หะดีษ: “เอาไหม? ฉันจะแจ้งแก่พวกท่านถึงอะมัล(การงาน)ที่ดีที่สุดของพวกท่าน เป็นอะมัล(การงาน)ที่บริสุทธิ์ที่สุด ณ พระผู้อภิบาลของพวกท่าน เป็นอะมัลที่สูงส่งยิ่งสำหรับการยกระดับขั้นของพวกท่าน

عَنْ أَبِي الدَّرْدَاءِ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«أَلاَ أُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرِ أَعْمَالِكُمْ، وَأَزْكَاهَا عِنْدَ مَلِيكِكُمْ، وَأَرْفَعِهَا فِي دَرَجَاتِكُمْ وَخَيْرٌ لَكُمْ مِنْ إِنْفَاقِ الذَّهَبِ وَالوَرِقِ، وَخَيْرٌ لَكُمْ مِنْ أَنْ تَلْقَوْا عَدُوَّكُمْ فَتَضْرِبُوا أَعْنَاقَهُمْ وَيَضْرِبُوا أَعْنَاقَكُمْ؟» قَالُوا: بَلَى. قَالَ: «ذِكْرُ اللهِ تَعَالَى».
[صحيح] - [رواه الترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 3377]

จากท่านอบูดัรดาอ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กล่าวว่า: ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า:
“เอาไหม? ฉันจะแจ้งแก่พวกท่านถึงอะมัล(การงาน)ที่ดีที่สุดของพวกท่าน เป็นอะมัล(การงาน)ที่บริสุทธิ์ที่สุด ณ พระผู้อภิบาลของพวกท่าน เป็นอะมัลที่สูงส่งยิ่งสำหรับการยกระดับขั้นของพวกท่าน ดีกว่าการจ่ายทานทองคำและเงิน และดีกว่าการที่พวกท่านต้องเจอเหล่าศัตรูแล้วพวกท่านต้องฟันคอพวกเขาและพวกเขาก็ฟันคอพวกท่าน ” พวกเขา(เหล่าเศาะฮาบะฮ์)กล่าวตอบว่า “แน่นอน(เราทุกคนอยากทราบ)” ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮฺอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า “นั่นคือการรำลึกถึงอัลลอฮ์ ตะอาลา”
[เศาะฮีห์] - - [สุนันอัตติรมิซีย์ - 3377]

คำอธิบาย​

ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ถามบรรดาเศาะฮาบะฮ์ของท่านว่า:
พวกเจ้าต้องการให้ฉันเล่าและแจ้งให้พวกเจ้าทราบเกี่ยวกับการงานที่ดีที่สุด ประเสริฐที่สุด ก้าวหน้าที่สุด สะอาดและบริสุทธิ์ที่สุดณ ที่อัลลอฮ์ พระเจ้าผู้ทรงเป็นเจ้าของ หรือไม่?
เป็นการงานที่สูงส่งยิ่งสำหรับการยกระดับขั้นของพวกท่านในสวรรค์?
ดีกว่าการที่ท่านทั้งหลายจ่ายทานด้วยทองคำและเงิน?
และดีกว่าการที่พวกท่านต้องเจอเหล่าศัตรูแล้วพวกท่านต้องฟันคอพวกเขาและพวกเขาก็ฟันคอพวกท่าน?
เศาะฮาบะฮ์ตอบว่า : ใช่ พวกเราต้องการทราบ
ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า: คือการรำลึกถึงอัลลอฮ์ทุกเวลาและทุกรูปแบบและทุกสถานการณ์

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. การรำลึกถึงอัลลอฮ์อย่างต่อเนื่องทั้งทางกายภายนอกและจิตใจภายใน เป็นการงานที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในการใกล้ชิดอัลลอฮ์ และเป็นการงานที่มีประโยชน์มากที่สุด ณ อัลลอฮ์ ตะอาลา
2. การพิธีกรรมทั้งหมดถูกบัญญัติไว้เพื่อการรำลึกถึงอัลลอฮ์ ตะอาลา อัลลอฮ์ ตะอาลา ตรัสว่า: (وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي) ความว่า “และจงดำรงไว้ซึ่งการละหมาดเพื่อรำลึกถึงฉัน” และท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า: แท้จริงการเวียนรอบกะอ์บะฮ์ การซะแอระหว่างเศาะฟาและมัรวะฮ์ และการขว้างเสาหินนั้น มีไว้เพื่อการรำลึกถึงอัลลอฮ์ ตะอาลา เท่านั้น รายงานโดยอบูดาวูด และติรมิซีย์
3. ท่าน อิหม่าม อัล-อิซซ์ บิน อับดุสสลาม กล่าวในตำรา อัลกอวาอิด ของท่านว่า: ฮาดิษนี้แสดงให้เห็นว่าจำนวนผลบุญไม่ได้เกิดจากระดับความเหนื่อยยากของการประกอบศาสนกิจทั้งหมด แต่บางทีอัลลอฮ์ ตะอาลา อาจทรงตอบแทนจากการกระทำเล็กๆ น้อยๆ มากกว่าการกระทำที่มากมาย ดังนั้น รางวัลการตอบแทนที่แท้จริงนั้น เป็นผลมาจากความแตกต่างของระดับเกียรติของการงานนั้น
4. ท่านอิหม่าม อัล-มุนาวีย์ กล่าวในตำราของท่าน ฟัยฎุลเกาะดีร์ ว่า: ฮาดีษนี้ถูกตีความว่า ซิกิร ที่ดีที่สุดนั้นขึ้นกับบุคคลที่ถูกกล่าวถึงกับสิ่งนั้น หากกล่าวถึงบุคคลที่กล้าหาญซึ่งสามารถให้คุณประโยชน์ต่อศาสนาอิสลามในการทำสงคราม ดังนั้นการซิกิรที่ดีที่สุดสำหรับเขาคือการญิฮาด หรือคนรวยซึ่งเงินทองของเขาสามารถทำประโยชน์แก่คนยากคนจนได้ การซิกิรที่ดีสำหรับเขาคือการทำทาน และคนที่มีความสามารถไปทำฮัจญ์ การทำฮัจญ์คือการซิกิรที่ดีที่สุดสำหรับเขา หรือผู้ที่มีพ่อแม่ การทำดีต่อท่านทั้งสองคือซิกิรที่ดีที่สุดสำหรับเขา และการตีความด้วยความหมายนี้นั้น ทำให้เกิดการปฏิบัติกับทุกฮาดีษ
5. การซิกิรที่สมบูรณ์ที่สุด คือการกล่าวบทรำลึกด้วยลิ้นพร้อมกับการใคร่ครวญของหัวใจ จากนั้นเป็นการรำลึกด้วยหัวใจอย่างเดียว เช่น การใคร่ครวญ จากนั้นเป็นการรำลึกด้วยลิ้นอย่างเดียวและแต่ละการกระทำของอวัยวะนั้นล้วนมีรางวัลตอบแทน หากอัลลอฮ์ ตะอาลา ทรงประสงค์
6. ความมุ่งมั่นของมุสลิมต่อการซิกิรที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ต่างๆ เช่น การซิกิรในยามเช้าและยามเย็น การเข้าและออกจากมัสยิด การเข้าและออกจากบ้าน ห้องน้ำ และสิ่งอื่นๆ ทำให้เขาเป็นหนึ่งในบรรดาผู้ที่รำลึกถึงอัลลอฮ์อย่างมากมาย