ھەدىس: ئەبۇ تالىب سەكىراتقا چۈشۈپ قالغاندا رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم يېنىغا كەلگەن، ئۇنىڭ يېنىدا ئابدۇللاھ ئىبنى ئەبى ئۇمەييە، ئەبۇ جەھىللەر بار ئىدى، رەسۇلۇللاھ تاغىسىغا: ئى تاغا «لا ئىلاھە ئىللەللاھ» دىسىلە مەن سىلى ئۈچۈن ئاللاھنىڭ دەرگاھىدا بۇ بىر ئېغىز سۆزلىرىگە گۇۋاھ بولاي، دېدى

عن سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ، عَنْ أَبِيهِ قَالَ:

لَمَّا حَضَرَتْ أَبَا طَالِبٍ الْوَفَاةُ، جَاءَهُ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَوَجَدَ عِنْدَهُ أَبَا جَهْلٍ وَعَبْدَ اللهِ بْنَ أَبِي أُمَيَّةَ بْنِ الْمُغِيرَةِ، فَقَالَ: «أَيْ عَمِّ، قُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، كَلِمَةً أُحَاجُّ لَكَ بِهَا عِنْدَ اللهِ»، فَقَالَ أَبُو جَهْلٍ وَعَبْدُ اللهِ بْنُ أَبِي أُمَيَّةَ: أَتَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ، فَلَمْ يَزَلْ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَعْرِضُهَا عَلَيْهِ، وَيُعِيدَانِهِ بِتِلْكَ الْمَقَالَةِ، حَتَّى قَالَ أَبُو طَالِبٍ آخِرَ مَا كَلَّمَهُمْ: عَلَى مِلَّةِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ، وَأَبَى أَنْ يَقُولَ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «وَاللهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ مَا لَمْ أُنْهَ عَنْكَ»، فَأَنْزَلَ اللهُ: {مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ} [التوبة: 113]، وَأَنْزَلَ اللهُ فِي أَبِي طَالِبٍ، فَقَالَ لِرَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم: {إِنَّكَ لا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ} [القصص: 56].
[صحيح] - [متفق عليه]

سەئىد ئىبنى مۇسەييەب دادىسى مۇسەييەب ئىبنى ھەزەندىن رىۋايەت قىلىپ ئۇ كىشى مۇنداق دېگەن: ئەبۇ تالىب سەكىراتقا چۈشۈپ قالغاندا رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم يېنىغا كەلگەن، ئۇنىڭ يېنىدا ئابدۇللاھ ئىبنى ئەبى ئۇمەييە، ئەبۇ جەھىللەر بار ئىدى، رەسۇلۇللاھ تاغىسىغا: ئى تاغا «لا ئىلاھە ئىللەللاھ» دىسىلە مەن سىلى ئۈچۈن ئاللاھنىڭ دەرگاھىدا بۇ بىر ئېغىز سۆزلىرىگە گۇۋاھ بولاي، دېگەندە ئابدۇللاھ بىلەن ئەبۇ جەھىل ئۇنىڭغا: ئابدۇل مۇتتەلىبنىڭ دىنىدىن يۈز ئۆرۈمسەن؟ دېدى، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم سۆزىنى قايتىلىۋىدى، ئۇلارمۇ سۆزىنى تەكرارلىدى، شۇنداق قىلىپ ئاخىرىدا ئەبۇ تالىب: مەن ئابدۇل مۇتتەلىبنىڭ دىنىدا، دەپ «لا ئىلاھە ئىللەللاھ» دېگىلى ئۇنىمىدى. شۇ ۋاقىتتا رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم: مەن ساڭا مەغپىرەت تىلەشتىن چەكلەنمىسەملا ساڭا چوقۇم مەغپىرەت تىلەيمەن، دېدى. ئاللاھ تائالا بۇ ھەقتە ئايەت نازىل قىلىپ: «پەيغەمبەرگە ۋە مۆئمىنلەرگە مۇشرىكلارنىڭ ئەھلى دوزاخ ئىكەنلىكى ئېنىق مەلۇم بولغاندىن كېيىن، مۇشرىكلار ئۇلارنىڭ تۇغقىنى بولغان تەقدىردىمۇ، ئۇلارغا مەغپىرەت تەلەپ قىلىشى دۇرۇس ئەمەس» [سۈرە تەۋبە 113 -ئايەت]. يەنە ئەبۇ تالىب ھەققىدە: «شۈبھىسىزكى سەن خالىغان ئادەمىڭنى ھىدايەت قىلالمايسەن، لېكىن ئاللاھ ئۆزى خالىغان ئادەمنى ھىدايەت قىلىدۇ» دېگەن ئايەت نازىل بولغان. سۈرە قەسەس51 -ئايەت
سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس سەھىھ بولىدۇ) - ھەدىسنى بۇخارى ۋە مۇسلىم بىردەك قوبۇل قىلغان

