Ab Adiis: dees na jegeele aji-gëm ji Boroomam bu màgg bi ëllëg bis-pénc, ba mu teg suturaam ci kawam, di ko saxalal ay bàkkaaram

عَنْ صَفْوَانَ بْنِ مُحْرِزٍ قَالَ: قَالَ رَجُلٌ لِابْنِ عُمَرَ رضي الله عنهما كَيْفَ سَمِعْتَ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ: فِي النَّجْوَى؟ قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ:
«يُدْنَى الْمُؤْمِنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ رَبِّهِ عَزَّ وَجَلَّ، حَتَّى يَضَعَ عَلَيْهِ كَنَفَهُ، فَيُقَرِّرُهُ بِذُنُوبِهِ، فَيَقُولُ: هَلْ تَعْرِفُ؟ فَيَقُولُ: أَيْ رَبِّ أَعْرِفُ، قَالَ: فَإِنِّي قَدْ سَتَرْتُهَا عَلَيْكَ فِي الدُّنْيَا، وَإِنِّي أَغْفِرُهَا لَكَ الْيَوْمَ، فَيُعْطَى صَحِيفَةَ حَسَنَاتِهِ، وَأَمَّا الْكُفَّارُ وَالْمُنَافِقُونَ، فَيُنَادَى بِهِمْ عَلَى رؤُوسِ الْخَلَائِقِ هَؤُلَاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللهِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2768]

Jële nañu ci Safwaan ibn Muhris mu wax ne: jenn waay dafa wax Umar yal na leen Yàlla dollee gërëm naka nga dégg Yonnente Yàlla bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc di ko wax ci dée ga? Mu ne: dégg naa ko mu wax ne:
"dees na jegeele aji-gëm ji Boroomam bu màgg bi ëllëg bis-pénc, ba mu teg suturaam ci kawam, di ko saxalal ay bàkkaaram,naan ko: ndax xam nga? Mu naan: ay Sama Boroom xam naa, mu ne ko: man maa la ko suturaaloon ca àdduna, maa la ko jéggal tay, ñu jox ko téerey jëfam yu rafet, bu dee yéefar yi nag ak naaféq yi, dañu leen di woo ci kanamu mbindeef yi naan ñii ñooy ñi weddi Yàlla".
[Wér na] - [Al-buxaariy ak Muslim dëppoo nañu ci génnee ko ci seen ñaari téere yi gën a wér] - [Téere Muslim bi gën a wér - 2768]

Leeral

Yonnente bi yal na ko Yàlla dolli xéewal ak mucc day xibaare ni Yàlla di déeye jaamam biy aji-gëm ëllëg bis-pénc, mu wax ne:
Dees na jegeele aji-gëm ji ci Boroomam ëllëg bis-pénc mu teg ci kawam suturaam ga wolif way-taxawaay ba ba kenn du gis ay bóotam ku dul moom, mu ne ko:
Ndax xam nga bàkkaar sàngam ak sàngam...di ko saxalal bàkkaar yi dox ci diggante jaam bi ak Boroomam.
Mu naan: waaw waaw yaw sama Boroom.
Ba bu aji-gëm ji jàqee daal di tiit, Yàlla Aji-Sell ji ne ko: man maa la ko suturaaloon ca àdduna, maa la ko baal tay, ñu jox ko téerey jëfam yu rafet.
Bu dee yéefar bi ak naaféq bi dees leen di woo ci kanamu ñëpp, ñii ñooy ñi weddi Yàlla, rëbbum Yàlla yal na tege ci kaw tooñkat yi.

Bokk na ci njariñi Adiis bi

1. Ngëneelu Yàlla ak yërmàndeem ñeel aji-gëm yi ci suturaal leen ci àdduna ak allaaxira.
2. Ñaaxe ci suturaal aji-gëm ji saa su manee nekk.
3. Jëfi jaam ñi yépp Boroom jaam ñi takk na ko, ku fa fekk aw yiw na sant Yàlla, ku fa fekk leneen bu mu yedd ku dul boppam, moom moo ngi ci ron coobarey Yàlla.
4. Ibn Hajar nee na: hadiis yi dañuy tegtale ne moykatu Yàlla yi nekkoon ay juliit keroog bis-pénc ñaari xaaj lañuy doon: bi ci njëkk: ku ag moyam nekkoon digganteem ak Boroomam, hadiisu ibn Umar tegtale ne xaaj bii ñaari xaaj la: xaaj boo xam ne: ay moyam dañu ko koy suturaalal ci àdduna, te bii mooy bi Yàlla di suturaalal bis-pénc, loolu mooy liñu wax. Ak xaaj bob: ay moyam dees koy fésal, déggiinu hadiis bi wone na ne mooy safaanu loola, ñaareelu xaaj bi: ku ay moyam nekk ci digganteem ak jaam ñi ñoom it ñaari xaaj lañu batay: xaaj bob: ay ñaawteefam moo not yu baaxam ñooñu danañuy tàbbi sawara topp ñu génn fa ci ag tinu, ak xaaj bob: seen i ñaawteef ak seen yu baax ñoo yem, ñooñu duñu dugg àjjana ba baa fayyantoo di am seen diggante.