Hadith: Iray amin'ireo zavatra atahorako aminareo ao aorian'ny fiainako dia ny hisokatra ho anareo ny fahafinaretan'izao tontolo izao sy ny haingony”

عَنْ أَبٍي سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ:
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جَلَسَ ذَاتَ يَوْمٍ عَلَى المِنْبَرِ وَجَلَسْنَا حَوْلَهُ، فَقَالَ: «إِنِّي مِمَّا أَخَافُ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِي، مَا يُفْتَحُ عَلَيْكُمْ مِنْ زَهْرَةِ الدُّنْيَا وَزِينَتِهَا» فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَوَيَأْتِي الخَيْرُ بِالشَّرِّ؟ فَسَكَتَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقِيلَ لَهُ: مَا شَأْنُكَ؟ تُكَلِّمُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَلاَ يُكَلِّمُكَ؟ فَرَأَيْنَا أَنَّهُ يُنْزَلُ عَلَيْهِ؟ قَالَ: فَمَسَحَ عَنْهُ الرُّحَضَاءَ، فَقَالَ: «أَيْنَ السَّائِلُ؟» وَكَأَنَّهُ حَمِدَهُ، فَقَالَ: «إِنَّهُ لاَ يَأْتِي الخَيْرُ بِالشَّرِّ، وَإِنَّ مِمَّا يُنْبِتُ الرَّبِيعُ يَقْتُلُ أَوْ يُلِمُّ، إِلَّا آكِلَةَ الخَضْرَاءِ، أَكَلَتْ حَتَّى إِذَا امْتَدَّتْ خَاصِرَتَاهَا اسْتَقْبَلَتْ عَيْنَ الشَّمْسِ، فَثَلَطَتْ وَبَالَتْ، وَرَتَعَتْ، وَإِنَّ هَذَا المَالَ خَضِرَةٌ حُلْوَةٌ، فَنِعْمَ صَاحِبُ المُسْلِمِ مَا أَعْطَى مِنْهُ المِسْكِينَ وَاليَتِيمَ وَابْنَ السَّبِيلِ - أَوْ كَمَا قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - وَإِنَّهُ مَنْ يَأْخُذُهُ بِغَيْرِ حَقِّهِ، كَالَّذِي يَأْكُلُ وَلاَ يَشْبَعُ، وَيَكُونُ شَهِيدًا عَلَيْهِ يَوْمَ القِيَامَةِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1465]

Tatitra azo avy amin'i Abo Said Al-Khodri (R.A) niteny izy :
Indray andro dia nipetraka teo amin'ny polipitra ny Mpaminany (S.A.W) ary nipetraka teo amin'ny manodidina azy izahay, ary niteny izy : "Iray amin'ireo zavatra atahorako aminareo ao aorian'ny fiainako dia ny hisokatra ho anareo ny fahafinaretan'izao tontolo izao sy ny haingony” Dia hoy ny lehilahy iray : Ry irak’Allah ô, mety hahatonga ny ratsy va ny tsara? Nangina ny Mpaminany (S.A.W), ka hoy izy ireo taminy : Inona no manjo anao? Miresaka amin'ny Mpaminany va ianao, nefa tsy miresaka aminao izy? Dia hitanay fa nidina taminy izany? Dia hoy izy : "Aiza ny mpanontany?" Toy ny hoe nidera Azy izy, dia nilaza hoe : “Eny tokoa, ny tsara dia tsy mitondra ratsy, ary izay maniry ny loharano dia mamono na manimba, afa-tsy ny mpihinana maitso, dia nihinana izy mandra-pahatongan'ny lanivoany, ka nahazo fofona, dia nisotro izy, dia nihinana izy, ary maitso sy mamy io vola io, ka tena tsara tompon'ny silamo iray izy nanome izany ho an'ny mahantra sy ny kamboty ary ny mpandeha an-tongotra - na amin'ny maha-mpaminany azy. , hoy - ary na iza na iza maka izany tsy amin’ny zony dia toy ny mihinana nefa tsy voky, ary ho vavolombelona hiampanga azy izy amin’ny andro fitsanganan’ny maty.
[Mari-pototra] - [Notantarain’i Bokhari sy Moslim] - [Sahìh Al-Bokhari - 1465]

