हदीस: अल्लाह तआलाले म भन्दा पहिला कुनै समुदायमा जो नबी ( सन्देष्टा) पठाउनु भएता पनि उनका आफ्ना अनुयायीहरू मध्ये हवारी ( सहयोगी) हरू हुने गर्थे र यस्ता साथीहरू हुन्थे जो उनका सुन्नत ( तरिका ) हरू समातेका हुन्थे र उनको आदेशको अनुसरण गरेका हुन्थे।

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«مَا مِنْ نَبِيٍّ بَعَثَهُ اللهُ فِي أُمَّةٍ قَبْلِي إِلَّا كَانَ لَهُ مِنْ أُمَّتِهِ حَوَارِيُّونَ، وَأَصْحَابٌ يَأْخُذُونَ بِسُنَّتِهِ وَيَقْتَدُونَ بِأَمْرِهِ، ثُمَّ إِنَّهَا تَخْلُفُ مِنْ بَعْدِهِمْ خُلُوفٌ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ، وَيَفْعَلُونَ مَا لَا يُؤْمَرُونَ، فَمَنْ جَاهَدَهُمْ بِيَدِهِ فَهُوَ مُؤْمِنٌ، وَمَنْ جَاهَدَهُمْ بِلِسَانِهِ فَهُوَ مُؤْمِنٌ، وَمَنْ جَاهَدَهُمْ بِقَلْبِهِ فَهُوَ مُؤْمِنٌ، وَلَيْسَ وَرَاءَ ذَلِكَ مِنَ الْإِيمَانِ حَبَّةُ خَرْدَلٍ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 50]

हदीस : हज्रत अब्दुल्लाह बिन मसऊद (रजियल्लाहु अन्हु) द्वारा बयान गरिएको छ कि अल्लाहका रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)ले भन्नु भयो :
"अल्लाह तआलाले म भन्दा पहिला कुनै समुदायमा जो नबी ( सन्देष्टा) पठाउनु भएता पनि उनका आफ्ना अनुयायीहरू मध्ये हवारी ( सहयोगी) हरू हुने गर्थे र यस्ता साथीहरू हुन्थे जो उनका सुन्नत ( तरिका ) हरू समातेका हुन्थे र उनको आदेशको अनुसरण गरेका हुन्थे। फेरि उनका यस्ता कपुतहरू उत्तराधिकार भए, जो जे भन्थे, गर्दैन थिए । अनि त्यो गर्थे, जो गर्न भनेर उनीहरूलाई भनिएको हुन्थेन । सो जसले उनीहरूसित हातले जिहाद गर्यो, त्यो इमन वाला हो । अनि जसले उनीहरूसित मुखले जिहाद गर्यो ,त्यो इमान वाला हो । यसरी नै जसले उनीहरूसित हृदयले जिहाद गर्यो, त्यो (पनि) मुमिन हो र यो भन्दा तल रायोको दाना बराबर पनि इमान हुँदैन । "
[सही] - [मुस्लिमले वर्णन गरेका छन्] - [सही मुस्लिम - 50]

व्याख्या

नबी (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)ले बताउनु भयो कि उहाँ भन्दा पहिला अल्लाह तआलाले जुन समुदायमा कुनै नबी( सन्देष्टा) पठाउनु भएता पनि उनका आफ्ना अनुयायीहरू मध्ये विशुद्ध , सहयोगी, र मुजाहिद( जिहाद गर्ने वाला एवं अति नै सङ्घर्ष गर्ने वाला ) र नि:स्वार्थहरू हुने गर्थे । जो उन पछि खिलाफत ( नबी पछिको कार्यभार) ठीक राख्थे । उनका तरिकाहरू समातेका हुन्थे । उनको हुकुम मानेका हुन्थे । फेरि ती बितेका सत्कर्मी सपुतहरू पछि यस्ता मानिसहरू आए जसमा कुनै भलाइ थिएन । उनीहरू जे भन्थे, त्यो गर्दैन थिए । जे गर्न भनिएको हुन्थेन, त्यो गर्थे । सो जसले उनीहरूसित हातले जिहाद गर्यो, त्यो इमानवाला हो र जसले उनीहरूसित मुखले जिहाद गर्यो त्यो इमान वाला हो र जसले उनीहरूसित हृदयले जिहाद गर्यो त्यो इमान वाला हो । र यो पछि रायोको दाना जती पनि इमान हुँदैन ।