Hadith: Ala bɛ mɔgɔ dɔ kɛrɛnkɛrɛn ne màntonw la mɔgɔ tɔw cɛla Kiyamadon

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ العَاصِ رضي الله عنهما قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«إِنَّ اللهَ سَيُخَلِّصُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِي عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، فَيَنْشُرُ عَلَيْهِ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ سِجِلًّا، كُلُّ سِجِلٍّ مِثْلُ مَدِّ الْبَصَرِ، ثُمَّ يَقُولُ: أَتُنْكِرُ مِنْ هَذَا شَيْئًا؟ أَظَلَمَكَ كَتَبَتِي الْحَافِظُونَ؟ فَيَقُولُ: لَا يَا رَبِّ، فَيَقُولُ: أَفَلَكَ عُذْرٌ؟ فَيَقُولُ: لَا يَا رَبِّ، فَيَقُولُ: بَلَى إِنَّ لَكَ عِنْدَنَا حَسَنَةً، فَإِنَّهُ لَا ظُلْمَ عَلَيْكَ الْيَوْمَ، فَتُخْرَجُ بِطَاقَةٌ فِيهَا: أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، فَيَقُولُ: احْضُرْ وَزْنَكَ، فَيَقُولُ: يَا رَبِّ مَا هَذِهِ الْبِطَاقَةُ مَعَ هَذِهِ السِّجِلَّاتِ؟ فَقَالَ: إِنَّكَ لَا تُظْلَمُ، قَالَ: فَتُوضَعُ السِّجِلَّاتُ فِي كِفَّةٍ، وَالْبِطَاقَةُ فِي كِفَّةٍ، فَطَاشَتِ السِّجِلَّاتُ، وَثَقُلَتِ الْبِطَاقَةُ، فَلَا يَثْقُلُ مَعَ اسْمِ اللهِ شَيْءٌ».
[صحيح] - [رواه الترمذي وابن ماجه] - [سنن الترمذي: 2639]

A minɛna aasi den amuru o den abudala la Ala diɲɛna u ma a ko: kira ko nɛɛma ni kisi b'a ye:
<< Ala bɛ mɔgɔ dɔ kɛrɛnkɛrɛn ne màntonw la mɔgɔ tɔw cɛla Kiyamadon, sɛbɛnfɛn bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn bɛ di a ma, sɛbɛnfɛn kelen wo kelen bɛ i ko ɲɛ ka filɛli dan, o kɔfɛ Ala b'a fɔ: yali i bɛ fɛn nankari ni na wa? Ne ka sɛbɛnnikɛla tàngalenw y'i tɔɲɔ wa? A b'a fɔ Ayi yaa ne tìgi, Ala b'a fɔ yali lujura dɔ b'i bolo wa? A b'a fɔ Ayi yaa ne tìgi, Ala b'a fɔ o kuma bila ɲumanya dɔ b'i ye anw yɔrɔ, tɔɲɔni foyi tɛ i ye bi fana, sɛbɛnfɛn dɔ bɛ bɔ a b'a kɔnɔ: n bɛ seereya ko tìgi foyi tɛ yen fo Ala wa n bɛ seereya ko Mamadu y'a ka jɔn n'a ka ciden ye, Ala b'a fɔ na n'i ka baarasumalan ye, a b'a fɔ: yaa ne tigi ni ye mun pàpàra ye ani ni sɛbɛnfɛn ninnu? Ala b'a fɔ: i tɛ tɔɲɔ, kira ko sɛbɛnfɛnw bɛ da kaman kelen na ka pàpàra da kaman kelenna,sɛbɛnfɛnw bɛ fɛgɛya, pàpàra bɛ girinya, fɛn foyi tɛ girinya Ala tɔgɔ ma >>.
[صحيح] - [رواه الترمذي وابن ماجه] - [سنن الترمذي - 2639]

Explanation

Kira ye kibaruya di ko Ala bɛ mɔgɔ dɔ sugandi a mantow na danfɛn tɔw cɛla Kiyamadon, a bɛ weele n'o ye k'a fɛsɛfɛsɛ, sɛbɛnfɛn bikɔnɔntɔn ni kɔnɔtɔn bɛ yiran a la, o y'a ka baarajugu sɛbɛn de ye a tun bɛ min kɛ duniya,sɛbɛn kelen bɛɛ jayan ye ɲɛ ka filɛli dan ye. O kɔfɛ Ala b'a fɔ sebaaya bɛɛ tigi a ye: yali i bɛ nankarili kɛ ni sɛbɛnfɛn n kɔnɔfɛn dɔ la wa? Yali n ka mɛlɛkɛtànganenw y'i tɔɲɔ wa? Cɛ b'a fɔ: ayi yaa ne tìgi. Ala b'a fɔ sebaaya bɛɛ tìgi: yali lujura b'i bolo wa i ka baarakɛtaw la duniya kɔnɔ? A ka kɛ ɲina wali fili wali kodɔnbaliya boloma, A b'a fɔ: ayi yaa ne tìgi lujura tɛ n bolo. Ala b'a fɔ sebaaya bɛɛ tigi :o kuma bila, ɲuman b'i ye ne yɔrɔ, i k'a dɔn bi tɔɲɔni t'i ye yan. A ko: pàpàra dɔ bɛ bɔ a sɛbɛnnen b'a kɔnɔ: n bɛ seereya ko tìgi foyi tɛ yen fo Ala wa n bɛ seereya ko Mamadu y'a ka jɔn ye a ka ciden do. Ala sebaaya bɛɛ tigi b'a fɔ cɛ n ye: i ka baarasumalan naati. Cɛ n b'a fɔ a dàbali bannen: yaa ne tìgi ! Ni pàpàra n girinya ye mun ye ni sɛbɛnfɛn nunu kɔrɔ!? Ala b'a fɔ: tɔɲɔni tɛ na i sɔrɔ. Kira ko: sɛbɛnfɛnw bɛ da fankelen na ka pàpàra da fankelen na; sɛbɛnfɛnw bɛ fan min fɛ o bɛ fɛgɛya, pàpàra bɛ fan min fɛ o bɛ girinya, Ala bɛ yaafa a ma.

Benefits from the Hadith

1. Alakelenbantiya kumakan bonya: n bɛ seereya ko tìgi foyi tɛ yen fo Ala, a n'a girinya sumalan kɔnɔ.
2. A tɛ wàsa kɛ: ni ko dɔrɔn tìgi foyi tɛ yen fo Ala, k'a fɔ nɛn na dɔrɔn, a kɔrɔ dɔnni bɛ waajibiya ani baara kɛli n'a laɲini ye.
3. Ŋaniya kalasili ni Alakelenbantiya fànga ye jùrùmuw yaafa sababu dɔ ye.
4. Limaniya bɛ fusaya ni ɲɔgɔn ye k'a sanga ni ŋaniya kalasili ye dusukun kɔnɔ, mɔgɔdɔw bɛ sɛ ka ni kumakan n fɔ n ka a bɛ ɲankata à jùrùmu hakɛ la.