Hadith: n y'aw bàli min na aw y'aw yɔrɔ janya o la, ni n y'aw yamaruya ka min kɛ a ye o kɛ aw se damayira la

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ صَخْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْت رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم يَقُولُ:
«مَا نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ، وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَافْعَلُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، فَإِنَّمَا أَهْلَكَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَثْرَةُ مَسَائِلِهِمْ، وَاخْتِلَافُهُمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ».
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية: 9]

A minɛna abu hureyirata la sɔkuru den abudurahamani Ala diɲɛna a ma a ko: ne y'a mɛ kira da nɛɛma ni kisi b'a ye a ko:
<< n y'aw bàli min na aw y'aw yɔrɔ janya o la, ni n y'aw yamaruya ka min kɛ a ye o kɛ aw se damayira la i k'a dɔn mànton minnu tɛmɛna ka kɔn aw ɲɛ olu halakira ɲininkali caya de nɔfɛ, an'u ka Nabiɲumanw fɔkɔɲɔgɔnyali>>.
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية - 9]

Explanation

Kira y'a bange an ye nɛɛma ni kisi b'a ye k'a fɔ n'a y'an bàli ko dɔ la o yɔrɔmajanya diyagoyara bɛɛ kan, n'a y'an yamaruya ko dɔ la an kan ka dɔ kɛ o la an se damayira la. O kɔfɛ a y'an ladi yaasa an ka na kɛ i n'a fɔ mànton tɛmɛnen dɔw, tuma min u ye ɲininkali gan u ka Nabiɲumanw kɔ k'u fɔkɔɲɔgɔnya Ala y'u ɲankata ni halaki nɔɔniyw ye, a ka kan an ka na k'u ɲɔgɔn ye yaasa an fana ka na u ka halaki ɲɔgɔn sɔrɔ.

Benefits from the Hadith

1. Hadisa n ye waajibikow bakurubasariya walawala ye yamaruyakow kɛli la ani ka yɔrɔmajanya bàlikow la.
2. Bàlili n ma nɔgɔya don haramudenkelen kɛli la, wa yamaruya gulonen se hakɛ de la; k'a d'a kan se bɛ bɛɛ ye ka ko to, n ka Waleyali o sɛmɛnen Waleyali se de la.
3. ____
4. ____
5. Bàliko bɛ tàli kɛ caman ni dɔgɔmanin na; ka d'a kan yɔrɔmajanya tɛ kɛ fo n'a kɛra ka bɔ fɛn caman ni a fitini bɛɛ ma, misali la: a y'an bàli gɔrɔkɔnafolo dunni ma o bɛ tàli kɛ a caman ni a dɔgɔmani bɛɛ la.
6. Sababu dɔ toli min bɛ mɔgɔ lasee haramu ma; k'a d'a kan o de ye yɔrɔmajanya ye.
7. A ma kan mɔgɔ ye k'a fɔ n'a ye kira ka yamaruyakan mɛ kisi b'a ye: yali diyagoya do wali a kanunen, a kan ka teliya de a kɛli la; k'a d'a ka kumakan kan: << aw y'a kɛ aw se damayira la>>.
8. Ɲininkali caya ye halakili sababu dɔ ye, kumatɛ kɔɲɛw kunkan min tɛ sɛ ka dɔn i n'a fɔ ko dogolenw masalaw, ani lahara jɔ don lahalaya, ka na ɲininkali caya o kunkan nɔ tɛ i bɛ halaki, wa i bɛ kɛ dantɛmɛla ye.