हदीस: मलाई सात हड्डी (अंग) हरू : निधार, र उहाँले आफ्नो हातले आफ्नो नाकतिर संकेत गर्नुभयो, दुवै हात, दुबै घुँडा र दुबै खुट्टाको औंलाहरूमा सजदा गर्न आदेश दिइएको छ।

عن ابنِ عَبَّاسٍ رضي الله عنهما عن النبيِّ صلى الله عليه وسلم قال:
«أُمِرْتُ أَنْ أَسْجُدَ عَلَى سَبْعَةِ أَعْظُمٍ: عَلَى الْجَبْهَةِ وَأَشَارَ بِيَدِهِ عَلَى أَنْفِهِ، وَالْيَدَيْنِ، وَالرُّكْبَتَيْنِ، وَأَطْرَافِ الْقَدَمَيْنِ، وَلَا نَكْفِتَ الثِّيَابَ وَالشَّعَرَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 812]

अब्दुल्लाह बिन अब्बास (रजियल्लाहु अन्हुमा) ले बयान गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ :
"मलाई सात हड्डी (अंग) हरू : निधार, र उहाँले आफ्नो हातले आफ्नो नाकतिर संकेत गर्नुभयो, दुवै हात, दुबै घुँडा र दुबै खुट्टाको औंलाहरूमा सजदा गर्न आदेश दिइएको छ। अनि लुगा र कपाल जम्मा नगर्न पनि ।"
[सही] - [मुत्तफकुन अलैहि] - [सही बुखारी - 812]

व्याख्या

रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : अल्लाहले उहाँलाई नमाज पढ्दा शरीरको सातवटा अंगहरूमा सजदा गर्न आदेश दिनुभएको छ। यी सात अंगहरू यस प्रकार छन्:
१) निधार, नाक र आँखामाथि अनुहारको भाग । रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले अनुहारको नाम लिने क्रममा हातले नाकतिर इशारा गरेर निधार र नाक एउटै अंग हो र यो सातमध्ये एक हो र सज्दा गर्नेले नाक भुइँमा राख्नुपर्छ भनी बताउनुभयो ।
२) र ३) दुवै हात ।
४) र ५) दुवै घुँडा ।
६) र ७) दुवै खुट्टाका औंलाहरू ।
उहाँले हामीलाई सज्दा गर्दा आफ्नो कपाल र कपडालाई बचाउनको लागि बाँध्न वा जम्मा नगर्न पनि आदेश दिनुभयो । ताकि तिनीहरू शरीरका अंगहरूसँगै सज्दा गरुन् ।

हदीसका केही फाइदाहरू

1. नमाजमा सात अंगहरूमा सजदा गर्नु अनिवार्य छ ।
2. नमाजमा कपडा र कपाल बाँध्न निषेध गरिएको छ ।
3. शान्तपूर्वक नमाज पढ्नु वजिब हो । अर्थात सज्दाका सातै अंगहरू भुइँमा राखेर त्यसमा पढ्नु पर्ने प्रमाणित जिक्र र दुआलाई सन्तुष्टिपूर्वक पढ्नुपर्छ ।
4. कपाल नबाँध्न प्रतिबन्ध पुरुषहरूको लागि हो । यसमा महिलाहरु आउँदैनन् । किनकि नमाजको समयमा महिलाहरुलाई आफुलाई ढाक्न आदेश दिइएको छ ।