فەرموودە: سمێڵ کورت بکەنەوە وڕیش بهێڵنەوە
وعن ابن عمر رضي الله عنهما عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «أحْفُوا الشَّوَارِبَ وأَعْفُوا اللِّحَى».
[صحيح] - [متفق عليه، وهذا لفظ مسلم]
المزيــد ...
لە ئیبن عومەرەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «سمێڵ (شوارب) کورت بکەنەوە وڕیش بهێڵنەوە».
صەحیحە - بوخاری و موسلیم ھاوڕان لەسەری وە لەفزەکە ھین موسلیمه
واتای فەرموودەکە: مسوڵمان فەرمانی پێکراوە سمێڵێ کورت بکاتەوە ونابێت بیهێڵتەوە چل ڕۆژ بە بێ ئەوەی بیبڕێت، سەبارەت بە بڕینەکەی: پێویسە بە شێوەیەک لێواری لێوی سەرەوە دیار بێت ودەم دانەپۆشێت، لە ریوایەتەکەی ئەنەسەوە -ڕەزای خوای لێبێت- هاتووە کە دەڵێت: (کاتمان بۆ دانراوە لە کورتکردنەوەی شوارب وبڕینی نینۆک وبەر تاشین، کە چل ڕۆژ تێپەڕ نەکات). و لە ریوایەتی -ئەبی داود- ەوە هاتووە: (پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- کاتی بۆمان دیاریکرد لە کورتکردنەوەی شوارب وبڕینی نینۆک وکورتکردنەوەی سمێڵ کە چل ڕۆژ تێپەڕ نەکات)، و لە ریوایەتێکی تر لای (أحمد والنسائی) هاتووە، کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت- : (ئەوەی سمێڵی کورت نەکاتەوە لە ئێمە نییە.)صححه الألباني في صحيح الجامع الصغير وزيادته (2/1113) رقم (6533). بۆیە مسوڵمان پێویستە سمێڵی کورت بکاتەوە بە شێوەیەک (لێوی سەرەوە) دەربکەوێت یان ئەو مووەی لێوی سەرەوە تێدەپەڕێنێت بیبڕێت چونکە لەوەیە تێکەڵ بێت لە گەڵ خواردندا. (إعفاء اللحیة - ڕیش هێشتنەوە) : وشەی (اللحیة) زانایانی زمانەوانی دەڵێن: بریتیە لە مووی دەموچاو ومووی هەردوو گۆنا وئێسکە لارەکانی تەنیشتیان کە لە ژێر گوێوەن کە مووی لە سەر دەردەچێت ئەمانە هەمووی (اللحیة)ن ڕیشن. ومەبەست لە هێشتنەوەیان بریتیە لە نەبڕین وکورتنەکردنەوە ونەتاشینیان نە بە کەمی ونە بە زۆری، چونکە وشەی (إعفاء - هێشتنەوە) لە زۆربوون وچڕییەوە هاتووە، بۆیە بیهێڵنەوە وبا زۆر بێت، وفەرموودەی زۆر هاتووە لە پێغەمبەرەوە -صلى اللە علیە وسلم- کە فەرمانی کردووە بە ڕیش هێشتنەوە بە دەستەواژە و وتەی جیاواز: (وفروا)، (أرخوا) و(اأعفوا)، وهەموو ئەم وشانە بە مانای هێشتنەوەی ڕیش وزۆر بوونی دێت ونەهی کردنە لە کورتکردنەوەی. لە خووی فارسەکان وابوو کە ڕیش کورت بکەنەوە بۆیە شەرع زیاتر نەهی کرد لەو کارە، هەروەکو لە بوخاریدا هاتووە لەو فەرموودەی کە ئیبن عومەر دەیگڕێتەوە کە -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (پێچەوانەی موشریکەکان بکەن). وئەم فەرمان کردنە لە گەڵ هۆکاری پێچەوانەکردنی موشریکەکان بەڵگەیە لە سەر واجب بوونی ڕیش هێشتنەوە، وبنچینە ئەوەیە کە خۆشوبهاندن حەرام کراوە، وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (ئەوەی خۆش بشوبهێنێت بە کەسانێک ئەوا لە ئەوانە).
لە سوودەکانی فەرموودەکە
- حەرام بوونی تاشین یان کورتکردنەوەی ڕیش و واجب بوونی درێژکردنەوەی، بە پێچەوانەی شواربەوە کە لێی کورت دەکرێتەوە.
- واجب بوونی کورتکردنەوەی سمێڵ و نادروست بوونی هێشتنەوەی، ئەم کورتکردنەوەیەش بە بڕینی ئەو بەشەی دەبێت کە دەکەوێتە سەرەوەی لێوی دەم یان بە کورتکردنەوەی هەمووی.
پۆلێنکردنەکان
زیاتر
- فەرموودە: فیترەت لە پێنج شتدایە: خەتەنەکردن، وبەر تاشین، وبڕینی سمێڵ، وبڕینی نینۆکەکان، ولابردنی مووی بن باڵەکان
- فەرموودە: سیواک پاککەرەوەیە بۆ دەم وهۆکاری ڕازی بوونی خوای گەورەیە
- فەرموودە: هەرکەسێک بە ستەم بستێک زەوی داگیر بکات؛ ملی تەوق دەکرێت بە حەوت چینی ناخی زەویدا
- فەرموودە: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەگەر شەو هەڵبستایە؛ ئەوا سیواکی دەکرد
- فەرموودە: هاتم بۆ لای پێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- کە ئەو خەریکی سیواک کردن بوو بە سیواکێکی تەڕ، ولایەکی سیواکەکە لە سەر زمانی بوو، ودەیووت: ئەع، ئەع، وسیواکەکە لە دەمی بوو، ودەنگێکی لێوە دەردەچوو وەکو ڕشانەوە
- فەرموودە: ئەگەر پێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- بگەڕایەتەوە بۆ ماڵەکەى بە چی شتێک دەستی پێدەکرد؟ ووتی: بە سیواک کردن
- فەرموودە: دە شت لە فیترەتەوەن: کورتکردنەوەی سمێڵ، وڕیش هێشتنەوە، وسیواک کردن، وئاو ڕادانە ناو لووت، وبڕینی نینۆکەکان، وشۆردنی بورجومەکان، لابردنی مووی بن باڵ، ومووی بەر تاشین ،وتارات کردن