हदीस: अल्लाहले त्यो व्यक्तिलाई खुशी बनाऊन्, जसले मेरो कुरा सुन्छ र जसरी उसले सुनेको थियो त्यस्तै अरूलाई पनि सुनाउँछ, किनकि धेरै मानिसहरू जसलाई सन्देश सुनाइएको छ, तिनीहरूले त्यो सन्देश सुनाउने व्यक्ति भन्दा राम्रोसँग बुझेका हुन्छन्।

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«نَضَّرَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ مِنَّا شَيْئًا فَبَلَّغَهُ كَمَا سَمِعَ، فَرُبَّ مُبَلِّغٍ أَوْعَى مِنْ سَامِعٍ».
[صحيح] - [رواه الترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 2657]

यस अनुवादलाई थप समीक्षा र जाँचको आवश्यकता छ.

अब्दुल्लाह बिन मसऊद (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, मैले रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्दै गरेको सुनें, उहाँले भन्नुभयो :
"अल्लाहले त्यो व्यक्तिलाई खुशी बनाऊन्, जसले मेरो कुरा सुन्छ र जसरी उसले सुनेको थियो त्यस्तै अरूलाई पनि सुनाउँछ, किनकि धेरै मानिसहरू जसलाई सन्देश सुनाइएको छ, तिनीहरूले त्यो सन्देश सुनाउने व्यक्ति भन्दा राम्रोसँग बुझेका हुन्छन्।"
[सही] - [तिर्मीजी, इब्ने माजह र अहमदले वर्णन गरेका छन्] - [सुनन् तिर्मिजी - 2657]

व्याख्या

रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले त्यो व्यक्तिको लागि यस संसारमा चमक, आनन्द र सुन्दरता तथा परलोकमा स्वर्गको चमक, आनन्द र सुन्दरताको लागि प्रार्थना गर्नुभयो, जसले उहाँको हदीस सुन्छ र जसरी सुनेको छ त्यसरी अरूलाई पनि सुनाउँछ, किनकि धेरै मानिसहरू जसलाई सन्देश सुनाइएको छ, तिनीहरूले त्यो सन्देश सुनाउने व्यक्ति भन्दा बढी जानकार, बढी अन्तरदृष्टिपूर्ण र निष्कर्ष निकाल्न सक्षम हुन्छ। यसरी, पहिलो कण्ठ र प्रसारणमा दक्ष छ भने दोस्रो बुझ्न र निष्कर्ष निकाल्नमा ।

हदीसका केही फाइदाहरू

1. अल्लाहका पैगम्बरको सुन्नतलाई सम्झन र मानिसहरूलाई सुनाउन प्रोत्साहन।
2. अहले हदीस र हदीस पढ्ने विद्यार्थीहरूको स्थानको वर्णन।
3. निष्कर्षण र बुझ्ने क्षमता भएका विद्वानहरूको गुण।
4. सहाबाहरूको सद्गुण, जसले अल्लाहका रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को हदीस सुने र हामीलाई यो सन्देश पुर्‍याए।
5. अल-मनावीले भने: हदीस बयान गर्ने व्यक्ति (रावी) को लागि न्यायशास्त्र शर्त होइन, बरु उसको अवस्था कण्ठस्थ हुनु हो र न्यायविद्ले बुझ्नु र चिन्तन गर्नु पर्छ।
6. इब्न ओयैनाहले भने: जसले हदीस खोज्छ र अरुसम्म पुर्याउने गर्छ अनुहारमा यो हदीसको चमक प्रतिबिम्बित हुन्छ।
7. हदीस विद्वानहरूका अनुसार कण्ठस्थता दुई प्रकारका हुन्छन्: हृदय र दिमागको कण्ठस्थता र किताब तथा पङ्क्तिको कण्ठस्थता, र यो दुआ दुवैलाई समावेश छन्।
8. मानिसहरूको बुझाइ फरक-फरक हुन्छ; जानकारी दिइएको व्यक्ति जानकारी दिने व्यक्ति भन्दा बढी सचेत हुन सक्छ र ज्ञान बोक्ने व्यक्ति (फकीह) शरिया कानूनविद् नहुन सक्छ।