ وجه از این سه قسم خارج نیست؛ زیرا هر که جادوگری کند یا پیامبری را دشنام دهد، کافر گشته و در زمره ترک‌کنندگان دین (مرتد) محسوب می‌شود.