Hadith: Ala ye ntalen gosi sira tilenen dɔ la

عَنْ النَّوَّاسِ بْنِ سَمْعَانَ الْأَنْصَارِيِّ رضي الله عنه عَنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا، وَعَلَى جَنْبَتَيْ الصِّرَاطِ سُورَانِ، فِيهِمَا أَبْوَابٌ مُفَتَّحَةٌ، وَعَلَى الْأَبْوَابِ سُتُورٌ مُرْخَاةٌ، وَعَلَى بَابِ الصِّرَاطِ دَاعٍ يَقُولُ: أَيُّهَا النَّاسُ، ادْخُلُوا الصِّرَاطَ جَمِيعًا، وَلَا تَتَعَرَّجُوا، وَدَاعٍ يَدْعُو مِنْ فَوْقِ الصِّرَاطِ، فَإِذَا أَرَادَ يَفْتَحُ شَيْئًا مِنْ تِلْكَ الْأَبْوَابِ، قَالَ: وَيْحَكَ لَا تَفْتَحْهُ، فَإِنَّكَ إِنْ تَفْتَحْهُ تَلِجْهُ، وَالصِّرَاطُ الْإِسْلَامُ، وَالسُّورَانِ: حُدُودُ اللهِ، وَالْأَبْوَابُ الْمُفَتَّحَةُ: مَحَارِمُ اللهِ، وَذَلِكَ الدَّاعِي عَلَى رَأْسِ الصِّرَاطِ: كِتَابُ اللهِ، وَالدَّاعِي مِنِ فَوْقَ الصِّرَاطِ: وَاعِظُ اللهِ فِي قَلْبِ كُلِّ مُسْلِمٍ».
[صحيح] - [رواه الترمذي وأحمد] - [مسند أحمد: 17634]

A minɛna samiana den nawasi la madina sigibaga don Ala diɲɛna a ma, a y'a minɛ kira la kisi b'a ye a ko:
<< Ala ye ntalen gosi sira tilenen dɔ la, koko fila bɛ sira n kɛrɛ fila la, donda bɛ koko fila n na u dayɛlɛnen do, ka suturalan samanen fila bila u da la, weeleli kɛla dɔ bɛ sira n daminɛ la a b'a fɔ: yaa aw mɔgɔw, a ye tɛmɛ sira n fɛ aw bɛɛ aw ka na jɛngɛ, weeleli kɛla wɛrɛ bɛ weeleli kɛ siran n kun na, ni dɔ y'a laɲini ka donda dɔ yɛlɛn, a b'a fɔ: ka n'a yɛlɛn halaki b'i ye! N'i y'a yɛlɛn dɔrɔn i tɛ sɛ k'i yɛrɛ bàli a donni ma, kira ko o sira n ye silamɛya de ye, kokofila n ye: Ala ka dànw de ye, donda yɛlɛnnenw ye: haramu kow ye, weeleli kɛla min bɛ sira daminɛ la o ye kurana ye, min bɛ sira kun na o ye Ala ka waajuli ye silamɛ bɛɛ dusukun na>>.
[صحيح] - [رواه الترمذي وأحمد] - [مسند أحمد - 17634]

Explanation

Kira ye bangenni kɛ kisi b'a ye : k'a fɔ Ala ye ntalen gosi silamɛya kan ni sira tilenen samanen ye jɛngɛ te min na, sira n kɛrɛfila la, koko belebele fila kelen bɛ k'a la minimini olu fila ye Ala ka dàncɛw de ye, donda fila dayɛlɛlen cogobalen bɛ koko ninnu na olu ye Ala ka haramukow ye,suturalan bɛ donda ninnu na tɛmɛbaa t'a dɔn min b'a kɔnɔ, sira daminɛ la weelelikɛla do bɛ yen ka mɔgɔw ɲɛminɛ k'a f'u ye: aw ye tagama a kan ka sɔrɔ aw ma jɛngɛ ka taa kɛrɛfɛlaw ni dawolow la, o weelelikɛla n ye kurana de ye, weelikɛla wɛrɛ bɛ kun na; tuma wo tuma ni sira n taamabaga hamina ka donda n sutura kɔrɔta dɔɔni o weelelikɛla n b'a ladi k'a f'a ye: bɔnɛ b'i ye ka n'a dayɛlɛn! Ni y'a dayɛlɛn i bɛ don wa i tɛ sɛ k'i yɛrɛ minɛ ka bɔ a donni ma, o weelelikɛla n de ye Ala ka waajulikan ye silamɛ bɛɛ dusukun na.

Benefits from the Hadith

1. Silamɛya de ye diinɛ tuɲaman ye, a le de ye sira tilenen ye min b'an sàma ka taa alijana kɔnɔ.
2. Ala ka dànw matarafali o waajibiyali an'a ye min halalaya ani ka min haramuya, nɔgɔya o dàn ninnu la o bɛ laseeli kɛ halaki ma.
3. Kurana fusamanciya ani lasuli ka taa a baarali ma, kanda ni nɔrɔ ni kisi b'a la.
4. Ala ka hinɛ a ka jɔnw na a n'a ye min bila limaniyajɔnw dusukun na min bɛ u bàli k'u bonya ka bɔ halaki ko ma.
5. Ni Ala ka hinɛ ye a ye balìlan dɔ kɛ min b'a ka jɔnw bàli ka bìn Alasɔsɔ jɔ kɔnɔ.
6. Kalan sira dɔ ye ntalen gosili ye ka faamuya surunya ani walawalali.