Hadith: “ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិមាស ឬប្រាក់គ្រប់រូបដែលមិនបំពេញតាមកាតព្វកិច្ចរបស់វា នៅថ្ងៃបរលោកគេនឹងក្រាលកម្រាលជាច្រើនអំពីភ្លើងសម្រាប់ជននោះ ដោយគេយកកម្រាលនោះទៅដុតក្នុងនរក

عَنْ أَبي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«مَا مِنْ صَاحِبِ ذَهَبٍ وَلَا فِضَّةٍ، لَا يُؤَدِّي مِنْهَا حَقَّهَا، إِلَّا إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ، صُفِّحَتْ لَهُ صَفَائِحُ مِنْ نَارٍ، فَأُحْمِيَ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ، فَيُكْوَى بِهَا جَنْبُهُ وَجَبِينُهُ وَظَهْرُهُ، كُلَّمَا بَرَدَتْ أُعِيدَتْ لَهُ، فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ، حَتَّى يُقْضَى بَيْنَ الْعِبَادِ، فَيَرَى سَبِيلَهُ، إِمَّا إِلَى الْجَنَّةِ، وَإِمَّا إِلَى النَّارِ» قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، فَالْإِبِلُ؟ قَالَ: «وَلَا صَاحِبُ إِبِلٍ لَا يُؤَدِّي مِنْهَا حَقَّهَا، وَمِنْ حَقِّهَا حَلَبُهَا يَوْمَ وِرْدِهَا، إِلَّا إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ، بُطِحَ لَهَا بِقَاعٍ قَرْقَرٍ، أَوْفَرَ مَا كَانَتْ، لَا يَفْقِدُ مِنْهَا فَصِيلًا وَاحِدًا، تَطَؤُهُ بِأَخْفَافِهَا وَتَعَضُّهُ بِأَفْوَاهِهَا، كُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ أُولَاهَا رُدَّ عَلَيْهِ أُخْرَاهَا، فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ، حَتَّى يُقْضَى بَيْنَ الْعِبَادِ، فَيَرَى سَبِيلَهُ إِمَّا إِلَى الْجَنَّةِ، وَإِمَّا إِلَى النَّارِ» قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، فَالْبَقَرُ وَالْغَنَمُ؟ قَالَ: «وَلَا صَاحِبُ بَقَرٍ، وَلَا غَنَمٍ، لَا يُؤَدِّي مِنْهَا حَقَّهَا، إِلَّا إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ بُطِحَ لَهَا بِقَاعٍ قَرْقَرٍ، لَا يَفْقِدُ مِنْهَا شَيْئًا، لَيْسَ فِيهَا عَقْصَاءُ، وَلَا جَلْحَاءُ، وَلَا عَضْبَاءُ تَنْطَحُهُ بِقُرُونِهَا وَتَطَؤُهُ بِأَظْلَافِهَا، كُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ أُولَاهَا رُدَّ عَلَيْهِ أُخْرَاهَا، فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ، حَتَّى يُقْضَى بَيْنَ الْعِبَادِ، فَيَرَى سَبِيلَهُ إِمَّا إِلَى الْجَنَّةِ، وَإِمَّا إِلَى النَّارِ» قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، فَالْخَيْلُ؟ قَالَ: «الْخَيْلُ ثَلَاثَةٌ: هِيَ لِرَجُلٍ وِزْرٌ، وَهِيَ لِرَجُلٍ سِتْرٌ، وَهِيَ لِرَجُلٍ أَجْرٌ، فَأَمَّا الَّتِي هِيَ لَهُ وِزْرٌ، فَرَجُلٌ رَبَطَهَا رِيَاءً وَفَخْرًا وَنِوَاءً عَلَى أَهْلِ الْإِسْلَامِ، فَهِيَ لَهُ وِزْرٌ، وَأَمَّا الَّتِي هِيَ لَهُ سِتْرٌ، فَرَجُلٌ رَبَطَهَا فِي سَبِيلِ اللهِ، ثُمَّ لَمْ يَنْسَ حَقَّ اللهِ فِي ظُهُورِهَا وَلَا رِقَابِهَا، فَهِيَ لَهُ سِتْرٌ وَأَمَّا الَّتِي هِيَ لَهُ أَجْرٌ، فَرَجُلٌ رَبَطَهَا فِي سَبِيلِ اللهِ لِأَهْلِ الْإِسْلَامِ، فِي مَرْجٍ وَرَوْضَةٍ، فَمَا أَكَلَتْ مِنْ ذَلِكَ الْمَرْجِ، أَوِ الرَّوْضَةِ مِنْ شَيْءٍ، إِلَّا كُتِبَ لَهُ، عَدَدَ مَا أَكَلَتْ حَسَنَاتٌ، وَكُتِبَ لَهُ، عَدَدَ أَرْوَاثِهَا وَأَبْوَالِهَا، حَسَنَاتٌ، وَلَا تَقْطَعُ طِوَلَهَا فَاسْتَنَّتْ شَرَفًا، أَوْ شَرَفَيْنِ، إِلَّا كَتَبَ اللهُ لَهُ عَدَدَ آثَارِهَا وَأَرْوَاثِهَا حَسَنَاتٍ، وَلَا مَرَّ بِهَا صَاحِبُهَا عَلَى نَهْرٍ، فَشَرِبَتْ مِنْهُ وَلَا يُرِيدُ أَنْ يَسْقِيَهَا، إِلَّا كَتَبَ اللهُ لَهُ، عَدَدَ مَا شَرِبَتْ، حَسَنَاتٍ» قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، فَالْحُمُرُ؟ قَالَ: «مَا أُنْزِلَ عَلَيَّ فِي الْحُمُرِ شَيْءٌ، إِلَّا هَذِهِ الْآيَةَ الْفَاذَّةُ الْجَامِعَةُ»: {فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ، وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ} [الزلزلة: 8].
