فەرموودە: نمونەی ئەو کەسەی کە سنوورەکانی خوای گەورە تێپەڕ ناکات (تاوانەکان ئەنجام نادات وخۆی لێیان بە دوور دەگرێت)، وئەو کەسەی کە تاوانەکان ئەنجام دەدات وەکو کەسانێک وان کە تيروپشک دەکەن لە سەر کەشتیەک وهەندێکیان دەچنە سەرەوەی کەشتیەکە وهەندێکیان دەچنە خوارەوەی کەشتیەکە، وئەوانەی لە خوارەوەی کەشتیەکەن ئەگەر ئاویان بهێنایە بە لای ئەوانەی سەرەوەی خۆیان تێدەپەڕین

عن النعمان بن بشير رضي الله عنهما مرفوعًا: «مَثَلُ القَائِم في حُدُود الله والوَاقِعِ فيها كمَثَل قَوم اسْتَهَمُوا عَلَى سَفِينَة فصارَ بعضُهم أَعلاهَا وبعضُهم أسفَلَها، وكان الذين في أسفَلِها إِذَا اسْتَقَوا مِنَ الماءِ مَرُّوا على من فَوقهِم، فَقَالُوا: لَو أَنَّا خَرَقْنَا فِي نَصِيبِنَا خَرْقاً وَلَم نُؤذِ مَنْ فَوقَنَا، فَإِنْ تَرَكُوهُم وَمَا أَرَادُوا هَلَكُوا جَمِيعاً، وَإِنْ أَخَذُوا عَلَى أَيدِيهِم نَجَوا وَنَجَوا جَمِيعاً».
[صحيح] - [رواه البخاري]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە نوعمانی کوڕی بەشیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- دەفەرموێت: «نمونەی ئەو کەسەی کە سنوورەکانی خوای گەورە تێپەڕ ناکات (تاوانەکان ئەنجام نادات وخۆی لێیان بە دوور دەگرێت)، وئەو کەسەی کە تاوانەکان ئەنجام دەدات وەکو کەسانێک وان کە تيروپشک دەکەن لە سەر کەشتیەک وهەندێکیان دەچنە سەرەوەی کەشتیەکە وهەندێکیان دەچنە خوارەوەی کەشتیەکە، وئەوانەی لە خوارەوەی کەشتیەکەن ئەگەر ئاویان بهێنایە بە لای ئەوانەی سەرەوەی خۆیان تێدەپەڕین، ودەیانووت: ئەگەر بە گوێرەی بەشی خۆمان کەشتیەکە کون بکەین لە خوارەوە ئەوا ئازاری ئەوانەی سەرەوە نادەین، ئەگەر ئەوانەی سەرەوە وازیان لێبهێنن کە بە گوێرەی ویستی خۆیان کار بکەن ئەوا هەموویان تیا دەچن، وئەگەر دەستیان بگرن (کە کەشتیەکە کون نەکەن) ئەوا هەموویان ڕزگاریان دەبێت».
صەحیحە - بوخاری گێڕاویەتیەوە

