หะดีษ: สิ่งใดก็ตามที่ฉันได้ห้ามพวกเจ้า ก็จงละเว้นหลีกห่างจากมันเสีย และสิ่งใดก็ตามที่ฉันได้สั่งใช้พวกเจ้า ก็จงปฏิบัติเท่าที่พวกท่านมีความสามารถ

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ صَخْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْت رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم يَقُولُ:
«مَا نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ، وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَافْعَلُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، فَإِنَّمَا أَهْلَكَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَثْرَةُ مَسَائِلِهِمْ، وَاخْتِلَافُهُمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ».
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية: 9]

จากอบู ฮุร็อยเราะฮ์ นั่นคือ อับดุรเราะห์มาน อิบนุ ศ็อค์ริน เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กล่าวว่า ฉันได้ยินเราะสูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า:
"สิ่งใดก็ตามที่ฉันได้ห้ามพวกเจ้า ก็จงละเว้นหลีกห่างจากมันเสีย และสิ่งใดก็ตามที่ฉันได้สั่งใช้พวกเจ้า ก็จงปฏิบัติเท่าที่พวกท่านมีความสามารถ แท้จริง สิ่งที่ทำให้ชนรุ่นก่อนพวกท่านต้องพินาศ คือการซักไซ้ของพวกเขาที่มากเกินเหตุ และการขัดแย้งกับบรรดานบีของพวกเขา"
-

คำอธิบาย​

ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะสัลลัม ได้ให้การชี้แจงว่า หากท่านห้ามเราจากสิ่งหนึ่งสิ่งใด เราก็ต้องหลีกเลี่ยงมันโดยไม่มีข้อยกเว้น และหากท่านใช้ให้เราทำสิ่งหนึ่งสิ่งใด เราก็ต้องทำให้ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ แล้วท่านเตือนเราว่าอย่าได้เป็นเหมือนประชาชาติก่อนๆ เมื่อพวกเขาถามคำถามมากมายกับบรรดานบีของพวกเขาในขณะที่พวกเขาไม่เชื่อฟัง ดังนั้นอัลลอฮ์จึงลงโทษพวกเขาด้วยการทำลายล้าง ในรูปแบบต่างๆ ดังนั้นเราไม่ควรเป็นเหมือนพวกเขา เพื่อเราจะได้ไม่พินาศเหมือนที่พวกเขาพินาศ

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. หะดีษนี้เป็นหลักเกณฑ์ในการอธิบายหน้าที่ในการปฏิบัติสิ่งที่ถูกสั่งและหลีกเลี่ยงสิ่งที่ถูกห้าม
2. ไม่มีข้อผ่อนปรนเพื่อการปฏิบัติในสิ่งที่เป็นข้อห้าม โดยที่คำสั่งใช้ถูกทำให้เกี่ยวพันธ์กับความสามารถ เพราะการละทิ้งสิ่งหนึ่งสิ่งใดนั้นเป็นเรื่องที่สามารถกระทำได้ ส่วนการปฏิบัติจำเป็นต้องใช้ความสามารถในการปฏิบัติสิ่งที่เป็นคำสั่งใช้
3. สิ่งที่ถูกห้ามนั้นครอบคลุมทั้งปริมาณน้อยและมาก เพราะการหลีกเลี่ยงสิ่งนั้นอย่างสมบูรณ์จะไม่สำเร็จได้เลย เว้นแต่จะหลีกเลี่ยงทั้งส่วนน้อยและส่วนมากของมันด้วย ตัวอย่างเช่น: เมื่อเราถูกห้ามจาก ดอกเบี้ย (ริบา) นั่นหมายถึงครอบคลุมทั้งดอกเบี้ยจำนวนน้อยและจำนวนมาก
4. ละทิ้งสาเหตุต่างๆ ที่จะนำไปสู่สิ่งที่ต้องห้าม เพราะการกระทำดังกล่าวคือหนึ่งในความหมายของการออกห่างและหลีกเลี่ยง
5. เมื่อคนๆ หนึ่งได้ยินคำสั่งของท่านเราะซูล ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม เขาไม่ควรพูดว่า คำสั่งนั้นเป็นวาญิบหรือเป็นเรื่องที่ส่งเสริมให้กระทำหรือไม่? ตามสำนวนของท่านที่ว่า “พวกเจ้าก็จงปฏิบัติเท่าที่พวกเจ้ามีความสามารถ”
6. คำถามมากมายเป็นสาเหตุของการทำลายล้าง โดยเฉพาะในเรื่องที่ไม่สามารถเข้าถึงได้ เช่น เรื่องที่มองไม่เห็น และเรื่องที่จะเกิดขึ้นในวันกิยามะฮ์ ดังนั้นอย่าถามคำถามมากเกินไป ไม่เช่นนั้นคุณจะพินาศและจะกลายเป็นคนสุดโต่งและช่างสงสัย