عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«أَتَدْرُونَ مَا الْمُفْلِسُ؟» قَالُوا: الْمُفْلِسُ فِينَا مَنْ لَا دِرْهَمَ لَهُ وَلَا مَتَاعَ، فَقَالَ: «إِنَّ الْمُفْلِسَ مِنْ أُمَّتِي يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِصَلَاةٍ وَصِيَامٍ وَزَكَاةٍ، وَيَأْتِي قَدْ شَتَمَ هَذَا، وَقَذَفَ هَذَا، وَأَكَلَ مَالَ هَذَا، وَسَفَكَ دَمَ هَذَا، وَضَرَبَ هَذَا، فَيُعْطَى هَذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ، وَهَذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ، فَإِنْ فَنِيَتْ حَسَنَاتُهُ قَبْلَ أَنْ يُقْضَى مَا عَلَيْهِ أُخِذَ مِنْ خَطَايَاهُمْ فَطُرِحَتْ عَلَيْهِ، ثُمَّ طُرِحَ فِي النَّارِ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2581]
المزيــد ...
ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ:
"ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਿਵਾਲੀਆ ਕੌਣ ਹੈ?"؟»
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਦਿਵਾਲੀਆ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਨਾ ਕੋਈ ਦਿਰਹਮ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਸਮਾਨ।"ਫਿਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: "ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਵਿੱਚ ਦਿਵਾਲੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਮਾਜ, ਰੋਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜਕਾਤ ਲੈ ਕੇ ਆਏਗਾ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੌਲਤ ਖਾਈ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੂਨ ਵਗਾਇਆ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੈਕੀਆਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਜੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੈਕੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਕੰਮਲ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਗੁਨਾਹ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਲੈ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।"
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 2581]
ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਿਵਾਲੀਆ ਕੌਣ ਹੈ?"ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਦਿਵਾਲੀਆ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਨਾ ਧਨ ਹੈ ਨਾ ਕੋਈ ਚੀਜ਼।"ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਵਿੱਚ ਦਿਵਾਲੀਆ ਉਹ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਮਾਜ, ਰੋਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜਕਾਤ ਨਾਲ ਆਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਦਨਾਮੀ ਕੀਤੀ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦਾ ਧਿੱਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੌਲਤ ਖਾਈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੂਨ ਵਗਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅਣਇਨਸਾਫ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੇਕੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਜੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੇਕੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਹੱਕ ਅਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਮੁਕੰਮਲ ਨਾ ਕੀਤੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪਾਪ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਫਿਰ ਉਹ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਨੇਕੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ।"