بروز رسانی: الْبَخِيلُ مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ»: «بخیل کسی است که هرگاه من نزد او یاد شوم، بر من درود نفرستد

عَنِ الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ بنِ أَبِي طَالِبٍ رضي الله عنهما قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«الْبَخِيلُ مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ».
[صحيح] - [رواه الترمذي والنسائي في الكبرى وأحمد] - [السنن الكبرى للنسائي: 8046]

حسین بن علی بن ابی‌طالب رضی الله عنهما می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«الْبَخِيلُ مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ»: «بخیل کسی است که هرگاه من نزد او یاد شوم، بر من درود نفرستد».
[صحیح است] - - [السنن الكبرى للنسائي - 8046]

شرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم در مورد درود نفرستادن بر ایشان هنگام شنیدن نام یا کُنیه یا وصف‌شان هشدار داده و می‌فرماید: بخیلی که بخلش کامل است کسی است که هرگاه من نزد او یاد شوم بر من درود نفرستد؛ و این به چند سبب است:
نخست: او در زمینه‌ای بخیلی کرده که به سبب آن هیچ چیز کم یا زیادی را از دست نمی‌دهد. نه برای آن مالی می‌پردازد و نه تلاش خاصی می‌کند.
دوم: او در حق خودش بخل ورزیده و خود را از اجر درود بر پیامبر صلی الله علیه وسلم محروم کرده است، زیرا با امتناع از درود بر او، بخل ورزیده و از ادای حقی سرباز زده که باید برای انجام امر و به دست آوردن اجر، انجامش می‌داد.
سوم: درود بر ایشان ادای بخشی از حق پیامبر صلی الله علیه وسلم است زیرا اوست که ما را آموزش داد و راهنمایی کرد و اوست که ما را به سوی الله تبارک و تعالی فراخواند و این وحی و این شریعت را برای ما آورد، بنابراین پس از الله تبارک و تعالی، او سبب هدایت ماست؛ و کسی که بر او درود نفرستند بر خودش و بر پیامبرش صلی الله علیه وسلم دربارهٔ حقی بخل ورزیده که از کم‌ترین حقوق ایشان است.

از نکات این حدیث

1. درود نفرستادن بر پیامبر صلی الله علیه وسلم نشانهٔ بخل است.
2. درود فرستادن بر پیامبر صلی الله علیه وسلم از بهترین عوامل تقرب و بهترین طاعات در همهٔ اوقات است؛ و تاکید آن به هنگام ذکر و یاد ایشان بیشتر است.
3. نووی می‌گوید: «هرگاه بر پیامبر صلی الله علیه وسلم درود فرستاد، میان درود و سلام جمع کند و به یکی از آنها اکتفا نکند و فقط نگوید: «صلی الله علیه» و فقط نگوید: «علیه السلام».
4. ابوالعالیه دربارهٔ این سخن حق تعالی که می‌فرماید: {إن الله وملائكته يصلون على النبي} می‌گوید: «درود الله عزوجل بر پیامبرش، ثنا و ستایش اوست؛ و درود ملائکه و انسان‌ها دعا برای اوست».
5. حلیمی می‌گوید: «معنای «اللهم صل علی محمد» این است که: بارالها او را در دنیا با بلند نمودن یادش و آشکار کردن دینش و باقی ماندن شریعتش بزرگ بدار؛ و در آخرت با شفیع نمودن وی در حق امتش و اجر و پاداش فراگیر و نشان دادن فضل و برتری‌اش بر پیشینیان و آیندگان با مقام محمود و مقدم داشتن او بر همهٔ مقربان حاضر بزرگ بدار».