Hadith: aw y'aw yɔrɔmajayan halaki fen wolonwula la

عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال:
«اجْتَنِبُوا السَّبْعَ الْمُوبِقَاتِ»، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ وَمَا هُنَّ؟ قَالَ: «الشِّرْكُ بِاللهِ، وَالسِّحْرُ، وَقَتْلُ النَّفْسِ الَّتِي حَرَّمَ اللهُ إِلَّا بِالْحَقِّ، وَأَكْلُ الرِّبَا، وَأَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ، وَالتَّوَلِّي يَوْمَ الزَّحْفِ، وَقَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ الْغَافِلَاتِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2766]

A minɛna abi hureyirata la Ala diɲɛna a ma, a y'a minɛ kira la nɛɛma ni kisi b'a ye a ko:
<< aw y'aw yɔrɔmajayan halaki fen wolonwula la>> u ko: yaa Ala ka ciden olu ye mun ye? A ko:<< filaninkafɔya,kɔrɔtɛ, nin dɔ bɔli Ala ye min haramuya fo n'a kɛra ni hakɛ ye,gɔrɔkɔnafolo dunni,yatiimɛnafolo dunni, bolili ka bɔ kɛlɛ kɛnɛ kan, nkalon dali taafetangala limamiyalenw na minnu ma kojugu kɛ >>.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 2766]

Explanation

Kira b'a màntonw yamaruya nɛɛma ni kisi b'a ye yɔrɔmanjanya la ka bɔ kojugu wolonwula la ani Alasɔsɔhalakikow, tuman min a ɲininka la u la? A y'a bange k'a fɔ:
A fɔlɔ: filaninkafɔya, ɲɔgɔnna ni misali kɛli Ala la sanuya b'a ye a kɛra a fasɔn wo fasɔn ye, ani bàto dɔ keli Alakɔrɔtalen tàna ye, A y'a daminɛ filaninkafɔya la k'a da a kan o de ye jurumuw la belebele ye.
A filana : kɔrɔtɛ- o bɛ tàli kɛ sirili ni kirisi la ani furaw ni sìsìmafɛnw- min bɛ nɔ bila mɔgɔkɔrɔtelen farìkolo la fàgàli wali bàna la, wali a bɛ furuɲɔgɔnma fila fara, o ye sitanɛbaara de ye, wa a caman tɛ kɛ fo n'a kɛra filaninkafɔya baaraw sira ye ani jinɛ juguw gɛrɛɲɔgɔnna ye ni fɛn ye u bɛ min fɛ.
A sabanan: nin bɔli Ala ye min bɔli bàli fo n'a kɛra sariya sira ye kiiritigɛla bɛ min bɔ a sira fɛ.
A naaninan: gɔrɔkɔnafolo labaarali n'a dunni, o n'a ɲɔgɔnnaw yɛrɛnafa sira fɛ.
A duurunan: ka dan tɛmɛ denmisɛn ka nàfolo kan o min wolofa saara k'a sɔrɔ a ma balikuya.
A wɔɔrɔnan: ka boli kafiriw ɲɛ kɛlɛkɛnɛ kan.
A wolonwulanan: hɔrɔn taafetangalaw bisikiya ni jɛnɛya ye, o cogoya kelen na k'a cɛmanw bisikiya.

Benefits from the Hadith

1. K'a fɔ jùrùmukumbabaw tɛ dan wolonwula dɔrɔn ma, ni wolonwula n kɛrɛnkɛrɛn na a bonya n'a fàrati de kama.
2. Nin bɔli dàgali n'a kɛra ni tuɲa ye, i n'a fɔ fagali tajurusara, murutili ka bɔ diinɛ la ani jɛnɛya furu kɔfɛ, silamɛ kiritigɛla de b'a bɔ a sira fɛ.