فەرموودە: پێغەمبەران کاروباری ژیانی نەوەی ئیسرائیلیان بەڕێوە دەبرد، ئەگەر پێغەمبەرێک بمرادیە پێغەمبەرێکی تر جێگای دەگرتەوە، وهیچ پێغەمبەرێک لە پاش من نایەت، ولە دواى منەوە چەند جێنشینێک -خەلیفەیەک- دێن وژمارەیان زۆرە

عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : «كانت بنو إسرائيل تَسُوسُهُمُ، الأنبياء، كلما هلك نبي خَلَفَهُ نبي، وإنه لا نبي بعدي، وسيكون بعدي خلفاء فيكثرون»، قالوا: يا رسول الله، فما تأمرنا؟ قال: «أوفوا ببيعة الأول فالأول، ثم أعطوهم حقهم، واسألوا الله الذي لكم، فإنَّ الله سائلهم عما اسْتَرْعَاهُم».
[صحيح] - [متفق عليه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «پێغەمبەران کاروباری ژیانی نەوەکانى ئیسرائیلیان بەڕێوە دەبرد، ئەگەر پێغەمبەرێک بمرادیە پێغەمبەرێکی تر جێگای دەگرتەوە، وهیچ پێغەمبەرێک لە پاش من نایەت، ولە دواى منەوە چەند جێنشینێک -خەلیفەیەک- دێن وژمارەیان زۆرە». ووتیان: ئەی پێغەمبەری خودا فەرمانی چیمان پێدەکەیت؟ فەرمووی: «یەک لە دوای یەک بەیعەت وپەیمانیان پێبدەن، پاشان مافەکانیان جێبەجێ بکەن، وسەبارەت بە مافەکانى خۆتان داوا لە خودا بکەن؛ چونکە خواى گەورە لێیان دەپرسێتەوە دەرهەق بە بەرپرسیاریەکانیان».
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

پێغەمبەران کاروبارەکانى ژیانی نەوەکانى ئیسرائیل (بەنی ئیسرائیل) یان بەڕێوە دەبرد هەروەکو چۆن ئەمڕۆ فەرمانڕەواکان ودەسەڵاتدارەکان بەڕێوەى دەبەن، هەر پێغەمبەرێک بمرادیە؛ پێغەمبەرێکی تر لە پاشی دەهات، وهیچ پێغەمبەرێک لە پاش پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نایەت، وخەلیفەی زۆر دێن وفەرمانڕەوایی خەڵکی دەکەن، هاوەڵان -ڕەزاى خوایان لێبێت- ووتیان: ئەگەر خەلیفەکان لە دواى تۆ زۆر بوون وناکۆکی ودووبەرەکی کەوتە نێوانیانەوە؛ چیبکەن لەم حاڵەتەدا؟ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: (یەک لە دوای یەک بەیعەت وپەیمانیان پێبدەن)، ومافەکانیان جێبەجێ بکەن لە سەرتان وئەگەرچیش ئەوان مافى ئێوە نەدەن، چونکە خواى گەورە لێیان دەپرسێتەوە لە رۆژی قیامەتدا سەبارەت بە مافەکانى ئێوە، وپاداشتی ئێوە دەداتەوە بە هۆی ئەو مافخواردنانەى لە لایەن ئەوانەوە دەرهەق بە ئێوە ئەنجامدراوە.