بروز رسانی: ریختن خون هیچ فرد مسلمانی حلال نیست مگر به یکی از این سه دلیل

عَنِ ابنِ مَسعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَا يَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِلَّا بِإِحْدَى ثَلَاثٍ: الثَّيِّبُ الزَّانِي، وَالنَّفْسُ بِالنَّفْسِ، وَالتَّارِكُ لِدِينِهِ المُفَارِقُ لِلْجَمَاعَةِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1676]

از ابن مسعود رضی الله عنه روایت است که گفت: رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود:
«ریختن خون هیچ فرد مسلمانی حلال نیست مگر به یکی از این سه دلیل: شخص همسرداری که زنا کند، و کشتن کسی در برابر کسی (قصاص)، و کسی که دین خود را رها کرده و از جماعت مسلمانان جدا شود.»
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح مسلم - 1676]

شرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم بیان کرد که خون مسلمان حرام است، مگر اینکه یکی از سه کار را انجام دهد: اول: کسی که مرتکب عمل زشت زنا شود، در‌حالی‌که با عقد صحیح ازدواج کرده است؛ پس کشتن او با سنگسار حلال می‌شود. دوم: کسی که انسانی بی‌گناه را عمداً و به ناحق بکشد، با وجود شرایط (قصاص)، کشته می‌شود. سوم: کسی که از جماعت مسلمانان خارج شود؛ یا با ترک کامل دین اسلام از طریق ارتداد، یا با جدا شدن بدون ارتداد از طریق ترک بخشی از آن، مانند اهل بغی (شورشگران)، راهزنان و جنگجویان از خوارج و غیر ایشان.

از نکات این حدیث

1. حرام بودن انجام این سه خصلت، و اینکه هر کس یکی از آنها را انجام دهد مستحق مجازات قتل می‌شود: یا به دلیل کفر، که همان برگشتن از اسلام (ارتداد) است، و یا به عنوان حد، که آن دو عبارتند از: شخص همسردار زناکار و قاتل عمد.
2. واجب بودن حفظ آبرو و پاکی آن.
3. واجب بودن احترام به مسلمان، و اینکه خون او محفوظ (و محترم) است.
4. تشویق به همراهی با جماعت مسلمانان و جدا نشدن از آنها.
5. نیکوییِ آموزش پیامبر صلی الله علیه وسلم، زیرا سخن ایشان گاهی به‌صورت تقسیم‌بندی شده می‌آید؛ چرا که تقسیم‌بندی، مسائل را محدود و جمع‌بندی می‌کند و حفظ آن سریع‌تر است.
6. خداوند حدود را برای بازداشتن جنایتکاران و برای حمایت و پیشگیری جامعه از جرایم، تشریع کرده است.
7. اجرای این حدود از اختیارات حاکم است.
8. دلایل قتل بیش از سه مورد است، اما از این سه مورد خارج نیست. ابن عربی مالکی گفته است: و به هیچ وجه از این سه مورد خارج نمی‌شود، زیرا هر کس جادو کند یا به پیامبر خدا دشنام دهد، کافر شده و در زمرهٔ «ترک‌کننده دینش» قرار می‌گیرد.