Ny fanazavana

Indray andro, nipetraka teo amin'ny polipitra ny Mpaminany (S.A.W) niresaka tamin'ireo namany ary niteny hoe :
Ny tena atahorako ho anareo aoriako dia ny hanokatra ho anareo ny fahasoavan’ny tany, ny hatsaran’izao tontolo izao sy ny fihaingoana ary ny hafaliany, ary ny karazan’ny entana, fitafiana, vokatra ary zavatra hafa azon’ny olona sy mampirehareha amin'ny hatsaran-tarehiny na dia fohy aza ny fahavelomany.
Hoy ny lehilahy iray : Fahafinaretan'izao tontolo dia fahasoavana avy amin’I Allah, moa ve izany dia hivadika ho fahsovana sy faharatsiana eto an-tany?
Nanome tsiny an’ilay mpanontany ny olona rehefa nahita azy sy nangina i Mpaminany (S.A.W) ka nangina, ary noheverin’izy ireo fa nahatezitra azy izany.
Hita fa nidina teo amin'ny Mpaminany (S.A.W) ny fanambarana, avy eo dia nanomboka namafa ny hatsembohan’ny handriny izy ary niteny hoe: Aiza ilay mpanontany?
Hoy izy: Izaho no izy.
Koa nisaotra sy nidera an’I Allah izy, dia niteny hoe : Ny tena hatsarana dia tsy mitondra afa-tsy amin’ny soa ihany, fa ity voninkazo ity dia tsy tena tsara noho ny adilahy sy ny fifaninanana ary ny fahasahiranana amin’izany fa tsy tonga lafatra amin'ny fiainana any ankoatra, Dia nanome ohatra momba izany izy ka nanao hoe : Ny zava-maniry lohataona sy ny zava-maitso; Karazam-boankazo manitikitika ny biby fiompy ary maty noho ny fihinanana tafahoatra ny fitiavan-tsakafo na saika mafy, afa-tsy ilay mpihinana anana, izay nihinana mandra-pahavoky ny ilany iray, dia nitodika tany amin’ny masoandro izy ary nanipy ny tain'ny kibony amin'ny endrika manify na pipy, dia natsangany izay tao an-kibony ka tsakoiny, dia nateliny, dia nihinana indray izy.
Ity harena ity dia toy ny anana maitso mamy mamono na saika mamono. Raha tsy mametra izany amin'ny vola kely ilain'ny filana izy ary ampy hahazoana izany amin'ny fomba ara-dalàna, dia tsy manimba azy izany, ary ny fitahiana tsara indrindra ho an'ny mpiara-miasa silamo dia ho an'izay manome avy amin'izany ho an'ny mahantra sy ny kamboty ary ny mpandeha an-tongotra, ary izay maka izany amin’ny zony dia ho tahiana amin’izany izy, ary izay maka izany tsy amin’ny zony, dia ho tahaka ny mihinana izay tsy voky ny anatrany ho vavolombelona hiampanga azy amin’ny andro fitsanganana amin’ny maty.

