Hadis: İsrailoğulları'nı peygamberler yönetirdi. Bir peygamber ölünce yerine bir başka peygamber gelirdi. Benden sonra hiçbir peygamber olmayacak. Ancak halifeler gelecek ve sayıları çok olacaktır

عَنْ أَبِي حَازِمٍ قَالَ: قَاعَدْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ رضي الله عنه خَمْسَ سِنِينَ، فَسَمِعْتُهُ يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ:
«كَانَتْ بَنُو إِسْرَائِيلَ تَسُوسُهُمُ الأَنْبِيَاءُ، كُلَّمَا هَلَكَ نَبِيٌّ خَلَفَهُ نَبِيٌّ، وَإِنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي، وَسَيَكُونُ خُلَفَاءُ فَيَكْثُرُونَ» قَالُوا: فَمَا تَأْمُرُنَا؟ قَالَ: «فُوا بِبَيْعَةِ الأَوَّلِ فَالأَوَّلِ، أَعْطُوهُمْ حَقَّهُمْ، فَإِنَّ اللَّهَ سَائِلُهُمْ عَمَّا اسْتَرْعَاهُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 3455]

Bu tercümenin daha fazla incelenmesi ve araştırılması gerekiyor.

Ebû Hâzim'den rivayet edildiğine göre, o şöyle demiştir: Ebû Hureyre -radıyallahu anh-'ın yanında beş yıl kaldım ve onu, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'den hadis rivayet ederken şöyle dediğini işittim:
«İsrailoğulları'nı peygamberler yönetirdi. Bir peygamber ölünce yerine bir başka peygamber gelirdi. Benden sonra hiçbir peygamber olmayacak. Ancak halifeler gelecek ve sayıları çok olacaktır.» Dediler ki: “Bize ne emredersin?” O da dedi ki: «Onlara yapmış olduğunuz biatleri teker teker yerine getirin ve onlara haklarını verin. Çünkü Allah, kendilerine emanet ettiği şeyleri onlardan soracaktır.»
[Sahih Hadis] - [Muttefekun Aleyh] - [صحيح البخاري - 3455]

Şerh

Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-, İsrailoğulları'nın, hükümdarların ve valilerin tebaalarını idare etmesi gibi, işlerini de idare eden peygamberler tarafından yönetildiğini haber vermiştir. Aralarında ne zaman bir fesat çıksa, Allah onlara işlerini düzeltmek ve değiştirdikleri hükümleri kaldırmak için bir peygamber gönderirdi. Benden sonra, onların yaptıklarını yapacak bir peygamber gelmeyecektir. Benden sonra çok sayıda halifeler gelecek ve aralarında anlaşmazlıklar ve ayrılıklar olacaktır. Bunun üzerine sahabeler, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e sordular: "Bize ne yapmamızı emredersin?" Onlara şöyle dedi: Eğer bir halifeye biat edildikten sonra başka bir halifeye biat edilirse, birincisine olan biat geçerlidir ve ona uyulması gerekir. İkincisine olan biat ise geçersizdir ve onun biat talep etmesi haramdır. Onlara haklarını verin, itaat edin ve isyan içermediği sürece onları dinleyerek ve itaat ederek birlikte yaşayın. Zira Allah onları sorgulayacak ve size yaptıklarından dolayı onları hesaba çekecektir.

Hadisten Çıkarılan Hükümler

1. Halkların işlerini görecek ve onları doğru yola iletecek bir peygambere veya bir halifeye ihtiyaçları vardır.
2. Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'den sonra başka bir peygamber yoktur.
3. Yetkisi meşru bir şekilde tesis edilmiş birine karşı ayaklanmaktan sakındırılmıştır.
4. Aynı anda iki halifeye biat etmek caiz değildir.
5. İmamın sorumluluğu çok büyüktür. Çünkü Allah Teâlâ onu sorumlu olduğu halkına dair sorgulayacaktır.
6. İbn Hacer şöyle demiştir: Hadiste din işlerini, dünya işlerinden üstün tutmak gerektiği aktarılmıştır. Çünkü Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, dinin kelimesinin yücelmesi, fitne ve fesadın önlenmesi için yöneticinin hakkının yerine getirilmesini ve kişinin düşürmediği hakkını talep etme işini ertelemesini emretmiştir. Zira Allah, ahirette de olsa o hakkı alacağını ve ona hakkını geri vereceğine söz vermiştir.
7. Hadis, onun peygamberliğinin alametlerinden bir alamettir. Zira kendisinden sonra birçok halife gelmiş ve ümmeti, salih ve de fasık halifeler tarafından yönetilmiştir.