شەرھىسى

پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ئەبۇ تالىبنى سەكىراتتىكى ھالىتىدە يوقلاپ كېلىپ ئۇنىڭ ئاخىرىقى ھاياتىنى ئىسلام بىلەن ئاخىرلاشتۇرۇپ، جەننەت ۋە ئاللاھنىڭ رازىلىقىغا ئېرشىش ئۈچۈن مۇسۇلمان بولۇش تەكلىۋىنى ئوتتۇرىغا قويدى، ئۇنىڭدىن تەۋھىد سۆزىنى ئىقرار قىلىشىنى تەلەپ قىلدى، شۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە مۇشرىكلارمۇ شېرىك ئەقىدىنى تاشلاپ يەككە-يىگانە بىر ئاللاھقا چىن ئىبادەت قىلىشنىڭ مەنىسىنى چۈشەنگەنلىكى ئۈچۈن ئۇنىڭدىن ئەجدادىنىڭ شېرىك ئەقىدىسىدە قېلىشىنى تەلەپ قىلدى، پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەممۇ تاغىسىدىن تەۋھىد كەلىمىسىنى سۆزلەشنى قايتا-قايتا تەلەپ قىلدى، مۇشرىكلارمۇ ئۆز نۆۋىتىدە ئۇنىڭغا ئەكسىنى تەكرارلىدى، شۇنداق قىلىپ ئۇلار ئەبۇ تالىبنىڭ ھەق ئۈستىدە ئەمەس بەلكى شېرىك ئەقىدىسى بىلەن ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولدى، شۇ ۋاقىتتا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم قەسەم قىلىپ تۇرۇپ ئەگەردە چەكلەنمىسىلا ئاللاھ تائالادىن تاغىسىغا مەغپىرەت تىلەيدىغانلىقىنى، دېگەن ئىدى. ئاللاھ تائالا بۇ ھەقتە ئايەت نازىل قىلىپ، ھىدايەت ئاللاھنىڭ قولىدا، خالىغان بەندىسىگە بېرىدۇ، ئۇ ھىدايەتكە كىمنىڭ ھەقلىق ۋە ھەقلىق ئەمەسلىكىنى ياخشى بىلىدىغانلىقىنى بايان قىلدى. «پەيغەمبەرگە ۋە مۆئمىنلەرگە مۇشرىكلارنىڭ ئەھلى دوزاخ ئىكەنلىكى ئېنىق مەلۇم بولغاندىن كېيىن، مۇشرىكلار ئۇلارنىڭ تۇغقىنى بولغان تەقدىردىمۇ، ئۇلارغا مەغپىرەت تەلەپ قىلىشى دۇرۇس ئەمەس» سۈرە تەۋبە 113 -ئايەت. يەنە ئەبۇ تالىب ھەققىدە «شۈبھىسىزكى سەن خالىغان ئادەمىڭنى ھىدايەت قىلالمايسەن، لېكىن ئاللاھ ئۆزى خالىغان ئادەمنى ھىدايەت قىلىدۇ» سۈرە قەسەس51 -ئايەت