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 987]

អំពី អាពូហ៊ូរ៉យរ៉ោះ رضي الله عنه បាននិយាយថា៖ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖
“ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិមាស ឬប្រាក់គ្រប់រូបដែលមិនបំពេញតាមកាតព្វកិច្ចរបស់វា នៅថ្ងៃបរលោកគេនឹងក្រាលកម្រាលជាច្រើនអំពីភ្លើងសម្រាប់ជននោះ ដោយគេយកកម្រាលនោះទៅដុតក្នុងនរក រួចយកវាមកអ៊ុតលើចំហៀងខ្លួន ថ្ងាស់ និងខ្នងរបស់ជននោះ។ រាល់ពេលដែលវាត្រជាក់ គេនឹងដុតវាម្តងទៀតនៅថ្ងៃមួយដែលមានរយៈពេលស្មើនឹង៥០ពាន់ឆ្នាំ រហូតដល់គេកាត់សេចក្ដីរវាងខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយ។ នៅពេលនោះ គេនឹងឃើញផ្លូវរបស់ខ្លួន ឬមួយទៅកាន់ឋានសួគ៌ ឬមួយទៅកាន់ឋាននរក”។
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم - 987]

Explanation

ណាពី ﷺ លោកបានពន្យល់អំពីប្រភេទនៃទ្រព្យសម្បត្តិ និងផលតបស្នងចំពោះអ្នកដែលមិនបានដកហ្សាកាត់ចំពោះវានៅថ្ងៃបរលោក ក្នុងចំណោមនោះ៖
ទីមួយ៖ មាស ប្រាក់ និងអ្វីដែលស្ថិតក្នុងច្បាប់របស់វា ដូចជាទ្រព្យសម្បត្តិ និងទំនិញពាណិជ្ជកម្មដែលចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់ តែគេមិនបានដកហ្សាកាត់ចំពោះវាទេនោះ នៅថ្ងៃបរលោក គេនឹងរំលាយទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់នេះ រួចចាក់វាជាបន្ទះៗ ហើយយកទៅដុតកម្តៅក្នុងនរកជើហាន់ណាំ។ ម្ចាស់ទ្រព្យនឹងត្រូវគេដាក់ទណ្ឌកម្មដោយយកបន្ទះដែលដុតនោះមកអ៊ុតលើចំហៀងខ្លួន ថ្ងាស់ និងខ្នងរបស់គេ។ រាល់ពេលដែលបន្ទះនោះចុះត្រជាក់ គេនឹងដុតកំដៅវាឡើងវិញ។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះនឹងបន្តពេញមួយថ្ងៃបរលោកដែលរយៈពេលរបស់វាស្មើនឹង៥០ពាន់ឆ្នាំ រហូតដល់អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់កាត់សេចក្តីរវាងសព្វភាវៈ(ម៉ាខ្លូក)ទាំងអស់ ថាតើរូបគេស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកឋានសួគ៌ ឬស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកឋាននរក។
ទីពីរ៖ ម្ចាស់សត្វអូដ្ឋដែលមិនបានដកហ្សាកាត់សត្វអូដ្ឋនោះ និងមិនបានបំពេញសិទ្ធិរបស់វា ដែលក្នុងនោះ គឺការយកទឹកដោះរបស់វាផ្តល់ឲ្យអ្នកក្រីក្រដែលមានវត្តមាន។ នៅថ្ងៃបរលោក គេនឹងនាំសត្វអូដ្ឋទាំងនោះមកដែលមានខ្លួនធំមហិមា ធាត់ និងមានចំនួនច្រើនជាង។ ម្ចាស់របស់វានឹងត្រូវគេបោះទៅលើដីរាបស្មើដ៏ធំធេងមួយ ហើយសត្វអូដ្ឋទាំងនោះនឹងជាន់ម្ចាស់របស់វាដោយជើង និងខាំជននោះដោយធ្មេញរបស់វា។ រាល់ពេលដែលពួកវាដើរផុតទៅ វាក៏ត្រលប់មកវិញសាជាថ្មី។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះនឹងបន្តពេញមួយថ្ងៃបរលោកដែលរយៈពេលរបស់វាស្មើនឹង៥០ពាន់ឆ្នាំ រហូតដល់អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់កាត់សេចក្តីរវាងសព្វភាវៈ(ម៉ាខ្លូក)ទាំងអស់ ថាតើរូបគេស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកឋានសួគ៌ ឬស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកឋាននរក។