Lesona azo avy amin'ny Hadith

1. Hoy i Al-Nawawi : Ao aminy dia misy : Ny hasarobidin'ny vola ho an'izay mandray izany amin'ny làlany ara-drariny ary mandany izany amin'ny tanjona tsara.
2. Fampahalalana avy amin'ny Mpaminany (S.A.W) ny amin'ny toetry ny vahoakany, sy ny haingo ary ny fakam-panahy eo amin'ny fiainana eto an-tany izay hisokatra ho azy ireo.
3. Anisan'ny sori-dàlan'ny Mpaminany (S.W.A) dia ny fametrahany ireo ohatra maro samy hafa mba hampifanakaiky sy hampazava kokoa ny dikanin-javatra.
4. Mamporisika ny fiantrana sy ny fandaniana vola amin'ny antony tsara, ary ny fampitandremana amin'ny fahirana.
5. Noraisina tamin’ny teniny hoe : “Ny tsara tsy mitondra ratsy” fa ny hanina na dia be aza dia anisan’ny tsara, fa ny ratsy kosa dia atolotra azy amin’ny alàlan’ny fanaovana an-keriny izany amin’ny anaran’izay mendrika azy, sy ny fandaniana tafahoatra amin'izay tsy nosoratany, ary izay rehetra nasain'I Allah ho tsara dia tsy ratsy, ary ny mifamadika amin'izany dia atahorana sao hiharan'ny ratsy izay nomen'ny fahasoavana.
6. Famelana amin'ny fikorapahana raha toa ka valiny mila fisaintsainana.
7. Hoy i Al-Tibi : Efatra amin’izy io no alaina amin’izany, dia mihinana amin’ny fahafinaretana ary mihoa-pampana sy reraka mandra-pivontony ny taolan-tehezany ka tsy voavahany, dia ho avy faingana izy izay mihinana toy izany fa manomboka mamitaka ny tenany mba hialana amin’ny aretina rehefa azony ka maharesy azy sy manimba azy ary izay mihinana toy izany nefa maika hanala izay manimba azy ka mitarika azy ho amin’ny aretina ary voavonjy, ary izay mihinana dia tsy mihoa-pampana no tsy tendan-kanina, fa mametra ny tenany amin’izay mahavoky ny hanoanana sy manafoana ny hetahetany. Ny voalohany dia ohatra amin’ny tsy mpino, ny faharoa dia ohatry ny mpanota izay tsy miraharaha ny fialany ary ny fibebahana raha tsy rehefa diso izany, ary ny fahatelo dia ohatra amin'ny olona misavoritaka izay manomboka ny fibebahana amin'izay ekena, ary ny fahefatra dia ohatra amin'ny manalavitra ny fiainana eto an-tany sy maniry ny any ankoatra.
8. Hoy I Ibn al-Monir : Misy fanoharana mahafinaritra ao amin'ity hadith ity, ny voalohany dia ny hoe : mampitaha ny vola sy ny fitomboany amin'ny zava-maniry ary ny bika aman'endriny. Ny faharoa : ny fampitoviana ny olona sahirana amin'ny fitadiavam-bola sy ny fiharina ny biby sahirana amin'ny tsimparifary. Ny fahatelo : mampitaha ny habeny sy manangom-bola amin'ny fihinanana sy ny voky azy amin'ny vola, na dia eo aza ny halehiben'izany ao amin'ny fanahy, hany ka mihoapampana amin'ny fiadiana izay arian'ny biby. Fahefatra: fampitoviana ny habetsaky ny vola azo amin'ny halehiben'ny fanahy, amin'ny fampitomboana ny fahalòvana amin'ny habetsahan'ny fitaovam-piadiana avoakan'ny biby ahitana famantarana mahatalanjona ny fahalotoany araka ny lalàna silamo. Fahadimy : ampitoviana amin’ny ondry ny miala sasatra amin’ny fanangonana sy manampy azy amin’ny ondry rehefa miala sasatra sy miankohoka manoloana ny masoandro. Io no iray amin'ireo toetra tsara indrindra amin'ny fahatoniana sy ny filaminana, ary izany dia manondro ny fahatsapany ny tombontsoany vola ho an'ny tompony izay tsy azo antoka hivadika ho fahavalo; Ny fitiavana azy io dia azo ahazo sy manatanjaka ny vola. Izany dia mitaky ny fisakanana azy amin’izay tokony ho azy, ka antony hanasaziana ny tompon’izy io. Fahavalo : mampitovy ny olona mandray azy tsy ara-drariny amin’izay mihinana nefa tsy voky.
9. Hoy i Al-Sindhi : Tsy maintsy misy zavatra roa ao amin'ny tatitra, ny iray amin'izany : dia ny manangona azy amin'ny endriny mety, ary ny faharoa dia ny mandany azy amin'ny dikany, ary rehefa tsy eo ny iray amin'izy ireo dia manjary manimba. ... Azo lazaina fa manondro ny fifandraisan’ireo fameperana roa ireo. Tsy ho afaka handany vola any amin’ny banky ny olona iray raha tsy mandray izany amin’ny fananany manokana.