شیکردنەوە

ئەم فەرموودەیە باسی فەرمان کردن بە چاکە ونەهی کردن لە خراپە دەکات، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (نمونەی ئەو کەسەی کە سنوورەکانی خوای گەورە تێپەڕ ناکات -تاوانەکان ئەنجام نادات وخۆی لێیان بە دوور دەگرێت-) واتە: ئەو کەسەی پابەندە بە ئاینی خواى گەورە ولە سەر ڕێگای ئیستیقامەتە، واجبەکان جێبەجێدەکات وخۆی بە دوور دەگرێت لە حەرامکراوەکان، (وئەو کەسەی کە تاوانەکان ئەنجام دەدات) واتە: سنوورەکانی خواى گەورە تێپەڕ دەکات، وحەرامکراوەکان ئەنجام دەدات، و واجبەکان جێبەجێ ناکات. (وەکو کەسانێک وان کە تيروپشک دەکەن لە سەر کەشتیەک)، واتە: لە سەر پشتی کەشتیەک تیروپشک دەکەن بۆ ئەوەى بزانن کێ لە سەرەوە دەبێت؟ (وهەندێکیان دەچنە سەرەوەی کەشتیەکە وهەندێکیان دەچنە خوارەوەی کەشتیەکە، وئەوانەی لە خوارەوەی کەشتیەکەن ئەگەر ئاویان بهێنایە)، واتە: بۆ ئەوەى بیخۆنەوە یان بەکاری بهێنن، (بە لای ئەوانەی سەرەوەی خۆیان تێدەپەڕین)، واتە: بە لای کەسانی سەرەوەى کەشتیەکە تێدەپەڕین چونکە ئەوانەی لە بەشی خوارەوەى کەشتیەکەن وناتوانن ئاو بهێنن. (ودەیانووت: ئەگەر بە گوێرەی بەشی خۆمان کەشتیەکە کون بکەین لە خوارەوە ئەوا ئازاری ئەوانەی سەرەوە نادەین)، واتە: ئەگەر لە بەشی خوارەوە وبنی کەشتیەکە کونێک بکەین بۆ (وئەو کەسەی کە تاوانەکان ئەنجام دەدات)ئەوەى ئاو بێتە ژوورەوە ئەوا ئیتر ئازاری ئەوانەى سەرەوە نادەین بە تێپەڕبوو بە لایان وبێزار کردنیان، ئەمە ویست وهیوایان بوو. پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (ئەگەر ئەوانەی سەرەوە وازیان لێبهێنن کە بە گوێرەی ویستی خۆیان کار بکەن ئەوا هەموویان تیا دەچن)، واتە: ئەگەر ئەوان کونێک بکەن لە بەشی خوارەوەى کەشتیەکە؛ ئەوا هەموو کەشتیەکە پڕ دەبێت لە ئاو وهەموو کەشتیەکە نقوم دەبێت. (وئەگەر دەستیان بگرن (کە کەشتیەکە کون نەکەن) ئەوا هەموویان ڕزگاریان دەبێت)، واتە: هەردوو کۆمەڵەکە ڕزگاریان دەبێت لە نقوم بوون. ئەم نمونە هێنانەوەى پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- واتای زۆر وپڕ مانای لە خۆ گرتووە، خەڵکی لە دینداریدا وەکو کەشیەک وان لە سەر دەریایەک، شەپۆلەکان ئەملا وئەولایان پێدەکات، وئەگەر زۆر بن هەندێکیان لە سەرەوەن وهەندێکیان لە خوارەوەى کەشتیەکەن، بۆ ئەوەى شوێنیان بێتەوە وکەشتیەکە هاوسەنگ بێت، وئەم کەشتیە هاوبەشە بۆ هەموویانە ئەگەر یەکێکیان ویستی تێکی بدات ونوقمی بکات؛ پێویستە ئەوانى تر دەستی بگرن، بۆ ئەوەى هەموویان ڕزگاریان بێت، ئەگەر وا نەکەن ئەوا هەموویان تیا دەچن، بەم شێوەیە ئاینی خواى گەورە، ئەگەر ژیرەکان وزاناکان دەستی نەفام وجاهیلەکانیان گرت بۆ ئەوەى خراپە نەکەن وبڵاوی نەکەنەوە؛ ئەوا هەموویان ڕزگاریان دەبێت، بەڵام ئەگەر واز لەم نەفامانە بهێنن ئەوا هەموویان تیا دەچن، هەروەکو چۆن خواى گەورە دەفەرموێت: {وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَّا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ}[الأنفال: 25]، واته:{وخۆتان بپارێزن لە فیتنە وسزا وبەڵایەك كە تەنها ئەو كەسانە ناگرێتەوە كە زوڵم وستەمیان كردووە بەڵكو چاكەكارانیش دەگرێتەوە بەهۆی ئەوەی كە فەرمانیان بە چاكە نەكردووە وڕێگریان لە خراپە نەكردووە، بۆیە باوەڕداران نابێت بهێڵن تاوان لە ناویاندا ڕووبدات وبێدەنگ بن بەڵكو دەبێت نكۆڵى وئینکاری لێ بكەن، وبزانن كە بە دڵنیایی سزای خوای گەورە زۆر سەختە}.