Ab Adiis: waa Banuu Israayil ay Yonente ñoo leen doon jiite, saa bu ab yonente faatoo beneen yonente wuutu ko, te ab Yonente du ñëw sama ginnaaw, ay Xalifa nag danañu nëw sama ginnaaw te danañu bari

عَنْ أَبِي حَازِمٍ قَالَ: قَاعَدْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ رضي الله عنه خَمْسَ سِنِينَ، فَسَمِعْتُهُ يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ:
«كَانَتْ بَنُو إِسْرَائِيلَ تَسُوسُهُمُ الأَنْبِيَاءُ، كُلَّمَا هَلَكَ نَبِيٌّ خَلَفَهُ نَبِيٌّ، وَإِنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي، وَسَيَكُونُ خُلَفَاءُ فَيَكْثُرُونَ» قَالُوا: فَمَا تَأْمُرُنَا؟ قَالَ: «فُوا بِبَيْعَةِ الأَوَّلِ فَالأَوَّلِ، أَعْطُوهُمْ حَقَّهُمْ، فَإِنَّ اللَّهَ سَائِلُهُمْ عَمَّا اسْتَرْعَاهُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 3455]

Jële nañu ci Abii Haasim mu wax ne: toog na ak Abuu Hurayrata yal na ko Yàlla dollee gërëm juróomi at, ma dégg ko muy waxtaan jële ci Yonente bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc mu ne:
«waa Banuu Israayil ay Yonente ñoo leen doon jiite, saa bu ab yonente faatoo beneen yonente wuutu ko, te ab Yonente du ñëw sama ginnaaw, ay Xalifa nag danañu nëw sama ginnaaw te danañu bari" ñu ne ko: lan nga nuy digal? Mu ne: "matalleen jaayante ga ka jiitu ak ka ca topp, ngee joxleen seen àq, Yàlla dana leen laaj la mu leen sàmmuloo woon».
[Wér na] - [Al-buxaariy ak Muslim dëppoo nañu ci génnee ko ci seen ñaari téere yi gën a wér] - [Téere Al-buxaariy bi gën a wér - 3455]

Leeral

Yonnente bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc day xamle ne waa Banuu Israayil ay Yonente ñoo leen doon jiite, di méngoo seen i bir kem ni njiit yi di def ak buur yi ci càmm gi, saa bu yàqute fésee fi ñoom Yàlla yónni ab Yonente mu jubbanti seen mbir dindi la ñu soppi woon ca àtte ya. Te nag ab Yonente du ñëw sama ginnaaw di def la ñooña daan def, ay Xalifa nag danañu nekk ci sama ginnaaw te danañu bari te xëccoo ak wuute dana am seen diggante. Sahaaba yi yal na leen Yàlla dollee gërëm laaj Yonente Yàlla bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc ana lan nga nuy digal? Mu ne: bu ñu jaayantee ak ub xalifa ginnaaw beneen xalifa; kon jaayateg ku njëkk ka moo wér te dana war ñu matal ko, jaayanteg ku ñaareel ki neen la, te araam na ci moom mu sàkku ko, nangeen leen jox seen àq, te topp leen dund ak ñoom ci dégg ak topp ci lu dul ag moy, Yàlla dana leen laaj càmbar leen ca la ñu def ci yéen.

Bokk na ci njariñi Adiis bi

1. càmm gi manul ñàkk ab yonente walla ab xalifa buy taxawe ay mbiram, teg ko ci yoon wu jub wi.
2. Ab Yonente du ñëw ginnaaw sunub Yonente Muhammat yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc.
3. Moytandikuloo génn ci ku ag jiiteem sax ci yoon wu tege ci Sariiha.
4. Ak ne du dagan ñuy fasug jaayante ñeel ñaari xalifa ci jenn jamono ji.
5. Màggaayu li tege ci ndoddul njiit li, ndaxte Yàlla dana ko laaj la mu doon sàmm.
6. Ibn Hajar nee na: jiital mbiri diine ci mbiri àdduna; ndaxte Yonente bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc dafa digle ñu matal àqi njiit li ndax li ci nekk ci yëkkëti kàddug Yàlla ak téye fitna ak aw ay; Yàlla dige na ne dana ko musal te matalal ko mbiram donte monga allaaxira.
7. Am màndarga la ci màndargay Yónenteem gi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc, ndax xalifa yi bari nañu ci ginnaawam, mu toftaloo ci xeet wi ña ca sellal ca ñoom ak ña ca ñaawal.