ទីបី៖ ម្ចាស់សត្វគោនិងសត្វចៀម(រួមទាំងពពែ)ដែលមិនបានដកហ្សាកាត់ដែលជាកាតព្វកិច្ច នៅថ្ងៃបរលោក គេនឹងនាំពួកវាមកដែលមានចំនួនច្រើនបំផុតដោយគ្មានការខ្វះមួយឡើយ។ ពេលនោះ ម្ចាស់របស់វានឹងត្រូវគេបោះទៅលើដីរាបស្មើដ៏ធំធេងមួយ។ សត្វទាំងនោះនឹងមិនមានស្នែងកោង ឬគ្មានស្នែង ឬស្នែងបាក់នោះទេ ប៉ុន្តែពួកវានឹងមានរូបរាងល្អឥតខ្ចោះ។ ពួកវានឹងវាត់ជននោះដោយស្នែងរបស់វា និងជាន់ជននោះដោយជើងរបស់វា។ រាល់ពេលដែលពួកវាដើរផុតទៅ វាក៏ត្រលប់មកវិញសាជាថ្មី។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះនឹងបន្តពេញមួយថ្ងៃបរលោកដែលរយៈពេលរបស់វាស្មើនឹង៥០ពាន់ឆ្នាំ រហូតដល់អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់កាត់សេចក្តីរវាងសព្វភាវៈ(ម៉ាខ្លូក)ទាំងអស់ ថាតើរូបគេស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកឋានសួគ៌ ឬស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកឋាននរក។
ទីបួន៖ អ្នកចិញ្ចឹមសេះ។ មានបីប្រភេទ៖
ទី១៖ សេះដែលផ្ដល់បាបកម្មដល់ម្ចាស់របស់វា៖ គឺអ្នកដែលចិញ្ចឹមសេះដើម្បីចង់ឲ្យគេកោតសរសើរ អំនួត និងធ្វើសង្រ្គាមនឹងអ្នកអ៊ីស្លាម។
ទី២៖ សេះដែលជារនាំងការពារដល់ម្ចាស់របស់វា៖ គឺអ្នកដែលចិញ្ចឹមសេះទុកដើម្បីតស៊ូក្នុងមាគ៌ាអល់ឡោះ ហើយថែរក្សាវាយ៉ាងល្អដោយផ្តល់ចំណី និងការថែទាំផ្សេងៗ រួមទាំងការបង្កាត់ពូជវាផងដែរ។
ទី៣៖ សេះដែលផ្ដល់ផលបុណ្យដល់ម្ចាស់របស់វា៖ គឺអ្នកដែលចិញ្ចឹមសេះទុកដើម្បីតស៊ូក្នុងមាគ៌ាអល់ឡោះសម្រាប់អ្នកអ៊ីស្លាម វាត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងវាលស្មៅ ឬសួនច្បារដើម្បីឱ្យស៊ីស្មៅ។ រាល់អ្វីដែលវាស៊ី គឺគេនឹងកត់ត្រាជាផលបុណ្យសម្រាប់ម្ចាស់របស់វាទៅតាមចំនួនដែលវាបានស៊ី។ ហើយរាល់លាមក និងទឹកនោមរបស់វា ក៏ត្រូវបានគេកត់ត្រាជាផលបុណ្យសម្រាប់ម្ចាស់របស់វាដែរ។ ពេលដែលវាកន្ដ្រាក់ខ្សែផ្ដាច់ ហើយរត់ឡើងទីទួលខ្ពស់ រាល់ដានជើងរបស់វា និងលាមករបស់វា គឺត្រូវបានកត់ត្រាជាផលបុណ្យសម្រាប់ជននោះ។ រាល់ពេលដែលម្ចាស់របស់វាដឹកវាឆ្លងកាត់ទនេ្ល ហើយវាផឹកទឹកទនេ្លនោះ ឬមានបំណងឲ្យទឹកវាផឹក អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងកត់ត្រាសម្រាប់ជននោះនូវផលបុណ្យស្មើនឹងចំនួនទឹកដែលវាផឹក។
បន្ទាប់មក គេបានសួរណាពី ﷺ អំពីសត្វលា ថាតើវាដូចសត្វសេះដែរឬទេ?
