بروز رسانی: سِبَابُ المسْلِمِ فُسُوقٌ، وَقِتَالُهُ كُفْرٌ»: «دشنام دادن مسلمان فسق و جنگیدن با او کفر است

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«سِبَابُ المُسْلِمِ فُسُوقٌ، وَقِتَالُهُ كُفْرٌ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 48]

از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«سِبَابُ المسْلِمِ فُسُوقٌ، وَقِتَالُهُ كُفْرٌ»: «دشنام دادن مسلمان فسق و جنگیدن با او کفر است».
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح البخاري - 48]

شرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم مسلمان را از اینکه برادر مسلمانش را دشنام دهد و به او بد و بیراه بگوید، نهی کردند و چنین کاری را مصداق فسق دانستند که خارج شدن از طاعت الله و پیامبرش صلی الله علیه وسلم است؛ و اینکه جنگیدن مسلمان با برادر مسلمانش از اعمال کفری است، اما کفر اصغر است.

از نکات این حدیث

1. وجوب احترام عرض و آبرو و جان مسلمان.
2. عاقبت بد کسی که مسلمان را به ناحق بد بگوید، زیرا کسی که به ناحق بد و بیراه می‌گوید، فاسق است.
3. ناسزا گفتن به مسلمان و جنگیدن با او، ایمان را ضعیف و ناقص می‌کند.
4. برخی از اعمال کفر نامیده می‌شوند حتی اگر به حد کفر اکبرِ خارج کننده از اسلام نرسند.
5. منظور از کفر در این حدیث، کفر اصغر است که به اتفاق اهل سنت انسان را از دین خارج نمی‌کند؛ زیرا الله عزوجل برادری ایمانی را برای مؤمنانی که با یکدیگر در حال نبرد و نزاع هستند نیز ثابت دانسته و می‌فرماید: {وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا} (اگر دو گروه از مسلمانان با هم به نبرد برخاستند، بین آنها اصلاح و آشتی برقرار کنید} تا آنجا که می‌فرماید: {إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ} (همانا مؤمنان برادرند).