عن عبدِ الله بن عمرو رضي الله عنهما قال:
كنتُ أكتبُ كلَّ شيءٍ أسمعُه من رسولِ الله صلَّى الله عليه وسلم أُريدُ حفْظَه، فنهتْني قريشٌ، وقالوا: أتكْتبُ كلَّ شيءٍ تَسمَعُه من رسول الله صلَّى الله عليه وسلم، ورسولُ الله صلَّى الله عليه وسلم بَشَرٌ يتكلَّمُ في الغضَبِ والرِّضا؟ فأمسَكتُ عن الكتاب، فذكرتُ ذلك لرسول الله صلَّى الله عليه وسلم، فأومأ بإصبَعِه إلى فيه، فقال: «اكتُبْ، فوالذي نفسي بيدِه، ما يَخرُجُ منه إلا حقٌّ».
[صحيح] - [رواه أبو داود] - [سنن أبي داود: 3646]
المزيــد ...
ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਇਬਨੁ ਅਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ:
ਮੈਂ ਹਰ ਉਹ ਗੱਲ ਲਿਖ ਲੈਂਦਾ ਸੀ ਜੋ ਮੈਂ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਤੋਂ ਸੁਣਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖ ਸਕਾਂ। ਕੁਰੈਸ਼ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: "ਕੀ ਤੂੰ ਹਰ ਗੱਲ ਲਿਖਦਾ ਹੈਂ ਜੋ ਤੂੰ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਤੋਂ ਸੁਣਦਾ ਹੈਂ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਵੀ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਹਨ, ਜੋ ਗੁੱਸੇ ਅਤੇ ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ ਦੋਹਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ?" ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਲਿਖਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਇਹ ਗੱਲ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉਂਗਲੀ ਆਪਣੇ ਮੁੰਹ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਫਰਮਾਇਆ:«"ਲਿਖੋ! ਉਸ ਜ਼ਾਤ ਦੀ ਕਸਮ ਜਿਸ ਦੇ ਹਾਥ ਵਿਚ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਸਿਰਫ ਸੱਚ ਹੀ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ।"
[صحيح] - [رواه أبو داود] - [سنن أبي داود - 3646]
ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਬਿਨ ਅਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ:ਮੈਂ ਹਰ ਉਹ ਗੱਲ ਲਿਖਦਾ ਸੀ ਜੋ ਮੈਂ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਤੋਂ ਸੁਣਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਲਿਖ ਕੇ ਯਾਦ ਰੱਖ ਸਕਾਂ।ਕੁਰੈਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ:"ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਹਨ, ਜੋ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਦੋਹਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ (ਇਨਸਾਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਗਲਤੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।" ਇਸ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਲਿਖਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਤਾਂ ਮੈਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਜੋ ਉਹਨਾਂ (ਕੁਰੈਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ) ਨੇ ਕਹੀ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉਂਗਲੀ ਆਪਣੇ ਮੁੰਹ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਕੇ ਫਰਮਾਇਆ:
**"ਲਿਖੋ! ਉਸ ਜ਼ਾਤ ਦੀ ਕਸਮ ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਜੋ ਕੁਝ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਉਹ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ — ਚਾਹੇ ਰਜ਼ਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗ਼ਜ਼ਬ।"**
ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ ਬਾਰੇ ਇਉਂ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ: ਉਹ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ।* ਇਹ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਵਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਵੱਲੀ ਝਲਕਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [ਸੂਰਤ ਅੰਨਜਮ 3-4].