លោកបានឆ្លើយថា៖ គេមិនបានបញ្ចុះនូវច្បាប់បញ្ញត្តិជាក់លាក់សម្រាប់សត្វលាទេ លើកលែងតែអាយ៉ាត់មួយនេះប៉ុណ្ណោះ ដែលមានលក្ខណៈទូទៅសំដៅទៅលើគ្រប់ប្រភេទនៃការស្តាប់បង្គាប់ និងការប្រឆាំង នោះគឺបន្ទូលរបស់អល់ឡោះដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហេតុនេះ ជនណាដែលធ្វើអំពើល្អ សូម្បីមានទម្ងន់ប៉ុនលំអងធូលី ក៏គេនឹងឃើញវាដែរ។ ហើយជនណាដែលធ្វើអំពើអាក្រក់ សូម្បីមានទម្ងន់ប៉ុនលំអងធូលី ក៏គេនឹងឃើញវាដែរ)។ (ស៊ូរ៉ោះ អាល់ហ្សាល់ហ្សាឡះ៖៨)។ ដូចនេះ ជនណាចិញ្ចឹមសត្វលាក្នុងផ្លូវល្អ នោះគេនឹងទទួលបានផលបុណ្យ។ ហើយជនណាចិញ្ចឹមវាក្នុងផ្លូវអាក្រក់ នឹងទទួលបាបកម្ម។ នេះគឺសម្រាប់គ្រប់ទង្វើទាំងអស់។

Benefits from the Hadith

1. កាតព្វកិច្ចត្រូវបរិច្ចាគហ្សាកាត់ និងព្រមានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះការមិនអនុវត្តកាតព្វកិច្ចនេះ។
2. អ្នកដែលមិនបរិច្ចាគហ្សាកាត់ដោយសារតែខ្ជិលច្រអូសមិនក្លាយជាអ្នកគ្មានជំនឿឡើយ ប៉ុន្តែរូបគេស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។
3. មនុស្សទទួលបានផលបុណ្យនៅគ្រប់សកម្មភាពដោយលម្អិតចំពោះទង្វើនៃការគោរពប្រតិបត្តិ ប្រសិនបើរូបគេមានចេតនា(នៀត)ល្អនៅក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិ ទោះបីជាទង្វើនៃការគោរពប្រតិបត្តិ មិនបាននៀតយ៉ាងលម្អិតក៏ដោយ។
4. ក្រៅពីការបរិច្ចាគហ្សាកាត់ នៅមានកាតព្វកិច្ចផ្សេងទៀតដែលគេត្រូវបំពេញចំពោះទ្រព្យសម្បត្តិ។
5. ក្នុងចំណោមកាតព្វកិច្ចចំពោះសត្វអូដ្ឋ គឺត្រូវផ្តល់ទឹកដោះរបស់វាដល់អ្នកក្រីក្រដែលមកកន្លែងវាផឹកទឹក។ នេះធ្វើឱ្យងាយស្រួលសម្រាប់អ្នកខ្វះខាតជាងការទៅដល់ផ្ទះ និងងាយស្រួលសម្រាប់សត្វផងដែរ។ អ៊ិពនូហ្ពាត់ត៏ល បាននិយាយថា៖ នៅក្នុងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់បុគ្គលគឺមានកាតព្វកិច្ចពីរយ៉ាង៖ កាតព្វកិច្ចលើបុគ្គលគ្រប់រូប និងកាតព្វកិច្ចផ្សេងទៀត។ ការឱ្យទឹកដោះ គឺជាផ្នែកមួយនៃក្រមសីលធម៌ដ៏ថ្លៃថ្នូរ។
6. ក្នុងចំណោមកាតព្វកិច្ចចាំបាច់ចំពោះសត្វអូដ្ឋ គោ និងចៀមផងដែរ គឺត្រូវឱ្យគេខ្ចីសត្វឈ្មោលសម្រាប់បង្កាត់ពូជ នៅពេលមានការស្នើសុំ។
7. ចំពោះសត្វលា និងសត្វផ្សេងទៀតដែលមិនមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ គឺចូលក្នុងបន្ទូលរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ជនណាដែលធ្វើអំពើល្អ សូម្បីមានទម្ងន់ប៉ុនលំអងធូលី ក៏គេនឹងឃើញវាដែរ។ ហើយជនណាដែលធ្វើអំពើអាក្រក់ សូម្បីមានទម្ងន់ប៉ុនលំអងធូលី ក៏គេនឹងឃើញវាដែរ”។
8. អាយ៉ាត់នេះលើកទឹកចិត្តឱ្យធ្វើល្អ ទោះតិចតួចក៏ដោយ និងព្រមានមិនឱ្យធ្វើអាក្រក់ ទោះតូចតាចក៏ដោយ។