ჰადისი: მოერიდეთ იმას, რაც აგიკრძალეთ, ხოლო რაც გიბრძანეთ შეასრულეთ ის, რამდენადაც შეგიძლიათ

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ صَخْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْت رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم يَقُولُ:
«مَا نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ، وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَافْعَلُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، فَإِنَّمَا أَهْلَكَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَثْرَةُ مَسَائِلِهِمْ، وَاخْتِلَافُهُمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ».
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية: 9]

აბუ ჰურაირა აბდურრაჰმან იბნ სახრი (ალლაჰი იყოს მისით კმაყოფილი) გადმოსცემს: გავიგონე, რომ ალლაჰის მოციქული (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) ამბობდა:
«მოერიდეთ იმას, რაც აგიკრძალეთ, ხოლო რაც გიბრძანეთ შეასრულეთ ის, რამდენადაც შეგიძლიათ, ჭეშმარიტად, თქვენამდე მცხოვრებნი დაღუპა მათმა ზედმეტმა კითხვებმა და მათმა დაპირისპირებამ თავიანთ შუამავლებთან».
-

განმარტება

შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) განგვიმარტა, რომ თუ მან რაიმე აგვიკრძალა, ჩვენ ვალდებულნი ვართ სრულად მოვერიდოთ მას გამონაკლისის გარეშე. ხოლო თუ მან რამე გვიბრძანა, ჩვენ უნდა შევასრულოთ ის იმდენად, რამდენადაც შეგვიძლია. შემდეგ მან გაგვაფრთხილა, რომ არ გავხდეთ ზოგიერთი წინა ერის მსგავსნი, რომლებიც თავიანთ წინასწარმეტყველებს უამრავ კითხვას უსვამდნენ და ეწინააღმდეგებოდნენ მათ. შედეგად, ალლაჰმა ისინი მრავალგვარი დაღუპვითა და ნგრევით დასაჯა. ამიტომ საჭიროა, რომ ჩვენ არ გავხდეთ მათი მსგავსნი, რათა არ დავიღუპოთ ისე, როგორც ისინი დაიღუპნენ.

ჰადისის სარგებლობიდან

1. ჰადისი წარმოადგენს ძირითად წესს ვალდებულების განმარტებაში: შესრულდეს ნაბრძანები და აცილებულ იქნეს აკრძალული.
2. აკრძალულიდან არაფრის გაკეთება არ არის ნებადართული, ხოლო ბრძანებულიდან ჩვენ ვალდებულები ვართ შევასრულოთ ის, რაც შეგვიძლია, რადგან ადამიანისათვის ყოველთვის შესაძლებელია რაიმეზე უარის თქმა, ხოლო რაიმეს გაკეთება ყოველთვის შესაძლებელი არ არის.
3. აკრძალვა მოიცავს როგორც მცირე, ისე დიდ რაოდენობას, ვინაიდან სრული თავის შეკავება შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, როდესაც ადამიანი თავს იკავებს როგორც მცირისგან, ასევე დიდისგან. მაგალითად, რიბას (საპროცენტო სესხის) აკრძალვა ვრცელდება როგორც მცირე, ასევე დიდი ოდენობის სარგებელზე.
4. აკრძალულამდე მიმყვანი მიზეზების მიტოვება, რადგან ეს გარიდების მნიშვნელობაში შედის.
5. არასოდეს შეშვენის ადამიანს, როცა შუამავლის (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) ბრძანებას მოისმენს, და ამბობს: ეს სავალდებულოა თუ სასურველი? არამედ მას მართებს, რომ სასწრაფოდ მიემართოს მის შესრულებას, მისი სიტყვების თანახმად: «შეასრულეთ მისგან იმდენი, რამდენიც შეგიძლიათ».
6. მრავალი კითხვები დაღუპვის მიზეზია, განსაკუთრებით იმ საკითხებში, რომელთა მიღწევაც შეუძლებელია, მაგალითად, დაფარული საკითხები ან აღდგომის დღის მდგომარეობის დეტალები. ნუ დაიტანჯავ თავს ზედმეტი შეკითხვებით ამაზე, თორემ დაიღუპები და გახდები ზედმეტად მკაცრი და ზედმეტად ჩაღრმავებული.