Hadis: „Ono što vam zabranim – toga se klonite, a ono što vam naredim – izvršavajte koliko možete

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ صَخْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْت رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم يَقُولُ:
«مَا نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ، وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَافْعَلُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، فَإِنَّمَا أَهْلَكَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَثْرَةُ مَسَائِلِهِمْ، وَاخْتِلَافُهُمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ».
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية: 9]

Ebu Hurejre, Abdurrahman ibn Sahr, radijallahu anhu, prenosi da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao:
„Ono što vam zabranim – toga se klonite, a ono što vam naredim – izvršavajte koliko možete. One prije vas uništilo je pretjerano zapitkivanje i njihovo protivljenje vjerovjesnicima.“
[Vjerodostojan] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية - 9]

Objašnjenje

Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nam pojašnjava da, kada nam nešto zabrani, to u potpunosti moramo izbjegavati. A kada nam nešto naredi, obavezni smo da to izvršimo onoliko koliko možemo. Zatim nas je upozorio da ne budemo poput nekih prijašnjih naroda koji su previše ispitivali svoje poslanike, a nisu im bili poslušni. Zbog toga, Uzvišeni ih je kažnjavao na razne načine. Prema tome, ne budimo poput njih da ne bismo bili kažnjeni.

Koristi hadisa

1. Ovaj hadis predstavlja osnovu za obavljanje onoga što je obavezno i izostavljanje onoga što je zabranjeno.
2. Nije dopušteno prekršiti ništa od onoga što je zabranjeno, dok je izvršavanje naređenog uslovljeno čovjekovim mogućnostima. Razlog tome je što čovjek može u potpunosti ostaviti ono što mu je zabranjeno, dok se u izvršavanju obaveznog traži određeno djelovanje i trud.
3. Zabrana prekomjernog postavljanja pitanja: učenjaci su podijelili pitanja u dvije kategorije. Prva kategorija je kada se pitanje postavi radi učenja onoga što je potrebno za vjeru, i ovo je naređeno. U ovu kategoriju spadaju pitanja koja su ashabi postavljali. Druga kategorija je kada se pitanje postavi s namjerom prekomjernog ispitivanja, cjepidlačenja i pretjerivanja, i to je ono što je zabranjeno.
4. Upozorenje ovom ummetu da ne odstupa od svoga Poslanika, kao što se desilo narodima prije njih.
5. Zabrana obuhvata i ono malo i ono veliko. Primjerice, zabrana kamate važi i za neznatnu kao i za znatnu količinu.
6. Ostavljanje svih uzroka koji vode ka haramu spada u istinsko značenje izbjegavanja onoga što je zabranjeno.
7. Kada čovjek čuje naredbu Allahovog Poslanika, ne bi trebao da pita da li je ona obavezna ili samo pohvalna. Naprotiv, treba odmah krenuti da postupa po njoj, jer je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: "Ono što vam naredim, činite koliko možete."
8. Pretjerano postavljanje pitanja vodi u propast, posebno u stvarima do kojih se ne može doći, poput pitanja o nevidljivom svijetu i kakvoći Sudnjeg dana. Ne postavljaj suvišna pitanja o tome, kako ne bi stradao, jer ćeš otići u krajnost i postati od onih koji pretjeruju.