हदीस: मैले तिमीहरूलाई शंका गरेकोले कसम खान भनेको होइन । तथ्य के हो भने जिब्रील (उच्च स्वर्गदूत) आएर मलाई भने, अल्लाहले स्वर्गदूतहरूको अगाडि तिमीहरूप्रति गर्व गर्दै हुनुहुन्छ ।

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ: خَرَجَ مُعَاوِيَةُ عَلَى حَلْقَةٍ فِي الْمَسْجِدِ، فَقَالَ: مَا أَجْلَسَكُمْ؟ قَالُوا: جَلَسْنَا نَذْكُرُ اللهَ، قَالَ آللَّهِ مَا أَجْلَسَكُمْ إِلَّا ذَاكَ؟ قَالُوا: وَاللهِ مَا أَجْلَسَنَا إِلَّا ذَاكَ، قَالَ: أَمَا إِنِّي لَمْ أَسْتَحْلِفْكُمْ تُهْمَةً لَكُمْ، وَمَا كَانَ أَحَدٌ بِمَنْزِلَتِي مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَقَلَّ عَنْهُ حَدِيثًا مِنِّي:
وَإِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خَرَجَ عَلَى حَلْقَةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ، فَقَالَ: «مَا أَجْلَسَكُمْ؟» قَالُوا: جَلَسْنَا نَذْكُرُ اللهَ وَنَحْمَدُهُ عَلَى مَا هَدَانَا لِلْإِسْلَامِ، وَمَنَّ بِهِ عَلَيْنَا، قَالَ: «آللَّهِ مَا أَجْلَسَكُمْ إِلَّا ذَاكَ؟» قَالُوا: وَاللهِ مَا أَجْلَسَنَا إِلَّا ذَاكَ، قَالَ: «أَمَا إِنِّي لَمْ أَسْتَحْلِفْكُمْ تُهْمَةً لَكُمْ، وَلَكِنَّهُ أَتَانِي جِبْرِيلُ فَأَخْبَرَنِي أَنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يُبَاهِي بِكُمُ الْمَلَائِكَةَ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2701]

अबू-सईद अल्-खुदरी (रजियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, मुआविया (रजियल्लाहु अन्हु) मस्जिदमा मानिसहरूको एक समूहमा आए र सोधे: तपाईंहरू यहाँ किन बसिरहनुभएको छ? तिनीहरूले भने: हामी अल्लाहलाई याद (जिक्र) गर्न बसेका छौं । मुआविया (रजियल्लाहु अन्हु) ले भने: मलाई कसम खाएर भन्नुहोस्, तपाईंहरू केवल यसैको लागि बसिरहनुभएको छ? मानिसहरूले भने: अल्लाहको कसम, हामी यहाँ यसैको लागि बसेका छौं । मुआविया (रजियल्लाहु अन्हु) ले भने, म तपाइँहरूलाई झुटो ठान्छु र शंका गर्छु भनेर कसम खान भनेको होइन । म नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को नजिकको मान्छे भए तापनि उहाँबाट म भन्दा कम हदीसहरू उद्धृत गर्ने अरु कोही छैन होला:
नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) आफ्नो सहाबा (साथी) हरूको समूहमा आए र सोधे: "तिमीहरू यहाँ किन बसिरहेका छौ?" साथीहरूले जवाफ दिए: हामी यहाँ अल्लाहलाई याद गर्न, उहाँको प्रशंसा गर्न बसेका छौं जसले हामीलाई इस्लामको मार्ग देखाउनुभएको छ र हामीलाई इस्लाम जस्तो धर्म दिनुभएको छ । उहाँले भन्नुभयो: "मलाई कसम खाएर भन, तिमीहरू यसैको लागि बसेकाछौं ?" तिनीहरूले भने: अल्लाहको कसम, हामी यसैको लागि बसेका छौं । उहाँले भन्नुभयो: "मैले तिमीहरूलाई शंका गरेकोले कसम खान भनेको होइन । तथ्य के हो भने जिब्रील (उच्च स्वर्गदूत) आएर मलाई भने, अल्लाहले स्वर्गदूतहरूको अगाडि तिमीहरूप्रति गर्व गर्दै हुनुहुन्छ ।"
[सही] - [मुस्लिमले वर्णन गरेका छन्] - [सही मुस्लिम - 2701]

व्याख्या

मुआविया बिन अबू सुफ्यान (रजियल्लाहु अन्हुमा) मस्जिदमा एक हल्का (समूह) मा आए र तपाईंहरू यहाँ किन बसिरहनुभएको छ? भनेर सोधे । तिनीहरूले भने: हामी अल्लाहलाई याद (जिक्र) गर्न बसेका छौं । त्यसैले उनले तिनीहरू अल्लाहलाई याद (जिक्र) गर्न बसिरहेका छन् भनेर कसम खान लगाए । तसर्थ, तिनीहरूले कसम खाए । त्यसपछि मुआविया (रजियल्लाहु अन्हु) ले भने, म तपाइँहरूको सत्यतामा शंका गरेर र झुटो ठानेर कसम खान भनेको होइन । अनि उनले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) संग उनको जति घनिष्टता र पद अरु कसैको नभएको बताए; किनभने उनकी बहिनी उम्मे हबीबा (रजियल्लाहु अन्हा) नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) की पत्नी थिइन् र उनी स्वयं वही (प्रकाशना) का लेखकहरूमध्ये एक थिए । यसका बाबजुद उनले धेरै कम हदीसहरू उद्धृत गरेका छन् । त्यसपछि उनले उनीहरूलाई भने, एक दिन नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) घरबाट बाहिर निस्कनुभयो र उनीहरूलाई मस्जिदमा बसेर अल्लाहलाई सम्झिरहेको र इस्लामको मार्गदर्शन गर्नुभएकोमा उहाँको प्रशंसा गर्दै गरेको भेट्टाउनुभयो । तब उहाँले आफ्ना साथीहरुलाई त्यस्तै सोध्नुभयो र कसम लिनुभयो जसरी मुआविया (रजियल्लाहु अन्हु) ले सोधेका र कसम लिएका थिए । त्यसपछि नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले आफ्ना साथीहरूसित गरेको प्रश्न र कसम खान भन्ने कारण खुलाउदै बताउनुभयो । जिब्रील (अलैहिस्सलाम) म कहाँ आएर भने : अल्लाहले स्वर्गदूतहरूको अगाडि तिनीहरूको उत्कृष्टता व्यक्त गर्दै र तिनीहरूको राम्रो कामहरू देखाउँदै तिनीहरूप्रति गर्व गर्दै हुनुहुन्छ ।