Xaddiis: Tusaalaha Qofka xuduuda Ilaahay ku taagan ee ilaalinaya sharciga iyo midka ku dhacaya ee aan ka waabanayn,waa sida dad doon u qori ritay, oo qaar heleen xaga sare qaar xaga hoose

عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«مَثَلُ القَائِمِ عَلَى حُدُودِ اللَّهِ وَالوَاقِعِ فِيهَا، كَمَثَلِ قَوْمٍ اسْتَهَمُوا عَلَى سَفِينَةٍ، فَأَصَابَ بَعْضُهُمْ أَعْلاَهَا وَبَعْضُهُمْ أَسْفَلَهَا، فَكَانَ الَّذِينَ فِي أَسْفَلِهَا إِذَا اسْتَقَوْا مِنَ المَاءِ مَرُّوا عَلَى مَنْ فَوْقَهُمْ، فَقَالُوا: لَوْ أَنَّا خَرَقْنَا فِي نَصِيبِنَا خَرْقًا وَلَمْ نُؤْذِ مَنْ فَوْقَنَا، فَإِنْ يَتْرُكُوهُمْ وَمَا أَرَادُوا هَلَكُوا جَمِيعًا، وَإِنْ أَخَذُوا عَلَى أَيْدِيهِمْ نَجَوْا، وَنَجَوْا جَمِيعًا».
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 2493]

Nucmaan Binu Bashiir-Allaha ka raali ahaadee- wuxuu Nabiga naxariis iyo nabadi korkiisa ha ahaatee- ka wariyey inuu yiri:
"Tusaalaha Qofka xuduuda Ilaahay ku taagan ee ilaalinaya sharciga iyo midka ku dhacaya ee aan ka waabanayn,waa sida dad doon u qori ritay, oo qaar heleen xaga sare qaar xaga hoose, oo kuwa xaga hoose markay biyo u baahdaan siimarayaan kuwa korka saaran, oo ay dhahaan: hadaan halkeenanba dalooshano, oo aynaan dhibin kuwa naga sareeya, hadaba kuwa xaga sare saarani haday u ogolaadaan sidaa dhamaantood way halaagsamayaan, hadayse ka qabtaan gacmaha oo u diidaan way bad baadi, dhamaantoodna way wada bad-baadayaan."
[Xadiis Saxiix ah] - [Waxa wariyay Albukhaari] - [Saxiix AlBukhaari - 2493]

Sharraxaad

Nabigu-naxariis iyo nabadi korkiisa ha ahaatee- wuxuu tusaale u soo qaatay kuwa xuduuda shareecada dhowra ee amarka Ilaahay ku toosan, wanaagana fara xumahana reeba . iyo kuwa ku dhaca xuduuda Ilaahay, ee kataga wanaaga xumaantana u bareera, iyo saamaynta taasi ku leedahay badqabka bulshada, waa sida dad saaran doon, una qori ritay cida xaga sare fariisan iyo kuwa xaga hoose fariisan, sidaana qaar ku heleen xaga sare, qaarna xaga hoose, kuwa hoosta fadhiya markay biyo rabaan waxay siimarayaan kuwa sare, oo ay dheheen kuwa hoose: halkan aan joogno aan dalooshano, si aynaan u dhibin kuwa sare, haday ku eegaan kuwa korka saarani daloolintaa, way la dagin doontu dhamaantood, hadayse ka joojiyaan oo daloolintaa u diidaan way wada bad-baadayaan dhamaantood.

Faa'iidooyinka xaddiiska laga faa'iideysanayo waxaa kamid ah.

1. Muhimada ayey u leeyahay wanaag faridiisa iyo xumaanta reebideedu badqabka Bulshda iyo nabadgalyadeeda.
2. Qaababka wax lagu baro dadka waxaa ka mid ah tusaale bixinta, si uu macnuhu ugu dhawaado caqliga si muuqaal ah.
3. xumaanta muuqata oo lagu dhoco oo la inkiri waayo, waxaa ka dhasha fasahaad bulshada u keena dhibaato.
4. halaaga bulshadu wuxuu ka dhashaa dadka xumaanta samaynaaya oo loo daayo inay dhulka fasaadiyaan.
5. Xumaanta oo la sameeyo iyo niyada oo la wanaajiyo kuma filna in camalka la hagaajiyo.
6. masuuliyada bulshada muslimka ah waa la wadaagaa ee qof kaliya ma saarna.
7. Bulshada waa lagu cadaabayaa dambiga uu sameeyey qof gaar ah hadaan la iska qaban xumaanta.
8. Dadka xumaanta sameeya waxay u tusaan in xumaantoodu khayr u tahay Bulshada Muslimka ah, sida munaafiqiintu sameeyaan oo kale.