بروز رسانی: اكتُبْ، فوالذي نفسي بيدِه، ما يَخرُجُ منه إلا حقٌّ»: «بنویس؛ قسم به آنکه جانم به دست اوست، جز حق از آن بیرون نمی‌آید

عن عبدِ الله بن عمرو رضي الله عنهما قال:
كنتُ أكتبُ كلَّ شيءٍ أسمعُه من رسولِ الله صلَّى الله عليه وسلم أُريدُ حفْظَه، فنهتْني قريشٌ، وقالوا: أتكْتبُ كلَّ شيءٍ تَسمَعُه من رسول الله صلَّى الله عليه وسلم، ورسولُ الله صلَّى الله عليه وسلم بَشَرٌ يتكلَّمُ في الغضَبِ والرِّضا؟ فأمسَكتُ عن الكتاب، فذكرتُ ذلك لرسول الله صلَّى الله عليه وسلم، فأومأ بإصبَعِه إلى فيه، فقال: «اكتُبْ، فوالذي نفسي بيدِه، ما يَخرُجُ منه إلا حقٌّ».
[صحيح] - [رواه أبو داود] - [سنن أبي داود: 3646]

از عبدالله بن عمرو ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که گفت:
من هرچه از رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌شنیدم به قصد حفظ می‌نوشتم، پس قریشیان مرا از این کار باز داشتند و گفتند: آیا هر آنچه از رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌شنوی می‌نویسی درحالی‌که رسول الله صلی الله علیه وسلم بشر است و در خشم و خرسندی سخن می‌گوید؟ پس دست از نوشتن کشیدم و این مساله را برای رسول الله صلی الله علیه وسلم بازگو کردم که ایشان با انگشتش به دهانش اشاره کرد و فرمود: «اكتُبْ، فوالذي نفسي بيدِه، ما يَخرُجُ منه إلا حقٌّ»: «بنویس؛ قسم به آنکه جانم به دست اوست، جز حق از آن بیرون نمی‌آید».
[صحیح است] - [به روایت ابوداوود] - [سنن أبي داود - 3646]

شرح

عبدالله بن عَمرو ـ رضی الله عنه ـ می‌گوید: من هر چیزی را که از رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌شنیدم می‌نوشتم تا با نوشتن آن را حفظ کنم، اما مردانی از قریش مرا از این کار نهی کردند و گفتند: رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ انسان است و در حال خرسندی و رضایت و خشم سخن می‌گوید و چه بسا دچار اشتباه شود، پس دست از نوشتن کشیدم.
سپس آنچه گفته بودند با پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ در میان گذاشتم که ایشان با انگشتش به دهانش اشاره کرد و فرمود: بنویس، قسم به آنکه جانم به دست اوست، در هر حال جز حق از آن بیرون نمی‌آید، چه در حال خشنودی و چه در حال خشم.
و الله تعالی دربارهٔ پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرماید: {وَما يَنطِقُ عَنِ الهَوى * إِن هُوَ إِلّا وَحيٌ يوحى} [النجم: ۳-۴] (و از روی هوای نفس سخن نمی‌گوید * [آنچه می‌گوید] نیست جز وحی [الهی] که به [او] وحی می‌شود).