عن أبي هريرة رضي الله عنه مرفوعاً: «كان رجل يُدَايِنُ الناس، وكان يقول لفَتَاه: إذا أَتَيْتَ مُعْسِرًا فَتَجَاوَزْ عنه، لعَلَّ الله أن يَتَجَاوَزَ عنَّا، فَلَقِيَ الله فتَجَاوز عنه».
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...
ابو هريره - رضى الله عنه - روايت مى كند كه: "مردى بود كه به مردم قرض مى داد، و به خدمتکار خود مى گفت: اگر پيش كسى رفتى و تنگدست بود، آن را ببخش، شايد الله ما را ببخشد، پس هنگامى كه با الله ملاقات كرد او را بخشيد".
صحیح است - متفق علیه
معناى حديث: "مردى بود كه به مردم بدهى مى داد"، يعنى: به مردم قرض مى داد یا با آنها به صورت نسیه معامله می کرد و به خدمتكار خود در هنگام طلب بدهى هاى نزد مردم مى گفت: اگر پيش بدهكارى رفتى وتنگدست بود، و نمى توانست بدهى خود را پرداخت كند. "او را ببخش"، يا با مهلت دادن و فشار نياوردن براى پرداخت بدهى، يا با قبول آنچه كه مى تواند پرداخت كند، اگر چه كمتر از بدهى باشد. "شايد الله ما را ببخشد"، يعنى: ما را بخاطر بخشيدن بنده هايش و آسان گيرى بر آنان، و رفع دشوارى از آنان، ببخشد. چون می دانست الله متعال نیکی بنده به بنده را مطابق عمل شان جبران نموده و پاسخ می دهد و اجر و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند. "پس هنگامى كه با الله ملاقات كرد او را بخشيد"، و این جبران رحمت و شفقت وی با مردم و خوش رفتاری و آسانگیری با آنها بود، با اینکه هرگز عمل نیکی انجام نداده بود. همانگونه كه در روايت نسائى و ابن حبّان آمده است: "همانا مردى هيچگاه كار نيكى انجام نداده بود، و به مردم بدهى مى داد، به فرستاده خود (نزد بدهكاران) مى گفت: آنچه كه در دسترس (بدهكار) بود بگير، و آنچه كه يافت نمى شد ببخش، شايد الله متعال ما را ببخشد". چون به الله متعال حسن ظن داشت، و به بندگان الله متعال نيكى مى كرد، الله متعال از گناهانش درگذشت؛ چراکه پاداش از جنس عمل می باشد.