হাদীছ: মোক সাতডাল হাড়ৰ (অংগৰ) ওপৰত ভৰ কৰি ছাজদাহ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে। সেইবোৰ হৈছে যেনে- কপাল আৰু তেখেতে হাতৰ দ্বাৰা ইংগিত কৰি নাক কপালৰ অন্তর্ভুক্ত বুলি কৈছিল। দুই হাত, দুই আঠু আৰু দুয়ো ভৰিৰ আঙুলিসমূহ, এই সাতটা অংগৰ ওপৰত। আমি চুলি আৰু কাপোৰ কোঁচাই লোৱা নাছিলোঁ।

عن ابن عباس رضي الله عنهما عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «أمِرْت أن أسْجُد على سَبْعَة أعَظُم على الجَبْهَة، وأشار بِيَده على أنْفِه واليَدَين والرُّكبَتَين، وأطْرَاف القَدَمين ولا نَكْفِتَ الثِّياب والشَّعر».
[صحيح] - [متفق عليه]

ইবনে ‘আব্বাছ ৰাদ্বিয়াল্লাহু আনহুৰ পৰা বৰ্ণিত, নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে কৈছে, "c2">“মোক সাতডাল হাড়ৰ (অংগৰ) ওপৰত ভৰ কৰি ছাজদাহ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে। সেইবোৰ হৈছে যেনে- কপাল আৰু তেখেতে হাতৰ দ্বাৰা ইংগিত কৰি নাক কপালৰ অন্তর্ভুক্ত বুলি কৈছিল। দুই হাত, দুই আঠু আৰু দুয়ো ভৰিৰ আঙুলিসমূহ, এই সাতটা অংগৰ ওপৰত। আমি চুলি আৰু কাপোৰ কোঁচাই লোৱা নাছিলোঁ।”
ছহীহ - মুত্তাফাক্ব আলাইহ

ব্যাখ্যা

এটা হাদীছত আছে, "c2">“মোক আদেশ দিয়া হৈছে যে, মই যেন এনেকৈ ছাজদাহ কৰোঁ”। আন এটা বৰ্ণনাত আছে, "c2">“আমাক আদেশ দিয়া হৈছে”। বেলেগ আন এটা বৰ্ণনাত আছে, "c2">“ৰাছুলুল্লাহ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে আদেশ কৰিছে”। এই তিনিওটা বৰ্ণনা ইমাম বুখাৰীয়ে উল্লেখ কৰিছে। চৰীয়তৰ মৌলিক নিয়ম হৈছে এই যে, ৰাছুলুল্লাহ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামক যি বিষয়ে আদেশ কৰা হয়, সেইটো তেখেতৰ আৰু তেখেতৰ উম্মত উভয়েৰে বাবে আদেশ। "c2">“সাতডাল হাড়ৰ ওপৰত” অর্থাৎ, মোক আদেশ কৰা হৈছে, মই যেন সাতটা অংগৰ ওপৰত ভৰ কৰি ছাজদাহ কৰোঁ। ইয়াত হাড়ৰ দ্বাৰা ছাজদাৰ অংগ বুজোৱা হৈছে। বেলেগ এটা বর্ণনাত ইয়াৰ ব্যাখ্যাও আহিছে। ইয়াৰ পিছত তেখেতে এই বুলি ব্যাখ্যা কৰিছে যে, "c2">“কপালৰ ওপৰত”। অর্থাৎ, মোক নাকসহ কপালৰ ওপৰত ছাজদাহ কৰিবলৈ আদেশ কৰা হৈছে। এই হাদীছটোতেই এই কথাটোও উল্লেখ আছে যে, তেখেতে নাকৰ পিনে ইংগিত কৰি দেখুৱাইছিল যে, নাক আৰু কপালক এটা অংগ বুলিয়ে গণ্য কৰা হ’ব। "c2">“দুই হাত” অর্থাৎ দুই হাতৰ তালুৰ ওপৰত। দুই হাতৰ দ্বাৰা ইয়াকেই বুজোৱা হৈছে। দুই আঠু আৰু দুয়ো ভৰিৰ আঙুলিবোৰৰ ওপৰত। অর্থাৎ মোক নির্দেশ দিয়া হৈছে যে, মই যেন দুই আঠু আৰু দুয়ো ভৰিৰ আঙুলিসমূহৰ ওপৰত ছাজদাহ কৰোঁ। ইপিনে চালাতৰ পদ্ধতি অধ্যায়ত আবু হুমাইদ আচ-ছায়িদীৰ হাদীছত বৰ্ণিত আছে যে, ছাজদাৰ অৱস্থাত তেখেতে দুয়ো ভৰিৰ আঙুলিসমূহক কিবলামুখী কৰিছিল। "c2">“আমি যেন চুলি আৰু কাপোৰ কোচাই নলওঁ”। الكَفْت (আল `কাফত‘) শব্দৰ অর্থ হৈছে, একত্রিত কৰা বা কোঁচাই লোৱা। অর্থাৎ, ৰুকূ আৰু ছাজদাহ কৰাৰ সময়ত কাপোৰ আৰু চুলি যেতিয়া খেলিমেলি হয় তেতিয়া আমি যেন সেইবোৰ একত্ৰিত নকৰোঁ বা কোচাই নলওঁ। বৰং সেইবোৰক সেই অৱস্থাতে যাতে থাকিব দিওঁ। সকলো অংগ, কাপোৰ আৰু চুলি যি অৱস্থাত আছে সেই অৱস্থাতে ছাজদাহ কৰিব লাগে।