حديث: إِنِّي لأعلَمُ كَلِمةً لَوْ قَالَهَا لَذَهَبَ عنْهُ ما يجِد، لوْ قال: أَعْوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ذَهَبَ عنْهُ ما يجد

عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ صُرَدٍ رضي الله عنه قَالَ:
كُنْتُ جَالِسًا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَجُلاَنِ يَسْتَبَّانِ، فَأَحَدُهُمَا احْمَرَّ وَجْهُهُ، وَانْتَفَخَتْ أَوْدَاجُهُ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنِّي لَأَعْلَمُ كَلِمَةً لَوْ قَالَهَا ذَهَبَ عَنْهُ مَا يَجِدُ، لَوْ قَالَ: أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ، ذَهَبَ عَنْهُ مَا يَجِدُ» فَقَالُوا لَهُ: إِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «تَعَوَّذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ»، فَقَالَ: وَهَلْ بِي جُنُونٌ؟
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 3282]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از سلیمان بن صُرَد رضی الله عنه روایت است که فرمود:
با رسول الله صلى الله عليه وسلم نشسته بودم؛ دو نفر به يکديگر دشنام می دادند؛ به گونه ای که چهره ی يکی از آنها سرخ شده و رگ های گردنش باد کرده بود، رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «إِنِّي لأعلَمُ كَلِمةً لَوْ قَالَهَا لَذَهَبَ عنْهُ ما يجِد، لوْ قال: أَعْوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ذَهَبَ عنْهُ ما يجد» «من کلمه ای می دانم که اگر آن را بگويد، خشمش فرو می نشيند. اگر بگويد: "أَعْوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ" خشمش برطرف می شود». به او گفتند: رسول الله صلى الله عليه وسلم می فرمايند: «تعوَّذْ بِاللِّهِ مِن الشَّيَطان الرَّجِيمِ»: «از شر شيطان رانده شده به الله پناه ببر»، او گفت: وَهَلْ بِي جُنُونٌ؟ آیا من دیوانه ام؟
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 3282]

توضیح

دو مرد در حضور رسول الله صلی الله علیه وسلم یکدیگر را دشنام می دادند؛ یکی از آنها چنان خشمگین شد که رنگ چهره اش تغییر کرد و رگ های گردنش باد کرده بود.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: من کلمه ای می دانم که اگر شخص خشمگین آن را بگوید، خشم وی برطرف می شود، و آن "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" می باشد.
پس به آن مرد گفتند: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بگو.
او گفت: آیا من دیوانه ام؟! و گمان نمود از شر شیطان به الله متعال پناه بردن تنها برای کسی است که دیوانه باشد.

از فوائد حدیث

1. حرص پیامبر صلی الله علیه وسلم به ارشاد و رهنمایی، هرگاه سبب آن وجود می داشت.
2. خشم از سوی شیطان است.
3. امر به پناه بردن به الله متعال از شر شیطان هنگام خشم، الله متعال فرموده است: (وإما ينزغنك من الشيطان نزغ فاستعذ بالله..) الآيةَ.
4. (و اگر وسوسه‌ای از سوی شیطان به تو رسید ، به الله پناه ببر ...)
5. هشدار از دشنام و آنچه شبیه آن از لعن باشد، و تنفر از آنها؛ زیرا آنها باعث فساد در بین مردم می شوند.
6. انقال نصیحت به کسی که آن را نشنیده است تا از آن بهره مند شود.
7. پیامبر صلی الله علیه وسلم از خشم برحذر داشته است؛ زیرا موجب شر و بی تدبیری می شود، و او صلی الله علیه وسلم خشم نمی نمود مگر اینکه حرمات الله متعال پامال و نادیده گرفته شود، که این خشم ستودنی است.
8. نووی در مورد سخن آن مرد که گفت «آیا من دیوانه هستم؟» گفت: ممکن است گویندۀ این سخن از منافقین و یا از بادیه نشینان خشمگین بوده باشد.